Dagblaðið Vísir - DV - 14.01.1999, Blaðsíða 12

12
FIMMTUDAGUR 14. JANÚAR 1999
Útgáfufélag: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Stjórnarformaður og útgáfustjóri: SVEINN R. EYJÓLFSSON
Framkvæmdastjóri og útgáfustjóri: EYJÓLFUR SVEINSSON
Ritstjórar: JÓNAS KRISTJÁNSSON og ÓLI BJÖRN KÁRASON
Aðstoðarritstjóri: JÓNAS HARALDSSON
Auglýsingastjóri: PÁLL ÞORSTEINSSON
Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar, blaðaafgreiðsla, áskrift: ÞVERHOLTI 11,105 RVÍK,
SlMI: 550 5000
FAX: Auglýsingar: 550 5727 - RITSTJÓRN: 550 5020 - Aðrar deildir: 550 5999
GRÆN númer: Auglýsingar: 800 5550. Áskrift: 800 5777
Stafræn útgáfa: Heimasíða: http://www.skyrr.is/dv/
Vísir, netútgáfa Frjálsrar fjölmiðlunar: http://www.visir.is
Ritstjórn: dvritst@ff.is - Auglýsingar: auglysingar@ff.is. - Dreifing: dvdreif@ff.is
AKUREYRI: Strandgata 25, sími: 462 5013, blaðam.: 462 6613, fax: 4611605
Setning og umbrot: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Rlmu- og plötugerð: ÍSAFOLDARPRENTSMIÐJA HF. - Prentun: ÁRVAKUR HF.
Áskriftarverð á mánuði 1900 kr. m. vsk. Lausasöluverð 170 kr. m. vsk., Helgarblað 230 kr. m. vsk.
DV áskilur sér rétt til að birta aðsent efni blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds.
Því meira eru þeir eins
Því meira sem hlutirnir breytast, því meira eru þeir
eins. Á næsta Alþingi að hausti verður að nýju komið
hefðbundið flögurra flokka kerfi eftir tímabundnar gæl-
ur þjóðarinnar við fimm og sex flokka kerfi. Þetta er ein
merkasta niðurstaða skoðanakönnunar DV.
Það er seigla í gömlum mynztrum stjórnmálanna. Ný
framboð hafa risið og hnigið og stöku sinnum haldizt á
floti í nokkur kjörtímabil. Gömlu stjórnmálaöflin eiga
góða og slæma daga í kosningum, en til langs tíma litið
verður þeim ekki haggað að neinu ráði.
Sjálfstæðisflokkurinn er með öflugasta móti um þess-
ar mundir. Hann hefur meira fylgi í skoðanakönnuninni
en í hliðstæðum könnunum á svipuðu stigi í fyrri kosn-
ingabaráttum. Þótt hann nái ekki hreinum meirihluta í
vor, er fátt, sem getur hindrað mikinn sigur hans.
í sömu könnun kemur í ljós eindregin andstaða kjós-
enda gegn viðbrögðum Sjálfstæðisflokksins og ríkis-
stjómar hans í kjölfar kvótadóms Hæstaréttar. Þótt kjós-
endur séu andvígir helzta máli flokksins eru þeir meira
en lítið fúsir til að styðja hann í kosningum.
Þorri íslenzkra kjósenda lítur ekki á það sem hlutverk
sitt að fylgja eftir málefnum. Þeir óttast jafnvel, að mál-
efni geti spillt fyrir þeirri fagmennsku, sem felst í að
halda þjóðarskútunni í lygnum sjó góðæris. Kjósendur
vilja ekki láta hugmyndafræðinga stjórna sér.
Framsóknarflokkurinn er með veikasta móti um þess-
ar mundir, svo sem hefðbundið er, þegar hann hefur
lengi verið í helmingaskiptastjórn með Sjálfstæðisflokki.
Hann mun bíða ósigur í kosningunum, en ekki nógu
mikinn til að segja skilið við stjórnarsamstarfið.
Eftir miklar hrókeringar stjórnmálaflokka utan ríkis-
stjómar hefur risið svipað mynztur og í flestum ríkjum
Vestur-Evrópu. Við fáum breiðan krataflokk samfylking-
arinnar og hreinan græningjaflokk, þann síðarnefnda
með svipuðu fylgi og í nágrannaríkjunum.
Græn framboð með 5-8% fylgi hafa rutt sér til rúms
víða um Evrópu á síðustu árum í kjölfar meiri áhuga með-
al kjósenda á sjálfbærri umgengni fólks við umhverfið og
aukinnar tilfinningar margra þeirra fyrir ýmsum verð-
mætum, sem mölur og ryð fá ekki grandað.
íslenzkir kratar sameinaðir verða hins vegar veikari
en trúbræður þeirra í nálægum ríkjum, enda er illt að
afla trausts kjósenda í kjölfar langvinns skæklatogs um
prófkjörsreglur. Kratar gera ekki meira að þessu sinni
en að ná sögulegum sáttum innan sinna vébanda.
Sögulegu sættirnar eru aðgerð inn á við. Þær eru sagn-
fræðilega mikilvægar, en gera samfylkinguna tímabund-
ið ófæra um að taka þátt í stjórnmálum út á við. Þegar
líður á næsta kjörtímabil, kunna kratar að ná vopnum
sínum og eyrum kjósenda á nýjan leik.
Skoðanakönnunin sýnir, að loksins hafa síðustu kjós-
endur Alþýðuflokks og Alþýðubandalags áttað sig á, að
þessir flokkar eru ekki lengur í framboði. Þeir eru horfn-
ir af sjónarsviði kjósenda eins og frjálslyndu flokkarnir
tveir, sem ekki munu ná manni inn á þing.
Hafa má til marks um þverstæður íslenzkra stjórn-
mála, að ekki tekst að ná saman trúverðugum flokki til
stuðnings því hugsjónamáli, sem þjóðin styður eindregið
og stjórnarflokkarnir hafna eindregið, það er að segja
endurheimt þjóðareignar úr höndum sægreifa.
Eftir kosningamar munum við búa við hefðbundið
fjögurra flokka kerfi, sumpart undir nýjum fánum. Því
meira sem hlutimir breytast, því meira em þeir eins.
Jónas Kristjánsson
Nú virðist ásetningurinn að smíða sem allra „billegast" bútasaumslistaverk til að sleppa frá því sem Hæstirétt-
ur kvað á um án þess að setja ákvæði um rækilega endurskoðun á tilteknum tíma. - Sjávarútvegsráðherra í
ræðustóli.
Til hvers eru lög?
son farið að selja
veiðileyfi sitt? En ný-
lega sat fólk agndofa
frammi fyrir sjón-
varpi hlustandi á Sig-
urð Líndal prófessor
fullyrða á samkundu
ungra framsóknar-
manna að sameign ís-
lensku þjóðarinnar á
fiskimiðum landsins
hafi enga eignarréttar-
lega merkingu! Gat
manni hafa misheyrst,
lesið lögin vitlaust eða
ekki lesið þau? Eða
allra líklegast, ekki
lesið hæstaréttardóm-
inn, en svo mun hafa
verið með a.m.k. há-
„Hvar voru goðin þegar lögin
voru sett með sínar lögskýringar
eða aðstoð við fávísa þingmenn
sem settu þessi vitlausu lög?
Glúpnuðu þau og hrukku af vett-
vangi inn í skel sína? Stungið
hefur verið snuði upp í almenn-
ing - og marga þingmenn
einnig!“
Kjallarinn
Jónas Bjarnason
efnaverkfræðingur
í Njálu segir: „Með
lögum skal iand vort
byggja, en með ólög-
um eyða.“ Alla tíð
siðan hefur verið
byggt á þessum vit-
urlegu orðum, í það
minnsta í huga al-
mennings. Árið 1990
voru sett lög um fisk-
veiðar í landhelgi ís-
lands. í 1. grein er
kveðið á um sameign
íslensku þjóðarinnar
á fiskistofnum við
landið. Óþarft er að
ræða um allar þær
deilur sem ríkt hafa í
þjóðfélaginu eftir
setningu laga sem
heimiluðu stjórn-
völdum að setja á
svokallaða kvóta og
heimildir fyrst frá
1983 og sérstaklega
1990. Hæstiréttur ís-
lands kvað síðan upp
dóm 3.12. ‘98 í frægu
máli þar sem slegið
var á fingur löggjafa
og stjórnvalda fyrir
sitt ráðslag á grund-
velli jafnræðisreglu
stjórnarskrár og
sameignar þjóðar-
innar í 1. gr. flsk-
veiðilaganna.
Nú virðist ásetningurinn að
smíða sem allra „billegast" búta-
saumslistaverk til að sleppa frá
því sem Hæstiréttur kvað á um án
þess að setja ákvæði um rækilega
endurskoðun á tiiteknum tíma. Er
ekki nóg að bræður ríflst? Þurfum
við að sjá heiðna spádóma rætast:
„Bræðr munu berjask"?
„Rjúpnaveiðileyfi til sölu“
Allir teljast, að uppfylltum viss-
um skilyrðum, hafa rétt til rjúpna-
veiði á almenningi landsins. Skiln-
ingur fólks á ýmsum réttindum,
sem eru almenningseign, virðist
býsna áþekkur. Eða umgangur um
þjóðareignir. En getur Jón Jóns-
skólaprófessora áð sögn. Höfundur
brá sér í lestur hæstaréttardóms-
ins enn einu sinni og velti síðan
fyrir sér; til hvers eru lög? Eru
þau eingöngu leikfóng lögmanna?
Hvar voru goðin þegar lögin voru
sett með sínar lögskýringar eða
aðstoð við fávisa þingmenn sem
settu þessi vitlausu lög? Glúpnuðu
þau og hrukku af vettvangi inn i
skel sina? Stungið hefur verið
snuði upp í almenning - og marga
þingmenn einnig!
Atvinnufrelsi er stjórnarskrár-
varið (75. gr.) með vissum tak-
mörkunum' vegna almannahags-
muna sem kveðið er á um í lögum
o.fl. Umræddur lagaprófessor gat
þess á áðurnefndri samkomu að
þeir sem núverandi veiðiheimildir
hafa hafi sín atvinnuréttindi.
Skilja mátti þetta þannig að verði
kroppað af núverandi veiðiheim-
ildum brjóti það réttindi þeirra
sem nú hafa þau. Það var nefni-
lega það. f 1. gr. laganna frá 1990
er einnig kveðið á um að „úthlut-
un veiðiheimilda smk. lögum þess-
um myndar ekki eignarrétt eða
óafturkallanlegt forræði einstakra
aðila yfir veiðiheimildum“. Höf-
undur gefst upp við að reyna feta
sig i gegn um þennan frumskóg.
Hæstaréttardómur gegn
landsbyggðinni!
Ýmsir mætir ólöglærðir menn
hafa tjáð sig um þessi mál og reynt
að kryfja lagaákvæðin, en tæpast
verður séð að það sé til neins
þegar jafnvel hinir mætustu lög-
menn hafa reynst á öndverðum
meiði um niðurstöður umrædds
hæstaréttardóms. Verður ekki
betur séð en til séu stjórnarsinn-
uð og stjórnarandstöðusinnuð
sjónarmið meðal lögmanna um
niðurstöðurnar. Er engin furða
að obbinn af öllum prófessorum
við HÍ séu ásakaðir um að taka
afstöðu gegn landsbyggðinni
þegar þeir kreflast þess opinber-
lega að Alþingi fari eftir hæsta-
réttardómnum varðandi jafn-
ræði og sameign þjóðarinnar? 17
þingmenn undir forystu vitrings-
ins frá Akureyri standa stjarfir af
undrun yfir fávísi prófessoranna
og pólitískri afskiptasemi þeirra.
Ýmsir ráðamenn telja að sjávarút-
vegurinn og lífskjör þjóðarinnar
séu í uppnámi verði hróflað við
einhverju.
Auðvitað eru margar leiðir til
að fara í skrefum að dómi hæsta-
réttar um jafnræði og atvinnu-
frelsi án þess að grundvelli flsk-
veiðistjómunar og hagkvæmni i
sjávarútvegi verði raskað, en á
þann hátt að allir standi jafnir
gagnvart úthlutun heimilda.
Þannig kæmi í’ljós hin raunveru-
lega hagkvæmni.
Jónas Bjarnason
Skoðanir annarra
Uppeldishlutverk heimilanna
„Virðingarleysi fyrir umhverfinu er merki um
skort á aga, en hann má oftast rekja til uppeldis barn-
anna á heimilum sínum, leikskólum og skólakerfinu
almennt. Síðar færist agaleysið á vinnustaði og um
allt samfélagið. Höfuðábyrgðina á uppeldi barnanna
bera að sjálfsögðu foreldrar þeirra. Uppeldisáhrif
skóla er mikilvægt, en það er ekki unnt að rækja
nema því aðeins, að skólastjórnendur og kennarar
geti gripið til ráðstafana til að halda uppi aga. Það
verða foreldrar og börn þeirra að sætta sig við ... Öll-
um má þó ljóst vera, að ögun er ekki sársaukalaus
fremur en margt annað, sem er mikilsvert í lífinu.
Úr forystugrein Mbl. 13. jan.
Flugeldar og flugumferð
„Haft er fyrir satt að stærsta flugeldasýning í heimi
sé í Reykjavík á gamlárskvöld og er margt ótrúlegra.
Brennur og blys eru þjóðarsiður, sem óþarfi er að am-
ast við og enn síður að banna ... Hins vegar er vel at-
hugandi hvort ekki ætti að banna lágflug og stórhættu-
legt æfingaflug yfir mestu þéttbýliskjörnum landsins.
Margfalt meiri hætta og óþægindi stafa af flugumferð í
íbúðahverfum, en að flugi stafi hætta af flugeldum,
sem fólk puðrar upp á hlaðinu heima hjá sér.“
Oddur Ólafsson í Degi 13. jan.
íþróttahreyfingin fordæmir
„Milli jóla og nýárs var birt yfirlýsing m.a. frá for-
seta íþrótta- og Ólympíusambands íslands og for-
manni Ungmennafélags Islands þar sem þeir tóku
þátt í því að fordæma Ástþór Magnússon, í nafni
hreyfinga sinna. Tilefni fordæmingar forsvarsmanna
íþróttahreyfinganna var deila Ástþórs og Halldórs ut-
anríkisráðherra um flutning jólapakka til Bagdad.
Þvi verður vart á móti mælt að Ástþór fór offari í
málflutningi sínum gegn Halldóri og spillti fyrir mál-
stað sínum. Ég tel það meira en lítið vafasamt að það
sé verið að beita nafni íþróttahreyfingarinnar til for-
dæmingar á mönnum. Ég er nú einn þeirra sem
aldrei hafa fengið botn í þetta jólapakkamál Halldórs
og Ástþórs, þrátt fyrir að hafa lesið yfirlýsingu frá yf-
irvöldum í Morgunhlaðinu."
Sigurjón Þórðarson, varaform. UMSS, í Mbl. 13. jan.