Dagblaðið Vísir - DV - 30.12.2000, Qupperneq 40

48
LAUGARDAGUR 30. DESEMBER 2000
Tilvera
DV

Ovenjuleg
og hátíöleg súpa
Grænar baunir eru uppistaöa
áramótasúpunnar en freyðivínið
aðalsérkenni hennar.
Kampavinsdro,
Sætt eda þurrt?
Salat skrifstofufólks
Salatbarinn hjá Eika í Pósthús-
stræti 13 er betri en sá upprunalegi,
sem enn er opinn i Fákafeni 9. Póst-
hússtrætis-staðurinn er ekki eins
kuldalegur; úrvalið er meira; súp-
urnar fjórar, en ekki tvær; og heitu
réttirnir tveir eru ekki bara pöstur.
Á hvorum stað kostar máltiðin 980
krónur.
Mötuneytislegur salatbarinn í
Pósthússtræti er tvískiptur og hefur
glugga á tvo vegu. Hér er oft mikið
að gera. Skrifstofufólk úr nágrenn-
inu kemur í hádeginu og blandar í
plastöskjur til að fara með að tölv-
unni. Aðrir sitja í bakháum stólum
við gamaldags og ljóta olíudúka á
borðum og geta farið margar ferðir
á barinn, svo að þeir blandi ekki
öllu saman í graut.
Um daginn voru á boðstólum fjór-
ar heitar og áhugaverðar súpur,
fiskisúpa, lauksúpa, sveppasúpa og
grænmetissúpa. Volgu réttirnir
voru kartöflukaka og blandað græn-
meti, hvort tveggja aðlaðandi.
Margs konar brauð var á boðstólum
og ótal tegundir af hráu grænmeti,
svo og dósatúnfiskur, en engir
baunaréttir voru sjáanlegir. Hér
voru líka epli, appelsínur, kiwi og
tvenns konar melónur. Kaffið var
vont.
Salat líkamsræktarfólks
Salatbar-
inn hjá Eika í
Fákafeni hef-
ur skánað að
yflrbragði en
versnað að
innihaldi. Af
tveimur súp-
um virtist
önnur vera hveitisúpa, en hin var
tært og ágætt tómatseyöi. Brauðið
var fjölbreytt. Volgu réttimir voru
fremur fráhrindandi pöstur og ekki
sást lengur neinn baunaréttur.
Hrásalatið var fjölbreytt og hér
voru líka epli, appelsínur, vínber og
melónur. Kafflð var þolanlegt.
Innréttingin er ekki lengur í
hörðum grunnlitum og lampar eru
komnir á borðin, sem enn standa í
hernaðarlega þráöbeinum röðum
með þröngu bili. Á langvegg er nú
komin feiknarleg stækkun ljós-
myndar af ýmsum jarðávöxtum.
Hingað slæðist líkamsræktarfólk úr
nágrenninu og ýmsir, sem halda, að
þeir séu i megrun.
Freyðivín
Freyðivín er samheiti yfir vín sem freyða og oft eru kölluð
kampavín. Kampavín er hins vegar eingöngu það freyðivín sem
framleitt er í héraðinu Champagne í Frakklandi.
Freyðivín er oftast framleitt úr blöndu af berjunum Pinot Noir,
Pinot Meunier og Chardonnay og yfirleitt er víni frá fleiri en einu
ári blandað í flöskurnar til að ná sem jöfnustu gæðum. Ástæða
þess að vínið freyðir er síðari gerjun þess sem á sér stað eftir að
það er komið á flöskur.
Þegar víninu er tappað á þær flöskur sem það fer á markað í er
sykri bætt í það, mismiklum eftir því hvort það á að vera þurrt
(brut), sætt (doux) eða þar á milli (sec eða demi-
sec) sem raunar er algengast.
Freyðivín eða kampavín er iðulega
notað til að skála við hátíðleg tæki-
færi og tímamót og í huga margra
er freyðivínið sjálfsagður þáttur í
hverjum áramótum.
Áramótasúpa með freyðivíni
Á tímamótum er gaman að elda
óvenjulegan veislumat. Hér er upp-
skrift að súpu sem er bæði bragðgóð
og einstaklega hátíðleg og skemmti-
leg. Þessi súpa er tilvalin í forrétt á
gamlárskvöld eða við önnur
hátíðleg tækifæri eða tímamót.
Uppistaða súpunnar eru grænar
1
smátt
saxað-
ur laukur
1/2 lítil
gulrót
1/2 tsk.
salvía
1/2 tsk. timi
skreyta
súpuna
með ör-
litlum létt-
þeyttum
rjóma, annað
hvort eins og sýnt er á mynd-inni
eða með því að draga hann út í
örlítið mynstur með gaffli.
Mikilvægt er að bera súpuna
fram strax og sjálfsagt að drekka
freyðivín með, sérstaklega um ára-
mót!
Krap úr freyðivíni er afar
frískandi og skemmtilegt, t.d.
milli rétta í stórri máltíð.
Ekki er flókið að búa til
freyðivínskrap en ekki er
hægt að búa það til
fyrirfram og
matargerðarmaðurinn er
bundinn yfir því meðan
það er að frjósa.
Hitið 300 g sykur og
1/2 lítra af vatni í potti
og sjóðið í nokkrar mín-
útur. Setjið glæran
vökvann í skál og
kælið vel. Hellið einni
flösku af freyðivíni
saman við ásamt
safa úr einni
sítrónu. Loks er
léttþeyttri hvítu af
einu eggi blandað
út í. Frystið en
hrærið í reglu-
lega í krapinu.
Berið krapið
fram mjúkfros-
ið í háum
glösum og
skreytið
gjarnan
með
myntu-
laufi.
Flagg-
skipið
Þegar kampavín er
nefnt á nafn dettur mörgum
strax í hug Dom Pérignom sem
að öðrum ólöstuðum telst óum-
deilanlega vera flaggskipið í
kampavínunum.Dom Pérignom
heitir eftir Bendiktusarmunki
sem talinn er hafa fundiö upp
freyðivínið árið 1690 og enn í
dag er það framleitt í klausti
Benediktusarbræðra.
og lárviðarlaufið upp úr pottinum.
Maukið súpuna þvi næst í mat-
vinnsluvél og setjið hana aftur í
pottinn.
Bætið kjötsoði, soja, sérríi og
sítrónusafa út í súpuna og hitið að
suðumarki. Ef súpan er leiðinlega
fól á litinn mætti á þessu stigi setja
í hana agnarögn af grænum
matarlit en ekki er þó mælt með
því sérstaklega hér.
Þegar súpan er orðin
snarpheit er hún þykkt með
arrowrót sem blandað er út í
tvær tsk. af sérriinu. Pass-
ið vel að láta súpuna ekki
sjóða eftir að arrowrót-
in er komin út i hana.
Áður en súpan er
borin fram er
þeytta rjómanum
og freyðivíninu
bætt út í
hana.
Fallegt
að
Þeir sem eru óvanir freyðivíni
geta verið óöryggir um hvers
konar freyðivín þeir eiga að
velja.
Margir halda að annað freyði-
vtn en kampavín sé hálfgert plat
en tilfellið er að víða annars
staðar en 1 Champagne héraðinu
í Frakklandi er framleitt
prýðilegt freyðivín.
Að sjálfsögðu ræður hér bæði
smekkur og tækifæri. Mörgum
þykir til dæmis þurrt freyðivín
• (brut) beinlínis vont og er þá
ekki ástæða til að drekka það.
Aðrir hafa sömu skoðun á sætu
freyðivíni (doux). Segja má að
milliþurru vínin (sec og demi-
sec) séu þá öruggasta valið og
hæfi smekk flestra.
Ef nota á freyðivín til að skála
í eða t.d. með forréttum er þum-
alfingursreglan þó sú að halda
sig í þurrari kantinum en 1 þeim
sætari ef nota á vínið með eftir-
réttum eða sætum kökum.
Loks er hægt að mæla með því
að fólk noti þjónustu afgreiðslu-
manna í áfengisverslunum við
að velja gott freyðivin
Freyðivínskrap
Vonlaus megrun
Kolvetnisríkir salatbarir sem
þessir höfða til megrunarfólks án
þess að gera neitt gagn sem slíkir.
Það er ekki nóg að hafa bragðvond-
an dósatúnfisk einan sem prótein.
Til skjalanna þurfa að koma heitir
baunaréttir, sem geta verið mjög
góðir. Þá er dauð fæða á borð við
pöstu úr hvítu hveiti og hvít hrís-
gijón ekki heppilegt megrunarfæði,
ekki frekar en sykurblönduð jógúrt
með ávaxtabragði eða niðursoðnir
ávextir í sykurlegi.
Salatbarirnir tveir gagnast
hvorki þeim, sem eru grænmetisæt-
ur og vilja jafnvægi í næringarefn-
um, t.d. forðast prótein-skort, né
þeim, sem vilja grenna sig eftir nýj-
ustu að-
ferðum, er
flestar
banna allt,
sem lýtur
að viðbætt-
um sykri,
alla sterkju
og allt, sem
gert er úr
unnu komi. Þeir, sem ætla eftir of-
fylli jólanna að gefa nýjársloforð um
nýjan lífsstíl, verða að snúa sér ann-
að. Meira um það eftir viku, í fyrstu
veitingarýni nýs árs.
Jónas Kristjánsson
Kampavín fyrir tvo
Kampavín tilheyrir alls konar
tímamótum í huga margra.
baunir en freyöivín sem er hellt út í
hana rétt áður en hún er borin fram
gefur henni óneitanlega mikinn
svip. Áhrif þess
eru á þá lund
að súpan eins
og springur í
munni þegar
hún er borðuð.
Athugið að
velja litsterkar
og fallegar
baunir í súp-
una því af þeim tekur hún lit og er
því fallegri sem hún er grænni.
Eftir-farandi hráefni er að finna i
súpunni:
2 frystipokar af grænum baunum
1 msk. smjör
an
1/2 lárviðarlauf
1 tsk. salt
6 dl kjötsoð
1 msk. soja
1 dl sérrí
1 tsk. sítrónusafi
arrowrót
1,5 dl ijómi
1/4 flaska freyðivín
(þurrt eða miili þurrt)
Ekki er flókið að matreiða
súpuna en nauðsynlegt er að gefa
sér góðan tíma, sérstaklega i fyrsta
sinn. Athugið að matvinnsluvél er
skilyrði til að hægt sé að elda þessa
súpu, eins og svo margar aðrar.
Þíðið baunimar, mýkið laukinn í
smjörinu og setjið í pott ásamt gul-
rót, kryddi og lárviðalaufi og látið
vatn fljóta yfir. Sjóöið þetta í hálfa
klukku-stund og takið þá gulrótina