Dagblaðið Vísir - DV - 10.06.1998, Blaðsíða 13

MIÐVIKUDAGUR 10. JÚNÍ 1998
* * .1 ,,#%•
Suðurland
31
Island beint í æð
Vélsleðasportið er vel þekkt dilla
hjá íslendingum sem ærið oft kjósa H-
in þrjú, hestöfl-hraði- hætta sem ein-
kunnarorð sín í tómstundum. Því
miður verða H-in stundum öögur, ...
hálsbrot, en það er önnur saga.
Vélsleðasportið samrýmist þessum
einkunnarorðum svo sannarlega fyrir
utan það að ef rétt er með farið eru
vélsleðarnir engu hættulegri en hvert
annað farartæki sem vera skal. ísland
er, eins og hvert barn veit, gósenland
vélsleðamanna á veturna og hin síð-
ustu ár hefur það færst í vöxt að boð-
ið sé upp á vélsleðaferðir á jöklum
landsins.
Snjósleðaferðafyrirtækið Geysir
býður upp á slíkar ferðir á Mýrdal-
sjökli. Garðar Vilhjálmsson er einn
sleðamanna: „Við erum með skála við
rætur jökulsins þar sem við starfrækj-
um þessar ferðir á sumrin. Þar er opið
á hverjum degi og fólk getur komið
þegar því hentar og farið á sleða eða
snjóbíl upp á jökulinn í útsýnisferð.
Það er hægt að fara mjög víða þegar
upp er komið, yfir að Sólheimajökli
sem er skriðjökull út úr Mýrdalsjökli,
inn að Kötlu og alla leið yfir i Entur;
og fyrri part sumars jafnvel yfir á
Eyjafiallajökul. Það er talsvert algengt
að við fáum hópa sem borða uppi á
jöklinum á borðum sem við gröfum út
í isinn. í stuttu máli eru þessar ferðir
bara einstaklega spennandi og
- jöklaferðir á válsleðum
skemmtilegar og þar af leiðandi mjög
vinsælar meðal ferðamanna, inn-
lendra jafnt sem erlendra."
Varkárir vélsleðamenn
Geysir hefur staðið fyrir ferðum á
Mýrdalsjökul síðan 1994 en ferðirnar
hafa verið farnar frá því 1992 og segir
Garðar að Qöldinn sem þeir lóðsi um
jökulinn aukist ár frá ári: „Við erum
farnir að vera þarna frá því í apríl og
alveg út nóvember, eða átta mánuði.
Slík er aðsóknin."
Skíðaiðkun er ekki algeng á Mýr-
dalsjökli en eitthvað er um að fólk
komi þangað í ísklifur á skriðjöklun-
um. Vélsleðaakstur er það sem fólk
sækist eftir á þessu svæði.
Skemmst er að minnast bandarisku
þáttagerðarmannanna frá Rescue 911
sem voru við störf hérlendis ekki alls
fyrir löngu að setja á svið slys í
sprungu á Vatnajökli. Hafa Garðar og
félagar einhvern tímann lent í viðlíka
hremmingum?
„Nei, sem betur fer enda förum við
afskaplega gætilega og erum með
þaulreyndan mannskap. En gestum
okkar, sem eru óreyndir við þessar
aðstæður, flnnst oft nóg um þegar
veðrið fer að láta á sér kræla af ein-
hverju viti. Það gerist ævinlega á
hverju ári, á vorin og haustin þegar
veður eru rysjótt. Þá fmnst fólki það
vera í voðalegum svaðilfórum sem
kannski eru daglegt brauð hjá okkur
leiðsögumönnunum. Við höfum líka
verið að taka fólk í miðnæturferðir
þegar fer að draga nær sumarsólstöð-
um og verða bjart allan sólarhring-
inn. Ég man eftir því að 17. júní fyrir
tveimur árum vorum við uppi á jökli
í blíðskaparveðri en svo allt í einu
kom bylur og það kyngdi niður á örfá-
um klukkutímum hnédjúum snjó á
jöklinum. Þannig að þegar við loksins
stoppuðum eftir keyrslu í blindbyl í
nokkurn tíma brá fólki pínulítið þeg-
ar það steig af sleðunum og sökk alla
leið upp í mitti. Það er allra veðra von
uppi á fjöllum.
Það er líka svolítið skrýtið með
okkur íslendinga að þegar við fórum á
fjöll viljum við skilyrðislaust hafa sól
og heiðan himin en fyrir útlending-
ana er þetta engu minni upplifun þó
svo þeir sjái varla sleðann fyrir fram-
an sig fyrir hríð og snjókomu. Þarna
upplifa þeir ísland beint í æð og þeim
finnst frábært að finna fyrir hörkunni
í veðrinu. Við höfum allt annað gildis-
mat en þeir - við viljum bara upplifa
þetta við bestu aðstæður. Við leið-
sögumennimir höfum líka lært það að
hugsa ekki um það sem okkur finnst
um veðrið, sé á annað borð óhætt að
fara af stað, heldur láta fólkið sjálft
um að njóta landsins og ferðarinnar
eins og það kýs sjálft." -fv
„Reykingar mjög heilla rafta"
- reykhúsið Útey selur reyktan silung og þjónustar stangaveiðimenn
Byggðasafn Ámesinga ogHúsið á Eyrar-
bakka - eitt elsta hús landsins, byggt 1765.
Munir sem tengjast
sögu sýslunnar
og sögu Hússins
á Eyrarbakka.
Opið kl. 10-18
alla daga í júní,
júlí og ágúst. Húsið á Eyrarbakka
Sími 483 1504. Byggðasafn Ámesinga
Reyktur matur er lostæti. Það hafa
íslendingar vitað í aldaraðir og nú, á
tímum ameríkaniseringar í lát- og
mataræði þjóðarinnar, virðist ekki
ætla að verða nein breyting þar á,
sem betur fer. Frægast reyktra rétta á
borðum íslendinga er vafalaust hangi-
kjötið en reyktur fiskur, og þá sér-
staklega lax og silungur, er sömuleið-
is einn af hápunktum þessarar verk-
unaraðferðar. í Útey á Laugarvatni er
rekið reykhús þar sem útihús hafa
verið aðlöguð þessari nýju starfsemi.
Hjónin Elsa Pétursdóttir og Skúli
Hauksson hafa búið i Útey í 18 ár. Þau
byrjuðu i kúabúskap en fyrir 8 árum
söðluðu þau um. Elsa segir frá:
„Kunningi okkar byggði fyrir okk-
ur lítinn reykofn og við fórum að
reykja silung, fyrst fyrir okkur sjálf
en síðan fóru vinir og Sölskylda líka
að njóta góðs af þessu. Síðan vatt
þetta smám saman upp á sig og fyrir
4 árum fórum við út í þetta af fullum
krafti, fengum leyfi frá heilbrigðiseft-
irlitinu til að reykja fisk og síðan höf-
um við vaðið reyk, ef svo má að orði
komast! í dag fer reykingin fram í
gamla súrheystuminum á bænum og
í fyrra neyddumst við til að stækka
aðstöðuna vegna þess að gömlu úti-
húsin voru orðin of lítil.“
Þrenns konar reyking
„Reykingin er þrenns konar, ann-
ars vegar heitreyking og hins vegar
birkireyking og taðreyking. Birki- og
taðreykingin er svona þessi hefð-
bundna sem fólk þekkir, fiskurinn er
kaldreyktur og notaður t.d. sem álegg.
Heitreykingin er öðruvísi. Þá er fisk-
urinn reyksoðinn, þ.e. reykurinn er
það heitur að fiskurinn soðnar. í reyk-
inn notum við sag og krydd til þess að
gefa gott bragð. Fiskur, verkaður á
þennan máta, er mikið borðaður í
Evrópu, og þá sérstaklega sem forrétt-
ur, en íslendingar þekkja þetta al-
mennt ekki. Hingað til höfum við að-
allega selt hann á veitingastaði en
núna erum við að byrja að selja hann
í verslanir þar sem hann verður
kynntur almenningi."
Reykja fyrir veiðimenn
Elsa og Skúli selja reyktan og fersk-
Elsa Pétursdóttir í Utey flakar og beinhreinsar fisk til reyk-
ingar.
an fisk í Útey
allan ársins
hring. Fiskur-
inn sem þau
reykja er bæði
eldisfiskur og
líka villtur
fiskur úr Laug-
ar- og Apa-
vatni. Einnig
er töluverður
þáttur i starf-
semi Úteyjar
þjónusta við
stangaveiði-
menn en þau
hjónin hafa um
nokkurt skeið
tekið við afla þeirra til reykingar.
Bæði geta veiðimenn komið við á
bænum og skilið eftir aflann á einum
af tveimur móttökustöðum Úteyjar í
Reykjavík og nágrenni, í fiskbúðinni
Nethyl og við Reynisvatn. Svo ná
menn bara í ailann á sama stað eftir
tilskilinn tíma. -fv
með fortíð og framtíð
Eyrarbakki var um langt skeið helsti þéttbýlisstaður á Suðurlandi og Eyrarbakkaverslun ein stærsta verslun landsins.
Á Eyrarbakka eru varðveitt mörg gömul hús sem setja fallegan svip á staðinn. Komast má í snertingu við fortíðiná
með því að rölta um þorpið, skoða húsin, fjöruna og brimið. í Húsinu og á Sjóminjasafninu er hægt að fræðast
um söguna. Kaffi Lefolii í Gunnarshúsi býður upp á veitingar í notalegu umhverfi.
SJÓMINJASAFNIÐ
ÁEYRARBAKKA
Sjómunir og saga Eyrarbakka. Opið kl.
13-18 alla daga í sumar. Sími 483 1165.
Veitingastaður og krá. Opið kl. 10-23:30 og
kl. 11-02 um helgar. Sími 483 1600.
0^VEjö/
X y
)elfoss n
^Ódýr
laxveiðileyfi
Höfum nokkrar stangir lausar á
eftirtöldum stöðum í sumar:
* Ölfusá við Selfoss (pallinum)
- Ölfusá við Laugarbakka
* Sog við Alviðru
* Hvítá - Snæfoksstöðum
Allar nánari upplýsingar í versluninni
Veiðisport Selfossi sími 4821506
Snmeiginlegnr tiögöngumidi
ttt) söfninitim