Dagblaðið Vísir - DV - 10.06.1998, Page 6

6
MIÐVIKUDAGUR 10. JÚNÍ 1998
Neytendur
Skipulag
garðsins
Hverjir af eftirtöldum
þáttum skipta máli?
(1) Er náttúrulegur gróður á
lóðinni sem er þess virði að
varðveita?
(2) Eru klappir eða stórir
steinar á lóðinni sem hægt
er að fella að skipulaginu?
(3) Er æskilegra að hafa möl
og grjót en grasflöt og annan
gróður?
(4) Hvað með fjölærar plönt-
ur/skrautjurtir? Munið að
þær þurfa talsverða um-
hirðu!
(5) Á garðurinn að vera eins
auðveldur í umhirðu og
hægt er?
Lífgaö upp á garðinn:
Erlendur garðagróður
Nú er rétti tíminn til þess að lífga
upp á garðinn. Ekki eru þó allir til-
búnir að eyða fáum sólardögum
sumarsins við garðyrkju og arfa-
tínslu. En þeir sem ekki eru með
grænar fingur þurfa ekki að ör-
vænta því garðinn má prýða með
ýmsum plöntum sem ekki þarf mik-
ið að hafa fyrir.
Hafsteinn Hafliðason, garðyrkju-
fræðingur hjá Blómavali, er hafsjór
af fróðleik um allt sem viðkemur
garðinum. Að þessu sinni fjallar
Hafsteinn um svokölluð tröpputré
sem ekki þarf mikið að hafa fyrir en
eru þó sannkölluð garðaprýði.
Falleg tröpputré
„Tröpputré eru erlend aö upp-
runa. Þú setur trén bara út á
tröppur hjá þér, út á verönd eða
hvert sem er. Þess vegna geturðu
haft röð heim að húsinu, ef þú vilt
vera svakalega flottur á því. Síðan
standa þessi tré alveg fram á
næsta vor, þó að aðeins séu þau
farin að láta á sjá seinnipart vetr-
ar. Þetta er eins og blómvöndur
sem endist í ár og getur staðið
úti,“ segir Hafsteinn.
Enn fremur segir Hafsteinn að
það sé allt náttúrulegt við trén,
nema hann grunar að trén langi
ekkert svakalega í þessar veður-
farslegu hremmingar héma hjá
okkur: „Þau vilja áreiðanlega vera
bara heima í Hollandi, þar sem
veðrið er mun blíðara, en þau láta
sig hafa það,“ segir Hafsteinn og
glottir við tönn.
„Þetta er eins og blómvöndur sem endist í ár,“ segir Hafsteinn Hafliöason hjá Blómavali um tröpputrén.
DV-mynd ÞÖK
Suðræn áhrif
Hægt er að kaupa tröpputrén í
Blómavali og verðið er á bilinu fjög-
ur þúsund og upp í tuttugu þúsund
krónur. Verðið fer eftir stærð
trjánna sem getur verið allt frá fjör-
tíu sentímetrum upp í tvo metra.
Þessi tré vekja mikla athygli að
sögn Hafsteins og hann segir að sí-
græni gróðurinn lifgi svo upp á ís-
lenskt berangur að hreinlega sé
hægt að tala um að landið færist
suður á bóginn.
-þhs/glm
(6) Hvað með stóra grasflöt,
m.a. til leikja?
(7) Göngustígar, hellulögö
svæði, malarsvæði eða ann-
að?
(8) Þarf stór svæði til sól-
baða og/eða til að borða úti?
(9) Þarf að afmarka sérstakt
leiksvæði?
(10) Hvað með litla tjöm,
gosbrunn eöa heitan pott?
(11) Gróðurhús/gróðurskáli
- er áhugi og tími til rækt-
unar?
(12) Er útsýni sem ekki má
byrgja?
(13) Þarf að byrgja vegfar-
endum og nágrönnum sýn
inn í garðinn?
(14) Hvar er besta skjólið?
(15) Á að hafa matjurtabeð
eða berjarunna og safn-
haug?
(16) Er þörf á snúrum, þó
ekki sé til annars en að
viðra fot o.fl.?
(17) Sorp, hve margar tunn-
ur þarf?
(18) Á að vera með færanlegt
eða varanlegt grill, fast viö
dvalarsvæði?
(19) Fánastöng?
(20) Er hægt aö koma fyrir
hólum og hæðum (brekk-
um/stöllum)?
(21) Er snjóbræðsla æskileg?
Hvar?
(22) Á að vera með útOýs-
ingu?
(Stuðst við Garðinn, hug-
myndir að skipulagi og efn-
isvali. Garðyrkjufélag ís-
lands, 1995.)
Klifurplöntur
Bergflétta er sú klifurjurt sem festir sig utan á steinhús.
Klifurplöntur utan á íslenskum
húsum eru e.t.v. ekki jafn algeng sjón
og í mörgum öðram löndum. Skiptar
skoðanir eru á fagurfræðilegu gildi
klifurjurtanna. Sumum finnst fátt feg-
urra en fagurgræn hús umvafin klif-
urjurtum en aðrir láta sumarblóm
duga.
Hér á eftir fylgja því fróðleiksmolar
um klifurjurtir fyrir þá sem vilja
fegra garð og híbýli sín með slíkum
jurtum.
Harögerö bergflétta
í mörgum tilfellum eru klifur-
plöntur punkturinn yfir i-ið, bæði
hvað varðar hús og garða. Bergflétta
(Hedrea helix) er sú klifurjurt sem
festir sig utan á steinhús og setur
hún sannarlega óvenjulegan svip á
húsið. Til eru tvær tegundir af berg-
fléttu; annars vegar með smáu laufí
og hins vegar með stærra laufi.
Bergfléttan er sígræn og harðgerð.
Blöðin geta þó sviðnað ef norðan-
vindar era miklir og langvarandi.
Bergfléttan, sem getur orðið allt að
10 metra há, gerir sannarlega gagn
og verndar húsveggi fyrir veðrun.
Heppilegast er að setja bergfléttu á
veggi sem snúa í vestur og jafnvel
austur- og norðurveggi þar sem plant-
an getur brunnið þegar sólin skín á
suðurveggi.
Nauðsynlegt er aö vefja vír utan um
skógartopp sem plantan getur vafiö
sig utan um.
Blómstrandi skógartoppur
Nauðsynlegt er að vefja vír utan
um skógartopp (Lonicera periclymen-
um) sem plantan getur vafið sig utan
um. Um 5 sm bil þarf að vera á milli
veggjarins og vírsins. Skógartoppur,
sem fellir laufin á haustin, blómstrar
gulleitum blómum sem ilma vel. Ekki
þykir heppilegt að hafa skógartopp í
norðurhluta garðsins þar sem hann á
það til að blómstra minna auk þess
sem hætta er á að hann kali.
Humall og sóley
Einnig þarf að vefja vír utan um
klifurjurtina humal. Humallinn er
íjölær jurt sem fellir blöð á haustin.
Hann nær þó talsverðum vexti á
sumrin og getur orið um fjórir metr-
ar. Humall þolir bæði skugga og sól.
Bjarmasóley (Clematis tangutica)
er ekki mjög algeng en hún þrífst þó
við rétt skilyrði. Ef sól og hiti er nægj-
anlegur blómstrar hún gulum blóm-
um. Nauðsynlegt er að vefja vir utan
um bjarmasóleyna.
-SJ
Mark
2500 1066,43
2000