Dagblaðið Vísir - DV - 17.09.1999, Blaðsíða 14

14
FÖSTUDAGUR 17. SEPTEMBER 1999
Útgáfufélag: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Stjórnarformaöur og útgáfustjóri: SVEINN R. EYJÓLFSSON
Framkvæmdastjóri og útgáfustjóri: EYJÓLFUR SVEINSSON
Ritstjórar: JÓNAS KRISTJÁNSSON og ÓLI BJÖRN KÁRASON
Aöstoöarritstjóri: JÓNAS HARALDSSON
Auglýsingastjóri: PÁLL ÞORSTEINSSON
Ritsýórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar, blaóaafgreiðsla, áskrift: ÞVERHOLTI11,105 RVÍK,
SÍMI: 550 5000
FAX: Auglýsingar: 550 5727 - RITSTJÓRN: 550 5020 - Aðrar deildir: 550 5999
GRÆN númer: Auglýsingar: 800 5550. Áskrift: 800 5777
Stafræn útgáfa: Heimasíða: http://www.skyrr.is/dv/
Vísir, netútgáfa Frjálsrar fiölmiðlunar: http://www.visir.is
Ritstjórn: dvritst@ff.is - Auglýsingar: auglysingar@ff.is. - Dreifing: dvdreif<@>ff.is
AKUREYRI: Strandgata 25, sími: 462 5013, blaðam.: 462 6613, fax: 4611605
Setning og umbrot: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Filmu- og plötugerð: ISAFOLDARPRENTSMIÐJA HF. - Prentun: ÁRVAKUR HF.
Áskriftarverð á mánuði 1950 kr. m. vsk. Lausasöluverð 180 kr. m. vsk., Helgarblað 250 kr. m. vsk.
DV áskilur sér rétt til að birta aðsent efni blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds.
DV greiðir ekki viðmælendum fyrir viðtöl við þá eða fyrir myndbirtingar af þeim.
Orrusta vannst
Ótrúleg gróðavon rekur menn til fíkniefnainnflutn-
ings og sölu þrátt fyrir þá áhættu sem tekin er í slíkum
viðskiptum. Á það jafnt við um líkur á því að brota-
mennimir komist undir manna hendur og eyði hluta
ævi sinnar innan fangelsisveggja og þá hættu sem fylg-
ir lífl í undirheimum flkniefnanna þar sem gildi og sið-
ferði eru af öðrum toga en almennt þekkist. Sá heimur
er harður, varðaður hótunum, kúgunum, limlestingum
og meiðingum. Mannslífið er lítils metið hjá þeim
ógæfumönnum sem þangað rata. Innflytjendur og sölu-
menn dauðans raka saman fé á ógæfu þeirra sem ánetj-
ast hafa fíkninni og gera nánast hvað sem er til þess að
komast yfir efnin.
Athyglin beinist að þessu mesta böli samfélagsins
vegna afbragðs árangurs í eilífri glímu lögreglu og toll-
varða við helstu glæpamenn samtíðarinnar, flkniefna-
þrjótana. Rannsókn fíkiefnamálsins, sem upp kom í lok
síðustu viku, stendur nú sem hæst en ljóst er að um er
að ræða stærsta mál sinnar tegundar hér á landi.
Eftir að 7 kíló af hassi fundust í erlendu leiguskipi,
auk maríjúana, var húsleit gerð í nokkrum húsum í
Reykjavík. Þar fundust 18 kíló af hassi til viðbótar, um
6 þúsund e-töflur, 4 kíló af amfetamíni og tæpt kíló af
kókaíni. Auk þess lagði lögreglan hald á þrjár dýrar
glæsibifreiðar, tölvubúnað, skotvopn og eina milljón
króna í peningum. Fjórir menn eru í gæsluvarðhaldi
vegna málsins.
Fíkniefnamagn einstakra tegunda sem náðist í þessu
eina máli er jafnt eða margfalt á við það sem náðst hef-
ur á heilu ári áður. Árangurinn er því vissulega frábær
og kemur róti á fíkniefnaheiminn. Söluverðmæti efn-
anna hér á landi hefur verið metið á 100-150 milljónir
króna, allt eftir því hve efnin eru mikið drýgð. Þótt lofa
beri frammistöðu lögreglu og tollvarða sést vandinn
samt af því að velta fíkniefnamarkaðarins hér á landi
hefúr verið metin á um tvo milljarða. Haft hefur verið
eftir Þórarni Tyrfingssyni, yfirlækni á Vogi, að
ársneyslan sé að minnsta kosti 500 kíló af hassi, 120 kíló
af amfetamíni og að minnsta kosti 12 kíló af kókaíni.
Það vannst því orrusta í stríði sem því miður sér
ekki fýrir endann á. Áætlað hefur verið að söluverð
fíkniefíianna sé að meðaltali tífalt miðað við innkaups-
verð. Þótt tekist hafi að stöðva stórtæka aðila nú rekur
gróðavonin aðra til sömu óhæfuverka. Þeir skeyta því
engu þótt gjörðum þeirra fýlgi óhamingja, sorg og
dauði. Árangurinn nú varð þó til þess að loka fýrir
þessa tilteknu smyglleið sem líklegt má telja að hafi
verið opin í nokkurn tíma. Þar voru menn stórtækir
eins og sést af því magni sem hald var lagt á.
Vinna þeirra sem fást við harðsvíraða þrjóta fíkni-
efnaviðskiptanna er ekki öfundsverð. Hún er jafnframt
dýr og tímafrek. Það er vilji samfélagins að á þessum
málum sé tekið af fullri hörkú. Almenningur fyrirlítur
þessa sölumenn dauðans enda ótaldar þær íjölskyldur
sem eiga um sárt að binda þeirra vegna. Því fé sem var-
ið er til forvarnarstarfa í fíkniefnamálum, meðferð
fíkla og síðast en ekki síst baráttu gegn innflutningi eit-
urefnanna er vel varið.
Fyrir kosningar í vor hétu stjórnvöld auknum flár-
framlögum til þessarar baráttu. Árangurinn nú ýtir
enn á að staðið verði við þau loforð. Frammistaða lög-
reglu og tollvarða er hvatning til dáða og bendir til þess
að baráttan sé ekki vonlaus.
Jónas Haraldsson
„Þannig á fólk að læra að sjá eigin tilveru í sögulegu samhengi og sögulegum samanburði; það kennir fólki
hvort tveggja í senn að gagnrýna eigin lífshætti og að meta þá að verðleikum" - Á Árbæjarsafni; börn fræðast
um lifnaðarhætti fyrri tíma.
Aðför menntamála-
ráðherra að sögunni
Þetta er bæði
ábyrgðarlaus og
órökrétt kennslu-
fræði. Opinberir
skólar eru auðvitað
ekki til þess að bjóða
unglingum dægra-
styttingu, heldur til
þess að búa þá undir
lífið og sérstaklega
framhaldsnám.
Menntun felur í sér
vald, og hún veitir
sérréttindi; hana
verður að taka al-
varlega.
í þessu tilfeUi má
líka spyrja, í fyrsta
lagi: Hvers vegna er
verið að semja ná-
_— -----------—_
„Opinberír skólar eru auðvitað
ekki til þess að bjóða unglingum
dægrastyttingu, heldur til þess
að búa þá undir lífíð og sérstak-
lega framhaldsnám. Menntun
felur í sér vald, og hún veitir sér-
réttindi; hana verður að taka al-
varíega. “
Kjallarinn
Gunnar Karlsson
prófessor
Dæmalaust er hvað
umræða um mennta-
mál hefúr dáið út af eft-
ir að sjálfstæðismenn
fengu húsbóndavald í
menntamálaráðuneyt-
inu. Fyrir hálfum öðr-
um áratug ólguðu allir
Qölmiðlar vetrarlangt
vegna hviksögu um að
til stæði að hætta að
kenna samfellda Is-
landssögu í grunnskól-
imum. Nú er tími til
sögunáms í sameigin-
legum kjarna fram-
haldsskólanna skorinn
niður um helming um
leið og þrengt er veru-
lega að íslandssögunni
í grunnskólunum,
og varla heyrist efa-
semdarödd.
Ég veit að þetta
stafar ekki af því að
allir séu sáttir við
þessa aðför að sögu-
náminu. Þögnin
hlýtur að spretta af
djúpstæðri og út-
breiddri vantrú á að
skynsamleg um-
ræða um efnið komi
að gagni, hvemig
sem á þeirri vantrú stendur.
Fyrirslátturinn valfrelsi
í Morgunblaðinu 31. ágúst síðast-
liðinn varði Bjöm Bjarnason
menntamálaráðherra niðurskurð
sögukennslunnar með valfrelsi
nemenda: „eins og stærðfræðin í
framhaldsskóla eigi ekki að vera
hindran fyrir þá sem hafi ekki
áhuga á henni, eigi sagnfræðin ekki
að vera hindrun fyrir þá sem hafi
áhuga á að einbeita sér að öðru.“
kvæma námskrá um innihald
sögunámsins ef valfrelsi nemenda
er leiðarhnoðað? í öðm lagi má
spyrja hvers þeir eigi að gjalda
sem hafl ekki áhuga á greinum
eins og íslensku eða ensku; hvers
vegna er þeim ekki veitt valfrelsi?
Sú námsgrein sem er að miklu
leyti gerð að valgrein er óneitan-
lega þar með sett í annan flokk.
Nauðsyn sögunáms
Það kann að mega færa til
sanns vegar um sumar greinar að
þær gangi út á tækni eða kunn-
áttu sem gott er að sumir hafl á
valdi sínu en ókleift að veita öll-
um. Það getur til dæmis átt við
fremur fjarlæg tungumál eins og
frönsku og spænsku. En saga er
einmitt ekki slík grein. Hún er
umfram allt almenn uppeldisgrein
og menningargrein. Hlutverk
hennar er einkum að sýna ungu
fólki rækilega og eftirminnilega
að líf fólks hefur verið öðruvísi en
líf okkar hér og nú. Þannig á fólk
að læra að sjá eigin tilveru í sögu-
legu samhengi og sögulegum sam-
anburði; það kennir fólki hvort
tveggja í senn að gagnrýna eigin
lífshætti og að meta þá að verð-
leikum.
í stuttu máli: saga er aðferð til
að kenna víðsýni. Á hinn bóginn
er engin ástæða til að hafa afar
mikla sögu í boði í framhaldsskól-
um, því að þeir sem fá brennandi
áhuga á henni tileinka sér hana
best utan skólans.
Samkvæmt nýju framhalds-
skólanámskránni er heilmikið
sögunám á félagsfræðabraut skól-
anna. En á hinum brautunum
tveimur, tungumálabraut og nátt-
úrufræðabraut, er hægt að kom-
ast af með tvo þriggja eininga
áfanga, einn um almenna sögu
fram á 18. öld, annan um síðari
tíma sögu. Hæpið er að nemendur
félagsfræðabrautar hafi meiri þörf
fyrir sögulegt uppeldi en aðrir.
Þvert á móti er líklega allra mik-
ilvægast að verðandi raunvísinda-
menn og verkfræðingar öðlist þá
víðsýni sem best verður kennd
með sögu, því fáir em hættulegri
en þröngsýnir menn sem ráða yfir
stórvirkri tækni.
Gunnar Karlsson
Skoðanir annarra
Samkeppni tryggir neytandann
„Verðhólguhraðinn að undanfórnu hefur að von-
um opnað augu manna fyrir nauðsyn þess að vinna
gegn þeirri þróun ... Ekki fer á milli mála, að sam-
keppni á markaði er trygging neytandans fyrir hag-
stæðu vöruverði og matvömmarkaðurinn hefur
undanfarin ár verið talinn gott dæmi um það. Ríkis-
stjómin er á réttri leið ætli hún að stuðla að aukinni
samkeppni til að draga úr verðbólgunni. Þar má
benda á nauðsyn þess að flýta einkavæðingu ríkis-
fyrirtækja sem kostur er, t.d. ríkisbankanna til að
minnka kostnað við fjármálaþjónustu, sem skilar
sér inn í verðlag framleiðslufyrirtækjánna."
Úr forystugrein Mbl. 16. sept.
Eignaumsýsla Samfylkingar
„Þegar Samfylkingin hefur verið gerð að formlegum
stjórnmálaflokki verður hún stjórnmálaafl sem inni-
heldur báða A-flokkana og Kvennalistann ... Það tekur
að sjálfsögöu töluvert langan tíma að ganga frá þess-
um málum flokkanna. Við erum á sumum stöðum með
fleiri en eina eign sem þarf að ganga frá. Við þurfum
líka að ganga frá okkar skuldbindingum og að sjálf-
sögðu ætlum við að standa við þær allar. Þannig aö
það er útilokað að ljúka þessum málum áður en Sam-
fylkingin verður gerð að formlegum stjómmálaflokki,
sem verður vonandi á næstu mánuðum."
Margrét Frímannsdóttir í forsíðuviðtali í Degi 15.
sept.
Ávísun á stöðnun
„Það em engin breytt viðhorf almennings á ís-
landi til efnahagslegra gæða og baráttumenn gegn
stóriðju, sem vilja þjóðgarða í stað virkjana, hafa
misst sjónar á því hverjir em framtíðarhagsmunir í
atvinnumálum þjóðarinnar. Menn gera ekki minni
kröfur til lífsgæða í framtíðinni. Breyttu viðhorfin
til Fljótsdalsvirkjunar og orkufreks iönaðar á Ís-
landi era, ef þau ná fram að ganga, ávísun á stöðn-
un í atvinnuháttum og lakari lifskjör á landinu. ís-
lendingar þurfa ekki á þeim breyttu viðhorfum að
halda ... íslendingar geta því miður aldrei lifað af
þjóðgörðum."
Árni Þormóðsson í Mbl. 16. sept.