Dagblaðið Vísir - DV - 05.11.1997, Blaðsíða 6

6
MIÐVIKUDAGUR 5. NÓVEMBER 1997
Neytendur
Sælkerakaffi við allra hæfi:
Kaffi og kaffi er hreint ekki sami
drykkurinn og gæði þess fara eftir
vaxtarstaðsetningu trjánna. Kaffi er
fyrst og fremst ávöxtur sem ein-
kennist af stofninum sem hann vex
á. Það segir Sigmundur Dýrfjörð en
hann er einn þeirra sem kynnt hef-
ur landsmönnum um árabil að mun-
ur er á kaffi og svo aftur kaffi.
Kaffi er flokkað eftir gæðum.
Stærsti hluti alls kaffis sem ræktað
er í heiminum í dag er iðnaðarkaffi
og aðeins um 10% heimsfram-
leiðslunnar flokkast sem sælkera-
kaffi. Iðnaðarkaffi er að stærstum
hluta það kaffi sem almenningur
kaupir í stórmörkuðum. Sælkera-
kaffi er ræktað á hreinna svæði, er
mun gæðaríkara og nokkuð dýrara.
Vinsælustu kaffidrykkirnir um
þessar mundir, sem bjóðast á
kaffihúsum um allan hinn vestræna
heim, eiga rætur að rekja til Ítalíu.
Það er skemmtileg staðreynd í ljósi
þess að á Ítalíu er ekki ræktað kaffi.
Fluttu inn fjórar tegundir
Sigmundur féll fyrir góðu kaffi i
kringum 1980 þegar hann bjó ásamt
konu sinni, Berglindi Guðbrands-
dóttur, í Svíþjóð. Hann er mat-
reiðslumaður að mennt en á þessum
árum tóku þau hjónin að kynna sér
betra kaffi i kaffibúðum á Norður-
löndum en þau áttu að venjast frá
íslandi. Fljótlega eftir að þau fluttu
aftur til íslands tóku þau að flytja
sælkerakaffi til landsins frá Dan-
mörku, 4 tegundir. Ekki leið á löngu
þar til þau tóku til við að brenna
baunimar sjálf hér á landi. Síðan
hefur fyrirtæki þeirra vaxið veru-
lega og skiptist í kaffibrennslu, tvær
verslanir og kaffistofu sem þau
reka. Kaffitegundimar, sem þau
bjóða til sölu, em hátt á þriðja tug.
Þegar Sigmundur bauð mér sæti
á kaffistofu sinni bar hann fyrir mig
tvenns konar kaffi. Fyrst smakkaði
ég Papua frá Nýju-Gíneu. Að baki
bollans er saga heillar fjölskyldu í
fjarlægu landi sem með umhyggju
og alúð hugsar um 20-30 kaffitré að
aðalstarfi. Kaffið er með sætum
keim og hentar vel sem morgun-
kaffi. Síðan gaf hann mér Kenya AA
sem virtist af lyktinni að dæma
rammt á bragðið en við smökkun
reyndist það ótrúlega ljúft. Það var
með sætsúmm keim en silkiáferð.
Ef þetta hefði verið súkkulaði hefði
það bráðnað í munni mér.
Ólíkir grófleikar
„Megnið af öllu kaffi fínmalast. Flest-
ir hella upp á með sjálfvirkum kafíi-
könnum og í þær nýtist best fmmalað
kaffi. Milligrófmalað kaffi er hins vegar
mjög hentugt fyrir pressukönnur en
notkun þeirra hefur aukist töluvert
undanfarin ár. Með pressukaffinu fæst
meira bragð af kaffinu sem nýtist
drykknum að fullu. Grófmalaö kaffi er
notað í ketilkaffi eins og Norðmenn eru
kunnir af að laga.“
Vatnið verður að sjóða
„Aöalatriði þess aö kaffið njóti
sin er að hita vatnið og láta þaö
sjóða fyrir uppáhellingu. Margir
em hins vegern að hita vatnið á með-
an verið er að hella upp á, eins og
algengt er með ódýrari tegundir af
sjálfvirkum kaffikönnum. Til þess
að gott kaffi fáist úr sjálfvirkum
könnum þurfa þær að vera með
hitaelement sem sýður vatnið fyrst
og sleppir því svo yfir kaffiduftið.
Fyrir mitt leyti nýtur kaffibragðið
sín best í espressokönnu en í henni
verður líka vont og lélegt kaffi
hræðilega vont. Ef á að geyma upp-
áhellt kaffi er best að geyma það i
hitabrúsa en staðið kaffi er aldrei
gott. Samkvæmt ítalskri kaffimenn-
ingu drekkur maður frekar einn
bolla af góðu kaffi heldur en marga
bolla af leiðinlegri uppáhellingu.
Svo drekkur maður bara nóg af
hreinu vatni þar til kemur að næsta
bjóða þér tíu?
Sigmundur Dýrfjörð segir það ákveðinn lífsstíl að drekka gott kaffi. DV-myndir Hilmar Þór
góða kaffibolla. Það er líka mun
ódýrara að hella upp á í smáum stíl,
drekka það sem heÚt er upp á og fá
alltaf ferskt kaffi.“
Uppskrift
að góðu kaffi
Cappuccino, caffé latté, espreso,
Swiss mokka eða pressukaffi, það
þarf ekki að fara á kaffihús til að fá
sér þessa drykki. Heimalagað, úr
góðu úrvalskaffi með tiltölulega
ódýrum grunnkostnaði í tækjakaup-
um; ómissandi á hvert heimili.
Espressokaffi
Til að laga espressokaffi þarf að
eiga þar til gerða könnu. Neðsti
hluti hennar er fylltiu- með vatni
upp að ventli. Kaffisigtið er fyllt
með kaffi, efri hlutinn skrúfaður
yfir og kannan látin á hellu til að
sjóða vatnið. Þegar vatnið sýður fer
það með jöfnum þrýstingi i gegnum
kaffiduftið og kaffið kemur sjóðandi
heitt upp í efri hluta könnunnar.
Hver bolli af espressokaffi er 9 cl.
Espressokaffi er undirstaðan að
flestum drykkjunum sem á eftir
koma.
Cappuccino
1 hluti espressokaffi
1 hluti kremuð mjólk
1 tsk. súkkulaðispænir
Hellið fyrst kaffi í bollann, sem á
að vera 18-20 cl. Hellið siðan
kremaðri mjólkinni saman viö og
dreifið súkkulaðispæninum yfir
froðuna.
Gætið þess þegsæ verið er að
krema mjólkina að hún sjóði ekki,
þá verður of mikil mjólk í drykkn-
um miðað við kaffi því hún freyðir
siður soðin. Notið frekar dökkristað
kaffi og kraftmikið þegar hellt er
upp a cappuccmo.
Caffé latté
1 hluti espressokaffi
2 hlutar flóuð mjólk
Hellið fyrst kaffinu í bollann, sem
á að rúma um 22-24 cl, og hellið síð-
an flóaðri mjólkinni yfir. Þannig er
drykkurinn tilbúinn.
Swiss Mokka
1 hluti espressokaffi
1 hluti heitt súkkulaði
þeyttur rjómi
Blandið saman kaffinu og súkkul-
aðinu í rúmgóðan bolla og setjið
ofan á topp af þeyttum rjóma.
Pressukaffi
Fyrir 1 bolla könnu, 1 msk. kaffi.
Eftir því sem lagað er meira kaffi
því minna notarðu af kaffinu hlut-
fallslega.
Fyrir 6 bolla pressukönnu er
best að nota 3-4 msk. af kaffi.
Fyrir 8 bolla pressukönnu er
best að nota 4-5 msk. af kaffi.
Fyrst er kaffiduftið sett í könn-
una, þá er sjóðandi vatni hellt yfir.
Siðan á að hræra í kaffinu og láta
það síðan standa í 3-4 mínútur áður
en korgurinn er pressaður niður.
Klassísk uppáheliing
40-60 g af kaffi á hvern lítra af
vatni. Því meira magn sem á að
hella upp á þeim mun minna kaffi
er notað við uppáhellingu. Sjá
pressukaffi.
Meðlætið
Með kaffinu mælir Sigmundur
frekar með hrásykri en hvítum
sykri því hann er mildari.
Þegar hellt er upp á cappuccino
er mjög heppilegt að nota mjólkur-
kremara, sem virkar svipað og
strokkur. Mjólkin er hituð í mesta
lagi í 50-60° C, sett í kremarann og
sigti hans dregið upp og niður
nokkrum sinnum. Þá er komin
þessi flna froða til að hella saman
við kaffið. Best er að krema fjör-
mjólk, sem kremast einnig köld, eða
G-mjólk.
-ST
Tyrknesk Ibrik-kaffikanna, pressukaffikanna og mjólkur- Espresso-kanna, gamaldags uppáhellingarkanna og
kremari. Napoletana-kanna.
Stig A S 0 N
Síldarvinnslan
8 6,0
6