Dagblaðið Vísir - DV - 10.10.1998, Qupperneq 28

LAUGARDAGUR 10. OKTÓBER 1998 JJj"V
28 * ,
*
helgarviðtal
*
bjargarlausir og verða að læra að
bjarga sér með hin hversdagsleg-
ustu störf. Þetta er gott og ég sé vel
hvað sumir þessara stráka hafa
þroskast mikið á að vera hér í
nokkra mánuði.“
Jón talar nokkuð valdsmannslega
„Við vitum að fólk sem
getur fundið upp á að r;
Jón. „Það er fyrst og fre
við getum þurft að beita
búðum varðlið-
anna er minnis-
merki um
fallna fé-
laga. Það
voru
þeir
sem
sinm,
segir
Jón.
„Þetta
er þó
tóku þátt í að verja Hákon Noregs-
konung á flóttanum undan innrás-
arliði Þjóðverja í mai áriö 1940. Það
er ekki bara leikur að eiga að gæta
lífs konungs og Jón segir að þeir
varðliðarnir æfi viðbrögð við árás á
ríkið. Þá eiga þeir að fylgja konungi
og ríkisstjórn til ókunns staðar og
verjast þar.
„Við vitum ekki hvar
þetta er og yfir-
menn okkar
hér vita
það ekki
einu
einhvers konar bygging og hluti liðs-
ins á að vera inni með konungi og
ríkisstjórn. Hinir eiga að vera úti og
verja bygginguna og að sjá um flutn-
inga. Þetta höfum við æft og eigum
að vera tilbúnir að fórna lífinu fyrir
konung og ríkisstjóm ef ráðist er á
landið.“
Norræn friðargæsla
Og svo fá varðliðamir að sækja
heræfmgar utanlands. Það er meira
spennandi og nú í lok september fór
sveit frá varðliðum konungs til
Gotlands að æfa friðargæslu. Jón fór
með sínu liði en auk hermanna frá öll-
um Norðurlöndunum em heimamenn
á Gotlandi með. Þeir eiga að leika
óeirðaseggi sem stía verður í sundur.
Jón er reyndar ekki íslendingur
formlega séð því fyrir nokkrum árum
skipti hann um rikisfang til að eiga
þess kost að fá námslán í Noregi og
læra hótelrekstur í Englandi. Þetta
hefur dregið dilk á eftir sér því Jón
var ekki fyrr orðinn þegn konungs en
hann fékk tilkynningu um að hann
væri herskyldur.
Ætlaði ekki í herinn
Vegna námsins fékk hann þó her-
mennskunni frestað og nýkominn
úr námi sínu réðst hann til Holmen-
kollen Park Hotell í Ósló. Þar sá
hann um rekstur veitingastaðar
hótelsins þegar boðin komu ,
nú um áramót að lengur Æ
yrði ekki unaö við Jgl
að hann jÆr
slyppi -iÆF
Það tekur sinn tíma að klæða sig í
búninginn.
herskyldir og þeir taka oftast út
skylduna strax að lokninn mennta-
skóla, 19 ára gamlir. Vinnuveitandi
Jóns verður að taka tillit til að eng-
inn fulifrískur sleppur við að fara í
herinn og Jón gengur inn í sitt
gamla starf um áramótin.
Gott fyrir unga stráka
Þrátt fyrir að hann hafi
sjálfur sótt um að sleppa við
herskylduna þá er hann
hlynntur þessu fyrirkomu-
lagi.
„í mörgum tilvikum er þetta
fyrsta tækifæri þessara stráka til
að komast að heiman og undan
verndarvæng foreldranna," segir
Jón. „Sumir koma hingað algerlega
við herþjónustuna.
Jón er því 26 ára gamall,
með háskólanám og
reynslu úr atvinnulíf-
inu að baki, að marsera
með strákunum sem
flestir eru um eða
innan við tvítugt.
„Ég reiknaði
alltaf með að
sleppa við her-
skylduna en það
gekk ekki,“ segir
Jón. „Her-
mennskan er því
engin óskastaða
hjá mér en samt
hefur þetta verið
mjög lærdómsrík-
ur tími og ég veit
að ég kveð þetta
líf með söknuði
nú um áramótin.
Ég sé alls ekki
eftir þessum
tíma.“
Herskyldan í
Noregi varir í eitt
ár. Það eru bara
strákar sem eru
um vopnabræður sína - sem er von.
Jón er liðþjálfi í búðum sveitarinn-
ar á Húsabæ í vesturhluta Óslóar.
Vegna aldurs og reynslu af stjórn-
unarstörfum er hann kjörinn til að
tukta þessa drengi til þótt annars
séu yfirleitt bara atvinnuhermenn í
yfirmannastöðum.
Pússaðu skóna aftur!
Ég spyr hvort hann sé strangur
liðþjálfi; öskri á þá óbreyttu og
sendi þá heim með skít og skömm
fyrir smáyfirsjónir, svona eins og
liðþjálfamir í kvikmyndunum eru
vanir að gera.
„Nei, nei, ég þarf aldrei að beita
mér. Það eru engin agavandamál í
sveitinni en stundum þarf samt að
segja einum og einum að bursta
skóna sína aftur eða pressa jakk-
ann,“ segir Jón og hlær. Engan hef-
ur hann sent heim fyrir slóðaskap
eða agabrot en þó er mjög hart geng-
ið eftir að heraga sé fylgt.
„Það er mikið lagt upp úr að
fylgja formlegum reglum, búningur-
in verður alltaf að vera óaðfinnan-
legur og hér gera menn alltaf
Jón Eldon Magnússon er reiðu-
búinn að deyja fyrir Harald Noregs-
konung. Hann hefur skrifað undir
skjal þess efnis. Það er skylda hans.
Jón er líka reiðubúinn að drepa fyr-
ir kónginn. Það er réttur hans. Til
að verja kónginn - og að drepa fólk
ef í það fer - hefur Jón voldugan
sænskan hríðskotariffil af gerðinni
AG-3.
Já, að drepa fólk. Þetta tal um að
drepa er auðvitað heldur óviðkunn-
anlegt því flestir varðmanna kon-
ungs eru unglingar sem rétt svo
hafa sleppt takinu af pilsfaldinum
hjá mömmu - unglingar i skraut-
búningi með skúf upp úr hattinum
og hríðskotariffil.
„Við hugsum kannski ekki um
það á hverjum degi að sá mögu-
leiki kunni að koma upp að við i
verðum að nota vopnin,“ segir a
Jón. „Auðvitað vonum við í ■
lengstu lög að til þess komi
aldrei og líkumar eru hverf-
andi litlar. En samt getur
þetta alltaf gerst og við verð-
um að vera viðbúnir hinu
versta.“
Æfa vörn konungsins
Jón er einn af varðmönnum
Haraldar Noregskonungs. Hann er
eini íslendingurinn í um 800 manna
hersveit sem hefur það verkefni að
gæta öryggis konungs og drottingar.
Þeir standa allan sólarhringinn við
konungshöllina, marsera fram og til
baka og standa teinréttir við allar
inngangsdyr og mynda heið-
ursvörð þegar gestir
koma.
í