Dagblaðið Vísir - DV - 27.09.1997, Blaðsíða 20

2<> fréttaljós
LAUGARDAGUR 27. SEPTEMBER 1997 II iV
Breytingarnar á bönkunum og sjóðunum eru ekki svo miklar:
Gamlir sljómendur í nýjum stólum
- margir þeirra hafa tekið ævintýralegar ákvarðanir um vonlaus útlán
tveir umdeildir menn í
bankaráðið. Annar er
Þórólfur Gíslason, kaup-
félagssijóri á Sauðár-
króki, en hann er
ásamt Helga, for-
manni bankaráðs
Landsbankans, í
handrukkara-
deild Framsókn-
ar. Þá er
Þórólfur for-
svarsmaður
„sparisjóðs
deildar"
Kaupfé-
lags
Skag-
firð-
inga.
lagðar 2.850 miUjónir inn á af-
skriftareikning Iðnlánasjóðs.
Þetta sýnir að þrír af fimm
stjómarmönnum Fjár-
festingabankans
kom úr stjóm-
um tveggja
sjóða, það er
Iðnlánasjóðs
og Iðnþró-
«. unarsjóðs,
sem hafa á
tíu árum
lagt sam-
tals
fc rúma
íjóra
millj-
arða
á af-
Þær breytingar sem verið er að
gera á ríkisviðskiptabönkunum og
sjóðunum em ekki eins miklar og
virðist i fyrstu, allavega ekki þeg-
ar horft er til hveijir hafa verið
valdir til að stjóma. Oft em það
sömu menn og hafa haldið um
stjómvölinn þar sem illa hefur
tekist til. Eins og komið hefur
fram í DV hafa viðskiptabankam-
ir og lánasjóðimir þurft að leggja
fram 62,2 mUljarða á aðeins átta
árum tíl að mæta vonlitlum eða
töpuötun útlánum.
Innlent
fréttaljós
Sigufjón M. Egilsson
Þegar litið er á hveijir hafa set-
ið í hinum ýmsum stjómum er eitt
það fyrsta sem tekiö er eftir að
Birgir ísleifúr Gunnarsson seðla-
bankastjóri, og sem slíkur yfir-
maöur bankaeftirlitsins, er vara-
formaður stjómar Fiskveiðasjóðs
en útlán og ábyrgðir sjóðsins vom
hátt í 24 mUljarða um síðustu ára-
mót. Það er hærri fjárhæð en hjá
nokkrum öðrum sjóði, að frátöld-
um byggingarsjóðunum. Birgir ís-
leifur hefur því haft eftirlit með
sjálfum sér.
í Landsbankanum eru sömu
menn og voru
Þegar Landsbankanum var
breytt í hlutafélag var fátt annað
sem .breyttist. Bankinn hefur á
Pórólfur Gíslason er nýr í bankaráöi
Búnaöarbankans. Hann rekur inn-
lánsdeild í samkeppni viö bankann
sem hann á aö stýra og aö auki hef-
ur hann orö á sér fyrir aö vera öflug-
ur viö aö safna peningum fyrir
Framsóknarflokkinn.
Kjartan Gunnarsson hefur veriö
lengi í bankaráöi Landsbankans og
veröur þaö áfram. Bankinn hefur
tapaö verulegum útlánum þann
tíma sem Kjartan hefur veriö í for-
ystu. Hann er ekki lengur formaöur,
aöeins varaformaöur.
fáum árum lagt hátt í tólf millj-
arða inn á afskriftareikning. Sömu
stjómendur vom eigi að síður
endurráðnir, bankastjóramir
Björgvin Vilmundarson, Sverrir
Hermannsson og Halldór Guð-
bjamason. Reyndar er Björgvin
nú yfirbankastjóri en eigi að síður
halda þeir alhr störfum sínum.
Þess má geta að fyrir utan að vera
formaður bcuikastjómar er Björg-
vin Vilmundarson formaður
stjómar Fiskveiðasjóðs.
Bankaráðið breyttist lítið. Sá
sem var formaður mestallan þann
tíma sem útlánatöpin dimdu á
bankanum, Kjartan Gunnarsson,
framkvæmdastjóri Sjálfstæðis-
flokksins, hrapar reyndar um eitt
þrep, er varaformaður í stað þess
að vera formaður. Það em og hafa
verið uppi gagnrýnisraddir á að
framkvæmdastjóri stjómmála-
flokks, sem á mikið undir framlög-
um fyrirtækja og einstaklinga,
skuli vera svo ráðandi í stjóm
banka og það stærsta banka lands-
ins.
Þá hefur verið gagnrýnt að nú-
verandi formaður bankaráðs,
Helgi S. Guðmundsson, sölustjóri
hjá VÍS, er einn helsti safnari í
kosningasjóði Framsóknar og inn-
an flokksins er hann kallaður
handmkkari.
Búnaöarbankinn fékk nýja
menn
Bankaráö Búnaðarbankans
breyttist við breytingcu-nar. Það
hefur orðið til meiri gagnrýni en
margt annað síðustu daga og vik-
ur. Sömu bankastjórar em og vom
og formaður bankaráðsins heldur
sínu sæti, það er Pálmi Jónsson
frá Akri. Með honum hafa sest
Porsteinn Ólafsson, formaður Fjár-
festingabankans, kemur úr lönþró-
unarsjóöi þar sem hann var stjórn-
arformaöur. lönþróunarsjóöur hefur
sett 1.250 milljónir á afskriftareikn-
ing á aöeins tíu árum.
Birgir ísleifur Gunnarsson er yfir-
maöur bankaeftirlitsins og hann er
einnig varaformaöur Fiskveiöa-
sjóös sem bankaeftirlitiö fylgist
meö.
Hinn er Amór Amórsson, for-
stjóri Samvinnusjóðs íslands, sem
þar með er í harðri samkeppni við
Búnaðarbankann, banka sem
Halldór Guöbjarnason er banka-
stjóri aö nafninu til en fyrirmyndin
aö hans starfi er sótt í íslandsbanka
þar sem starfiö er kallaö fram-
kvæmdastjóri.
hann á nú að stjóma. Á þremur
ámm hefur Samvinnusjóðurinn
lagt 115 milljónir inn á afskrifta-
reikning og tapað 65 miUjónum
króna.
Stjórn Fjárfestingabankans
Stjóm hins nýja Fjáribstinga-
bcuika atvinnulífsins skipa eftir-
taldir fimm menn: Þorsteinn
Ólafsson, formaður, Magnús
Gunnarsson, Sigurður Einarsson,
Sveinn Hannesson og Öm Gústafs-
son. Þrir þeirra sátu eða sitja í
stjómum lánasjóða, það er formað-
urinn, Sveinn og Öm.
Þorsteinn er formaður Iðnþró-
unarsjóðs en sá sjóður hefur á ein-
um áratug sett 1.250 milljónir
króna til hliðar vegna útlána sem
hafa ekki eða munu sennilega ekki
skila sér. Öm og Sveinn koma frá
Iðnlánasjóði þar sem Öm Gústafs-
son er formaður. Iðnlánasjóður
hefur stundum lánað til aðila sem
ekki em líklegir til að standa við
sitt. Á einum áratug hafa verið
skriftareikninga og hrein útlána-
töp þessara sjóða á sama tíma em
3.200 milljónir króna. Iðnlánasjóð-
ur hefur séð á eftir tæplega 2,1
Sverrir Hermannsson kallast banka-
stjóri en er í raun framkvæmdastjóri
samkvæmt skilningi margra.
miUjarði og Iðnþróunarsjóður hef-
ur endanlega afskrifað 1.050 millj-
ónir króna.
Nýsköpunarsjóöur
Til er orðinn nýr sjóður, Ný-
sköpunarsjóður atvinnulifsins.
Þar er formaður Amar Sigur-
mundsson og með honum era Her-
mann Hansson, Öm Jóhannsson,
Guðrún Pétursdóttir og Bjöm
Grétar Sveinsson.
Tveir stjómarmanna, þeir Her-
mann og Öm, koma úr stjómum
annarra sjóða, Hermann úr Fisk-
veiðasjóði og Öm úr Iðnlánasjóði.
Eins og kom fram hér á undan hef-
ur Iðnlánasjóður sett 2.850 milljón-
ir á afskriftareikning og endanlega
tapað rúmlega 2,1 milljarði á
vafasömum útlánum. Fiskveiða-
sjóður hefur á sama tíma lagt á af-
skriftareikning 1.750 mUljónir
króna og tapað 1.260 mUljónum.
Þeir tveir stjómarmenn sem koma
úr öðrum sjóðum koma sam-
kvæmt þessu úr umhverfi þar sem
búið er að leggja 4,6 mUljarða á af-
skriftareikninga og afskrifa sem
glötuð útlán 2,4 mUljarða á aðeins
einum áratug.
Litlar breytingar
í upphafi var gert ráð fyrir að
verulegar breytingar yrðu gerðar
á banka- og sjóðakerfinu. Búist
var við að aðrir menn kæmu að
stjómun og fleira ámóta yrði gert.
Þá var sérstaklega horft tU við-
skiptabankanna. Reyndar er fúU-
yrt að Finnur Ingólfsson viðskipta-
ráðherra hafi ætlað sér að hafa að-
eins einn bankastjóra í hvorum
banka. Það vom sjálfstæðismenn,
og þá sérstaklega Davíð Oddsson
og Kjartan Gunnarsson, sem bám
hann ofurliði og fengu hann tU að
faUa frá þeirri hugmynd. Stuðn-
ingsmenn Finns segja reyndar að
hann hafi haft betur. Það sé aðeins
einn bankastjóri í Landsbankan-
um og einn í Búnaðarbankanum.
Það sé nánast fyrir kurteisissakir
að hinir bankastjóramir skuli
ekki kaUaðir framkvæmdastjórar
sem þeir séu í raun.
Eins og hefur verið rakið hér að
framan fá margir þeirra sem hafa
setið í stjómum hhma ýmsu sjóða
nýja stóla. Þetta er gert þrátt fyrir
að fýrir liggi að í störfúm sínum
hafa bæði stjómarmenn, sem og
stjómendur, tU dæmis bankastjór-
arnir aUir, tekið ákvarðanir sem
hafa reynst þungbærar. HeUdartap
á útlánum banka og lánasjóða er
ævintýralegt, eða samtals um 65
miUjarðar á tíu árum, sex og hálf-
ur miUjarður á ári, um 550 miUj-
ónir á mánuði, 137 miUjónir á
viku, 19,5 miUjónir á dag, 812.500
krónur á klukkustund, 13.540
krónur á mínútu, 225 krónur á
hverri sekúndu, það er ef tekið er
mið af afskriftareikningum.
Sveinn Hannesson er í stjóm Fjár-
festingabankans. Hann kemur úr
lönlánasjóöi sem hefur sett 2.850
milljónir á afskriftareikning.
Hlunnindin
í DV hefúr verið sagt frá tiðum
ferðum Steingríms Hermannssonar
seðlabankastjóra á umhverfismála-
fúndi í öðrum löndum. Það er ekki
nýtt að bankamir borgi fyrir sína
menn. Á árunum 1994, 1995 og 1996
greiddu ríkisbankamir þrír, það er
Seðlabanki, Landsbanki og Búnað-
arbanki, nærri 80 miUjónir króna
vegna ferðakostnaðar bankastjó-
ranna og eiginkvenna þeirra.
Hjá Landsbankanum fá eiginkon-
ur bankastjóranna og aðstoðar-
bankastjóranna aUan ferðakostnað
greiddan og hálfa dagpeninga á við
eiginmennina. Hjá Seðlabankanum
era sömu reglur, nema þar mega
eiginkonumar fara með tvisvar á
ári á þessum vUdarkjörum en oftar
ef sérstaklega stendur á.
Ferðakostnaður hjá Landsbank-
anum hefúr verið 12 miUjónir á ári
að meðaltali og 8,5 hjá Seðlabankan-
um.
Dagpeningar era hreinn launa-
auki þar sem aUur ferðakostnaður
og risna greiðist af bönkunum.