Dagblaðið Vísir - DV - 05.11.1997, Blaðsíða 15

MIÐVIKUDAGUR 5. NÓVEMBER 1997
15
Um bjartsýni og
svartsýni
Við síðustu aldamót
voru mörg skáld og
hugsuðir þungt haldin
af illum grun um fram-
tíðina. Miklu fleiri voru
þeir þó sem trúðu hik-
laust á framfarirnar og
tæknina sem allt mann-
líf mrmdi bæta. Hvorir
tveggju höfðu rétt fyrir
sér: í hönd fóru miklar
heimsstyrjaldir og öld
grimmra einræðisherra
en einnig öld mikilla
þæginda og ótrúlegrar
neyslu.
Góðir kostir og illir
Nú líður aftur að
aldamótum og enn 11"""
skiptast menn í flokka
eftir bjartsýni og svartsýni. Marg-
ir eiga ills von, enda full ástæða
til. Listi yfir ótíðindi sem verða
kynnu á næstunni er langur: Upp
gæti komið kalt stríð, ef ekki heitt,
Kjallarinn
Arni Bergmann
rithöfundur
„Þegar öllu er á botninn hvolft þá
er bjartsýnin - einnig þegar hún
örvar menn til umsvifa - háska-
legri en sæmilega grunduð svart-
sýni.u
milli Bandaríkjanna og Kína.
Rússland sekkur dýpra í forað
þjófastjórnar og spillingar. Harð-
snúnir áhangendur íslams koma
sér upp kjamavopnum. Evrópu-
sambandið hrynur innan frá.
Verðbréfamarkaðurinn hrynur
um heim allan með mikilli
kreppu.
Fátækt eykst í efnuðum ríkjum
sem fátækum og leiðir til upp-
lausnar, stór svæði verða óbyggi-
leg eða breytast í lögregluríki. Um-
hverflskreppa með
vatnsskorti, meng-
rrn og gróðurhúsaá-
hrifum gerir stóra
hluta jarðar
óbyggilega. Orku-
verð þýtur upp úr
öllu valdi og kippir
grundvelli undan
lífsháttum þeirra
sem sæmilega hafa
verið settir til
þessa. Nýjar og
óviðráðanlegar
pestir skjóta upp
kolli... Þetta ætti að
vera nóg í bili.
En þeir bjartsýnu,
þeir segja að ráð
séu til við öllu.
Mannlegt hugvit í
tækni, blessunarrík áhrif alþjóð-
legra viðskipta og markaðslögmál-
in muni sameinast um að eyða öU-
um þessum tímasprengjum. Versl-
un við Kína mun innlima þann
_______ risa í markaðsv-
ædda fjölskyldu
þjóðanna og heU-
brigðar flárfest-
ingar svæla út
maflósa í Rúss-
landi og víðar.
íslam verður
haldið í skeflum
með vestrænum
samtakamætti,
Evrópusamband-
ið mun vel þrífast - af því það á
ekki um neitt annað að velja.
Markaðslögmálin munu sjá tU
þess að mengun verði stöðvuð þeg-
ar það bórgar sig að stöðva hana
og sömu lögmál munu tryggja okk-
ur næga vindorku á heimUi og
ódýrt vetni á bUa í stað bensíns.
Læknavísindin munu fyrr eða síð-
ar ná tökum á hverri veiru. - AUt
verður eins og best verður á kosið
í skásta heimi allra heima. í hvaða
hlutfóUum? Vitanlega mun sumt
„Umhverfiskreppa með vatnsskorti, mengun og gróðurhúsaáhrifum gerir
stóra hluta jarðar óbyggilega," segir m.a. í grein Árna.
af þessu gerast í smærri eða
stærri mæli og annað ekki. En í
hvaða hlutfoUum? Hvor spásagna-
röðin hefur betur upp úr aðfar-
andi aldamótum?
Sú kenning er tU, að mönnum
beri skylda tU bjartsýni vegna
þess að með henni aukist þeim
kraftur tU að takast á við hvem
vanda. Og bölsýnin geri ekki ann-
að en lama menn, draga úr þeim
kjark, hjálpa því versta tU að ræt-
ast. Aðrir segja: hoUast er mönn-
um að horfast í augu við margan
og mikinn háska með tilheyrandi
svartsýni. Annars fljóti menn í
þægUegri sjálfsblekkingu að
feigðarósi í þeirri von að „hvenær
hefúr ekki aUt reddast?“ Við skul-
um, segir þessi hópur, ekki leggja
árar í bát - hvorki í bjartsýnis-
heimsku né bölsýnisþunglyndi.
Við skulum stunda ögrandi svart-
sýni! Bregðast við í tíma, þótt það
sé óvinsælt í heimi sem kann þá
list best að heyra ekki Ular fréttir.
Þvi ekki það?
Ef bjartsýnin bregst, þótt ekki
sé nema á nokkrum sviðum, þá er
mannfólk aUt flandi iUa sett. Ef
svartsýnin hefur rétt fyrir sér, þó
ekki væri nema að nokkra leyti,
þá er Ula komið. Þegar öllu er á
botninn hvolft þá er bjartsýnin -
einnig þegar hún örvar menn tU
umsvifa - háskalegri en sæmUega
grunduð svartsýni. Því mest og
skjótast örvar hún menn reyndar
tU að slást um of fáa miða á fyrsta
farrými á sameiginlegri hraðferð
norður og niður.
Árni Bergmann
Ólympískir hnefaleikar
- staðreyndir og staðleysur
Kjallarinn Kjallarinn
Bubbi Morthens - Ómar Ragnarsson
áhugamenn um ólympíska hnefaleika
Ritstjórar þriggja dagblaða,
stjóm Lækncifélags íslands og
greinarhöfundar í blöðunum ham-
ast nú gegn ólympískum hnefa-
leikum. Sagt er að í þeim sé leitast
við að meiða menn og að þetta sé
nánast jafnhættuleg iþrótt og at-
vinnuhnefaleikar. Um hnefaleika
gUdi verðskuldað bann og það eigi
við ólympíska hnefaleika. Engin
frekari rök eru færð. Ekki hirt um
staðreyndir, rannsóknir á fyrir-
bærinu eða reglur um það.
Rétt skal vera rétt
Fjölmiðlarnir hafa dæmt í mál-
inu og uppfrætt almenning og það
er afgreitt. Bubbi og Ómar létu
plata sig. Grey strákamir. En nú
langar þá tU að svara fyrir sig.
Ekki með fuUyrðingum út í loftið
heldur með staðreyndum, sem
læknar, ritstjórar og greinarhöf-
undar leituðu ekki að. Rétt skal
vera rétt.
Við biðjum lesandann að bera
eftirtaldar staðreyndir saman við
fuUyrðingarnar sem áttu að af-
greiða málið. í Bandaríkjunum,
Kanada, Bretlandi, Svíþjóð og
Finnlandi hafa farið fram vandað-
ar læknisfræðUegar rannsóknir á
hnefaleikum, sem leiddu í ljós
himinhrópandi mun: Ólymplskir
hnefaleikar valda minna líkams-
tjóni og meiðslum en ýmsar vin-
sælar íþróttagreinar og því
ástæðulaust að banna þá, en hefð-
bundnir hnefaleikar voru hins
vegar bannaðir í Svíþjóð og Nor-
egi. Meiðsh í ólympískum hnefa-
leikum eru meira en fimmtíu sinn-
um minni en í atvinnuhnefaleik-
um. Lotur eru
þrjár en ekki tólf.
Notaðar eru höf-
uðhlífar og þykk-
ari hanskar. Að
meðaltali vankast
áhugahnefaleikari
í meira en
hundruðustu
hverri keppni.
Má þá ekki keppa þrjá mánuði á
eftir. Áhugahnefaleikari fær ekki
að keppa eftir 33ja ára aldur.
Læknisskoðun er skyld fyrir og
eftir hverja keppni. Skylda að hafa
viðurkennda keppnisferilsbók.
(Berið þessi síðrsttöldu atriði sam-
an við aðrar íþróttagreinar.) Að-
eins er hægt að vinna á stigum.
Meiðsl ráða engu um gengi í stiga-
skori. Hugtakið „tæknilega sleg-
inn út“ (,,TKO“) er ekki til. Litið
er á meiðsl sem óhöpp á sama hátt
og í öðrum íþróttagreinum.
Reynsla annarra þjóða
Við biðjum lesandann að bera
þessar staðreyndir saman við full-
yrðingarnar um ólympíska hnefa-
leika, sem blöðin hafa hamrað á
að undanfömu. Af þessum stað-
reyndum sést að lög um „gömlu“
hnefaleikana eiga ekki við um
ólympíska hnefaleika fremur en
að reglur um rétt-
indi til bifreiðaakst-
urs eigi við um
hjólreiðar.
Setjum sem svo
að nýbúið væri að
finna upp reiðhjólið
en menn teldu engu
að síður að reglur
um bíla og bílpróf
ættu að gilda.
Fyrsti sextán ára
unglingurinn, sem
hjólaði á hjóli, yrði
þá tekinn fastur.
Auðvitað sæju allir
að nær væri að
setja lög um reið-
hjól sem ættu við
aðstæður og stað-
reyndir.
Reynsla annarra þjóða af ólymp-
ískum hnefaleikum og viður-
kenndar staðreyndir og rannsókn-
ir á þeim eru eini mælikvarðinn
sem hægt er að notast við hér á
landi. Lög og reglur um þá eru
ekki til á íslandi og hafa því ekki
verið brotin því ekki er hægt að
brjóta lög sem ekki eru til. Lög og
reglur um ólympíska hnefaleika
óskast, lög tÚ að fara eftir og
byggð á staðreyndum en ekki stað-
leysum og upphrópunum.
Bubbi Morthens
Ómar Þ. Ragnarsson
„Ólympískir hnefaieikar valda
minna líkamstjóni og meiðslum
en ýmsar vinsælar íþróttagreinar
og því ástæðulaust að banna þá
Með og
á móti
Tekst Chicago Bulls að
verja meistaratitilinn í
NBA þriðja árið í röð?
Jafnara en
oft áður
Ég er á báðum áttum um það.
Meiðsli setja þar stærst strik í
reikninginn. Það er skarð fyrir
skildi að
Scottie Pippen
getur ekki far-
ið að leika fyrr
en um áramót-
in. Það kom
berlega í Ijós í
fyrsta leiknum
að Chicago
saknar hans
mikið enda fór
svo að liðið
tapaði fyrir
Boston. Þau úrslit segja ef til vill
að yfirburðir Chicago verða ekki
eins miklir i austurdeildinni og
þeir hafa verið síðusjtu ár.
Chicago hefur innan sinna raða
ótrúlegan leikmann á borð við
Michael Jordan. Ég héf aldrei
séð annan eins íþróttamann. Við
vitum að hann getur upp á sitt
eindæmi unnið leiki fyrir
Chicago og það reynir mikið á
hann á meðan Pippen er frá.
Deildin verður jafnari en oft
áður. Fleiri lið blandast i barátt-
una og fvrir vikið verður deild-
in skemmtilegri. Boston Celtics
mætir sterkara til leiks en áður
en spurningin er hvort hinir
ungu og efnilegu leikmenn liðs-
ins standist álagið í vetur. Jord-
an getur alveg borið Chicago alla
leið. Larry Bird sagði eitt sinn
um hann að ósanngjarnt væri að
bera hann saman við Magic og
fleiri stjörnur. Jordan væri ein-
faldlega frá annarri plánetu.
Chicago hefur ekki sagt sitt síð-
asta orð en liðið þarf að hafa
meiri fyrir hlutunum en áður.
Valtyr Björn
Valtýsson,
íþróttafréttamaöur.
Spennandi
vetur í NBA
Fleiri lið blanda sér í barátt-
una í vetur. Lakers er til að
mynda óskrifað blað en liðinu er
spáð mikilli
velgengni í
vetur. Ef
Shaquille
O’Neal fellur
betur inn í
liðið en í fyrra
hefur Lakers
alla burði til
aö fara alla Einar Bollason
leið. Það eru körfuboltaspoKlng
frábærir leik- ur'
menn í Lakers og það verður
fróðlegt að fylgjast með liðinu í
vetur. Aö minu mati á Seattle
enga möguleika, Úr því að liðinu
tókst ekki að gera neinar rósir
með Kemp og Payton innanborðs
eru möguleikamir ekki miklir í
vetur. Það ógnar ekkert lið
Chicago í austurdeildinni. Liðið
tapar einum og einum leik þang-
að til Scottie Pippen mætir til
leiks. Það er hins vegar mín til-
finning að ef Chicago og Utah
mætast aftur í úrslitum þá fara
Karl Malone og félagar í Utah
alla leið. Aftur á móti vinnur
Chicago ef það mætir Lakers í
úrslitum. Þetta verður um fram
allt spennandi vetur í NBA og
mörg óvænt úrslit eiga eftir að
líta dagsins ljós.
-JKS
Kjallarahöfundar
Athygli kjallarahöfunda er
vakin á því að ekki er tekið við
greinum í blaðið nema þær ber-
ist á stafrænu formi, þ.e. á tölvu-
diski eða á Netinu.
Netfang ritstjómar er:
dvritst@centrum.is