Dagblaðið Vísir - DV - 16.10.1997, Blaðsíða 7

FIMMTUDAGUR 16. OKTÓBER 1997
7
Fréttir
Kári Stefánsson, forstjóri íslenskrar erfðagreiningar:
Ætlar að finna erfðavísa
sem valda alkóhólisma
„Það er staðreynd að alkóhólismi
er arfgengur sjúkdómur. Það eru
mjög sterkir arfgengir þættir í alkó-
hólisma sem þýðir að það eru erfða-
vísar sem valda hluta af þessum
sjúkdómi. Við höfum ákveðið að
fara í samvinnu við SÁÁ að leita að
þessum erfðavísum," segir Kári
Stefánsson, læknir og forstjóri Is-
lenskrar erfðagreiningar.
Kári verður með fyrirlestur i dag
um erfðavísa sem valda alkóhól-
isma og leit að þeim. Kári segist
vera mjög bjartsýnn á að finna
erfðavísana og leysa þetta stóra
vandamál.
Kíkjum á erfðamyndanir
„Það er að vísu mjög lítið vitað
um slíka erfðavísa en hins vegar er
vitað um erfðavísa sem vemda gegn
sjúkdómnum. Það sem við gerum er
að við kíkjum á breytileg svæði i
erfðamenginu. Þannig er hægt að
sjá hvort þessi svæði fylgja eða
fýlgja ekki myndun þessa sjúkdóms.
Maður byrjar á því að líta á skyld-
leika þess fólks sem hefur fengið
þessa greiningu og síðan leitar mað-
ur að fjölskyldum þar sem er mikið
um alkóhólisma. Siðan er leitað til
einstaklinga í þeim fjölskyldum.
Við vonumst auðvitað til að sem
flestir taki þátt í rannsókninni.
Ég legg áherslu á að allar upplýs-
ingar sem við vinnum með eru á
dulmáli, þ.e. við geymum hvorki
blóðsýni né upplýsingar tengdum
Deilt um kvóta:
Festir þá
ímynd að
auðlindin sé
einkaeign
- segir Sighvatur
„Almennt þýðir þetta það að
eftir því sem lengra líður í
þessu kerfi óbreyttu festist
meira og meira sú ímynd að
þessi auðlind þjóðarinnar sé í
einkaeign," segir Sighvatur
Björgvinsson alþingismaður
vegna deilumála um kvóta sem
komið hafa upp í skiptum.
Eins og DV greindi frá í gær
kom upp hundruð milljóna
króna krafa í skilnaðarmáli
þar sem kvótagróði er sagður
hafa aukið verðmæti fyrirtæk-
is. Krafan er nú til meðferðar
hjá héraðsdómi og er dóms að
vænta öðrum hvorum megin
við áramót.
Fleiri dæmi eru um að
kvótamál hafi farið fyrir dóm-
stóla þegar um er að ræða
skipti. Þannig hafa sameignar-
menn í útgerð farið með mál
fyrir dómstóla þegar vinslit
urðu. Búist er við að fjöldi
deilumála eigi eftir að rísa fyr-
ir dómstólum á næstunni þeg-
ar deilt verður um kvótaeign,
hvort sem er í dánarbúum eða
vegna hjónaskilnaða. Engin
ráð eru hjá einstökum byggðar-
lögum til að verja veiðiheimild-
ir sínar þegar hjónabönd sæ-
greifanna bresta.
„Það er verið að taka hvert
skrefið á fætur öðru inn í þetta
kerfi. Eftir því sem tíminn líð-
ur verður erfiðara að komast
út úr því,“ segir Sighvatur. -rt
- er bjartsýnn á að það takist að leysa þetta stóra vandmál
„Við höfum ákveðiö að fara í samvinnu við SÁÁ að leita að arfgengum þáttum í alkóhólisma," segir Kári Stefánsson,
læknir og forstjóri íslenskrar erfðagreiningar.
nöfnum eða öðrum einkennum. Al-
gerrar nafnleyndar er að sjálfsögðu
gætt því það er alltaf viðkvæmt þeg-
ar verið er að ræða upplýsingar um
sjúkdóma og alkóhólismi er þar
ekkert frábrugðinn.
Mjög bjartsýnn
Ég er mjög bjartsýnn á að þetta
takist og okkur heppnist að leysa
þetta mikla vandamál. íslenska
þjóðin hefur þá eiginleika að það er
mjög auðvelt að leita að erfðavísum
hér. Við erum með fyrirtæki þar
sem starfa 90 manns, mjög færir vís-
indamenn. Starfsmenn SÁÁ hafa
mikla reynslu og hafa meðhöndlað
svo stóran hóp fólks með þennan
sjúkdóm. Þegar allt þetta er tekið
saman hlýtur maður að vera mjög
bjartsýnn," segir Kári.
Fjöldi stofnana og vísindamanna
um allan heim hafa glímt við þetta í
langan tíma en ekki tekist að leysa
vandamálið. „Það væri mikill sigur
ef okkur tækist að leysa þetta.
Fjöldi erlendra vísindastofnana
reyndi á sínum tíma að finna erfða-
vísi fyrir fjölskyldulægum skjálfta
en tókst ekki. Okkur tókst það hins
vegar í fyrstu tilraun," segir Kári.
-RR
íslendingur á hákarlaveiðar við Grænland:
Japanskar stórsteik-
ur úr hákarlinum
AUSTIN
„Ég er nýkominn frá Grænlandi
þar sem ég kíkti á aðstæður. Þama
er mikið af veiðanlegum hákarli og
Japanir vilja ólmir kaupa hann,“ seg-
ir Sigurður Pétursson, skipstjóri í
Ólafsvík, sem er nýkominn frá Isor-
toq á Grænlandi þar sem hann kann-
aði möguleika til þess að veiða há-
karl á línu. Veiðusvæðið er að sögn
Sigurðar við Suður-Grænland, út af
Isfjord. Ætlunin er að verka hákarl-
inn til útflutnings til Japans. Sölu-
miðstöð hraðfrystihúsanna hf. mun
annast sölu á afúrðimum.
Sigurður segir að hákarlinn verði
skorinn í þriggja kílóa stykki og Jap-
anir steiki hann sem stórsteik með
svipuðum hætti og nautakjöt. Þetta
vekur nokkra athygli í því ljósi að
hérlendis er hákarlinn eingöngu
kæstur og hefúr verið talinn óætur
ferskur.
„Þetta er talinn vera herramanns-
matur í Japan. Manni var alltaf talin
trú um að hákarlinn væri eitraður
en þama er allt annað uppi á ten-
ingnum," segir hann.
Sigurður segir að nú sé tilbúin að-
staða í landi til að frysta hákarlinn
og hann muni halda utan aftiu- á
næstunni til að hefja veiðamar suð-
ur af Eiríksfirði. Stefán Eiríksson
hreindýrabóndi gerir út smábát af
gerðinni Sómi 860 sem notaður verð-
ur til hákarlaveiðanna. Sigurður seg-
ist eingöngu hafa kynnt sér mögu-
leikana til veiðanna í sumar en ekki
veitt til vinnslu og útflutnings þar
sem vantað hafi vinnsluaðstöðu í
landi.
„Það er ekkert að vanbúnaði að
hefja veiðar og vinnslu á hákarlin-
Japanir matreiöa hákarlinn sem stórsteikur
á meöan íslendingar telja hann óætan nema
kæstan. Hér er veriö aö landa elnum gráum
frá fslensku fisklskipl. DV-mynd S
um,“ segir Sigurður.
Hákarlaveiðar vom stundaðar frá
íslandi fyrr á öldum en hafa lítið ver-
ið stundaðar í seinni tíð. Sá afli sem
borist hefúr að landi hefur fyrst og
fremst verið meðafli af djúpsævi. Há-
karlinn er helst að fá djúpt vestur af
landinu á Hampiðjutorginu þar sem
hann liggur í kuldaskilum. -rt