Dagblaðið Vísir - DV - 03.01.1998, Síða 15

DV LAUGARDAGUR 3. JANÚAR 1998
15
Þegar hallaði í áramótin logaði
gatan okkar nánast enda á milli.
Sumir granna minna eru miklir
sprengjumenn. Hvellirnir og
blossamir eru stöðugir. Það er
eins og gatan sé í stanslausum
sjávarháska. Neyðarblysin loga
svo skært að maður sér græna
depla lengi á eftir. Hjálparsveitir
og íþróttafélög elska þessa menn.
Þeir styrkja starfið ótæpilega.
Ofurmenni áramótanna
Sumir menn eru þessarar gerð-
ar. Það má treysta á þá á gamlárs-
kvöld. Blossagleði þeirra er þvílík
að frést hefur af henni til annarra
landa. Þess vegna kemur fólk
utan úr heimi til þess að fylgjast
með þeim kveðja gamla árið og
fagna því nýja. Útlendingarnir
fara í rútum á milli borgarhverfa
og slá sér á lær yfir ósköpunum.
Okkar menn eflast þá heldur.
Góðir sprengjumenn hafa verið
til svo lengi sem ég man eftir mér.
í minni æskugötu hjó slíkur úr-
valsmaður. Það brást ekki að á
gamlárskvöld heimsótti hann
mágur eða bróðir, sömu gerðar.
Við strákarnir spáðum ekki sér-
staklega i fjölskyldutengsl þessara
góðu manna. Hinu mátti treysta
að þeir héldu uppi stuðinu. Þegar
leið á kvöldið komu þeir út með
skotfærin og digra vindla. Senni-
lega hafa þeir einnig átt gott í
glasi enda fer koníak vel með Ha-
vanavindlum. Þá var heldur
minna um flugeldana en nú. Mág-
amir voru þvi undirstaða fjörs-
ins, ljósglæringanna og hvell-
anna.
Stuðboltar með vindla
Þessa tvo menn sé ég enn, sem
betur fer, í mörgum mönnum.
Þetta eru þéttir stuðboltar og enn
með vindla. Þeir hafa geymt í sér
bamið eða strákinn öllu heldur.
Þótt ég hafi haft gaman af fýr-
verkinu sem strákur náði ég
aldrei fullkomnun sem sprengju-
maður. Því er ég ekki í hópi þess-
ara ofurmenna áramótanna. Ég
fagna því þó að vita af nokkrum í
grenndinni. Þeir tryggja pottþétt
gamlárskvöld, hvemig sem viðr-
ar.
Skotgleðin eykst ár frá ári. í ár
var frá því sagt að hundrað tonn
fretuðust upp í loftið að þessu
sinni, gott ef ekki fyrir 200 millj-
ónir króna. Allt til styrktar góðu
málefhi að sjálfsögðu. Ekki minn-
ist ég þess að sérstaklega hafi ver-
ið fjallað um þennan útblástur í
Kyoto á dögunum. Svo mikið er
víst að reykjarmökkur lá yfir höf-
uðborgarsvæðinu öllu á ný-
ársnótt. Vindbelgingur datt niður
rétt fyrir miðnætti svo menn
fengju lengur notið ilmsins.
Peyjarnir samir við sig
Þótt við strákamir ættum ekki
margar rakettur sjálfir i gamla
daga brást það ekki að við vorum
snemma á ferli á nýársdag. Þá var
hægt að safna í poka öllu því dóti
sem skotið var upp á gamlárs-
kvöld og nýársnótt. Það gladdi
mig á nýársdag, þegar eiginkonan
fór með mig út til viðrunar, að
ekkert hafði breyst í þessum efn-
um. Margir pollar voru á ferð og
söfnuðu brunnum flugeldum.
Sumir voru svo bjartsýnir að þeir
reyndu að kveikja í þeim á ný.
Það gekk ekki.
Þessir pottormar em eins kon-
ar svar náttúrunnar við sprengju-
mönnunum góðu. Vígvöllurinn
var nefnilega svakcdegur eftir þá -
flugeldar á víð og dreif, sem og
brunnin blys og ljós af öllum gerð-
um. Verstar voru rústimar eftir
kökurnar. Pabbakökur svokallað-
ar, fokdýrar og glæsilegar, eru
þeirrar náttúru að dreifast um
allt við sprengingu. Þessi sóða-
skapur kemur ekki að sök vegna
peyjanna. Þeir fara um allt og
safna ákaflega. Þegar líður á ný-
ársdag er hverfið því eins og ekk-
ert hafi í skorist. Allt hreint og
fágað.
Þegar sprengjumenn vakna eft-
ir góða frammistöðu, fýrverk,
koníak og vindla, er allt komið í
Laugardagspistill
Jónas Haraldsson
samt horf. Ötulustu kappar í þeim
hópi láta sér þó hvergi bregða. í
vopnabúri þeirra eru nægar
birgðir til þrettándans. Þeirra
tími er ekki liðinn.
Skotfæraskortur
Synir okkar hjóna era upp-
komnir og kvöðin því minni um
sprengjur en áður. Segja má að á
heimilinu sé aðeins yngri dóttir
okkar eftir á sprengjualdri. Hún
er átta ára og fram til þessa hefur
hún verið róleg í þessum efnum,
sátt við nokkur stjörnuljós. Hún
hefur fremur haldið sig til hlés I
hávaðanum og sprengingunum.
Því taldi ég mig lausan allra
mála fyrir þessi áramót og keypti
engar sprengjur. Ég treysti bara á
sprengjumennina í minni götu.
Það var ekki fyrr en talsvert var
liðið á gamlársdag að sú dálitla
nefndi sprengjukaup. Kjarkurinn
virtist hafa vaxið milli gamlárs-
kvölda.
Nú voru góð ráð dýr, búið að
loka flugeldamörkuðum og hátíð-
in að renna í garð. Enn sannaðist
þó hið fomkveðna að þegar neyð-
in er stærst er hjálpin næst. Afi
barnsins kom sem frelsandi engill
með sprengjur í poka. Hann kann
að hafa grunað að faðir barnsins
stæði sig ekki í þessu stykki.
Kvöldinu var bjargað.
Stelpan kveikti í nokkrum sak-
lausum bombum, blysum og
stjörnuljósum. Meðan allt var ró-
legt í kringum hana undi hún sér
vel. Það fór þó svo, þegar djöful-
gangurinn magnaðist með stans-
lausum hvellum og reyksprengj-
um, að hún dró sig í hlé. Þegar
maður er bara átta ára er betra að
horfa á blossana gegnum glugga.
í pokanum frá afa leyndist
einnig raketta fyrir pabbann á
heimilinu. Hann gat því skotið
sinni flaug upp á miðnætti eins og
grannarnir.
Kínverskir hópar
Þótt dregið hafi úr skotgleði
sonanna á heimilinu eftir að þeir
komust á þrítugsaldur leynist þó
enn í þeim neisti. Sá eldri var að
vísu í útlöndum en sá yngri læddi
frá sér nokkram kínverjum í vel
valda hópa. Af einhverjum ástæð-
um kann hann vel að meta það
fjaörafok, sprikl og skræki sem
slíkt veldur. Þótt ég sé ekki mikill
sprengjumaður í eðli mínu get ég
skilið þetta. Þegar ég var á hans
aldri og yngri átti ég gjarnan kín-
verja þótt lögbrot væri. Þeir hétu
Bandit, ef rétt er munað, og báru
nafn með rentu.
Ósk um Havanavindil
Þótt ég væri fátækur af flugeld-
um að þessu sinni kippti strákur-
inn sér ekki upp við það. Nokkru
eftir að nýja árið var gengið í garð
kom hann hins vegar til min og
spurði hvort ég væri ekki til í að
splæsa á hann eins og einum Ha-
vanavindli.
Það skal tekið fram að við feðg-
ar erum bindindismenn á tóbak.
Strákurinn vissi þó að ég átti í
skáp kassa með digram Havana-
vindlum. Þá fékk ég senda beint
frá Kúbu á nýliðnu ári. Þegar ég
fékk kassann handlék ég hann
varlega. Þótt ég hafi aldrei reykt
gerði ég mér grein fyrir því að ég
var með dýrgrip í höndunum.
Ég lét það því eftir mér, i góöu
boöi skömmu eftir að ég fékk
vindlakassann, að kveikja mér í
einum. Þegar ég var strákur man
ég eftir því að heldri menn áttu
vindlaskera. Ég á engan slíkan og
brá því búrhnífnum á þetta meist-
araverk Kastrós. Að því loknu bar
ég eld að hinum göfuga vindli og
saug að mér reykinn. Mér svelgd-
ist á stolti hms kúbverska verka-
manns. Reykurinn kom út um nef
og munn og ég blánaði og roðnaði.
Konan brá við skjótt og sló í bak-
ið á mér.
Ég náði því andanum og lifði at-
höfnina af. Virðulegasti vindill í
heimi endaði svo óreyktur í rasl-
inu.
Ég var því aflögufær þegar
strákurinn bað um Havanavindil-
inn. I þeim sérstaka anda sem
fylgir áramótunum, þegar nánast
allt er leyfilegt, sagði ég já.
Grænn en ekki rauður
Það voru ekki minni serimóní-
ur þegar júníorinn kveikti sér í
Havanavindlinum en faðir hans.
Sívalningurinn fór vel í hendi.
Virðuleikinn var nánast eins og í
klúhbi enskra yfirstéttarmanna -
þar til drengurinn dró aö sér and-
ann.
Hann skipti litum ekki síður en
faðir hans við sömu tilraun. Mun-
urinn var bara sá að pabbinn
varð rauður og blár en strákurinn
grænn. Vafin og sérvalin vindla-
blöðin frá Kúbu fengu því sömu
meðferð á nýársnótt og fyrr -
beint í raslið.
Þaö er því ekki fyrirsjáanlegt
að frekar gangi á vindlakassann
nema við feðgar fáum aðstoð frá
alvörumönnum sem gera allt í
senn, sprengja, sötra koniak og
reykja digra vindla.