Dagblaðið Vísir - DV - 07.05.2001, Blaðsíða 12

12
MÁNUDAGUR 7. MAÍ 2001
Skoðun DV
Spurning dagsíns
Hver finnst þér
fallegasti fuglinn?
Vigdís Halla Björgvinsdóttir, 4 ára:
Kríur eru fallegastar.
Hinrik Georg Gylfason, 5 ára:
Geirfugtinn.
Gígja Ottadóttir flugfreyja:
Pelíkaninn.
Anna Jónína Kristjánsdóttir
leikskólakennari:
Músarrindillinn.
Ekki heldur þegnskylduvinnu
Geir R.
Andersen
blm. skrifar:
í spurningu
dagsins í DV sl.
fimmtudag var
reifuð spurningin
um þegnskyldu-
vinnu; Finnst þér
ástæða til að taka
upp þegnskyldu-
vinnu á íslandi? -
Fjórir svöruöu
spurningunni
neitandi, einn ját-
andi og einn var
óákveðinn. Þetta kemur ekki á
óvart. Það hefur tíðkast hér um ára-
bil að halda börnum og unglingum
frá vinnu, og lög hafa verið sett til
að varna því að einstaklingar á ung-
lingsaldri vinni annað en svo-
kallaöa bæjarvinnu sem felst í dútli
við snyrtingu blómabeða og að slá
vegkanta án þess þó að grasið sé
hirt á eftir.
En burt frá þessum inngangi og
beint að hugtakinu um þegnskyldu-
vinnu. Allar þjóðir Evrópu, Norður-
löndin með talin, og til skamms
tíma Bandaríkin, hafa herskyldu,
þar sem ungt fólk er skyldað til að
þjóna landi og þjóð nokkra mánuði
samfleytt þar sem varnir og hernað-
artól koma við sögu og kennt hvern-
ig staðið er að verki til að verja þjóð
þeirra innrás eða náttúruhamfór-
um.
Ég ætla mér ekki þá dul að ræða
hernað, herskyldu eða tól og tæki til
hemaðar, það yrði fordæmt harka-
lega í þessu landi ofbeldis og auk-
inna afbrota. En það er meira en lít-
ið hjákátlegt að þjóð komin af vík-
ingum og hraustmennum í bak og
fyrir skuli ein þjóða í álfunni vilja
búa við þá smán að hafa ekki þegn-
skylduvinnu í einhverju formi. Þótt
ekki væri nema til að koma ung-
mennum í snertingu við einhvem
aga með skipulögðum hætti örstutt-
an tíma ævinnar.
Það er satt að segja ótrúlegt hve
stjómvöld hafa, allt frá lýðveldis-
töku 1944, verið sljó fyrir því að
Af nógu að taka. Þegnskyiduvinna rúmast innan flestra starfsgreina
Frá islandsmeistarakeppni í handflökun.
„Það er meira en lítið hjá-
kátlegt að þjóð komin af
víkingum og hraustmenn-
um í bak og fyrir skuli ein
þjóða í álfunni vilja búa
við þá smán að hafa ekki
þegnskylduvinnu í ein-
hverju formi. “
byggja upp þjóðina með skipulögð-
um hætti, nema rétt í bóklegu
skyldunáminu. Af nógu er að taka
innan ramma þegnskylduvinnu;
fiskvinnsla og tengd störf, vegagerð
og hefting uppblásturs og ræktunar-
störf. Auk þess að kenna til verka í
nauösynlegustu bráðahjálp vegna
hugsanlegra náttúruhamfara. Allt
undir leiðsögn hæfra og sér-
þjálfaðra leiðbeinenda.
Það er þverstæða i þjóðlífinu að
flytja inn hundruð Pólverja og ann-
arra útlendinga til að flaka fisk og
pakka honum þegar nóg er að koma
á þegnskylduvinnu til að leggja lið
ýmsum lífsnauðsynlegum atvinnu-
greinum.
Þegnskylduvinna er ekki pólitískt
bitbein, hún er þverpólitísk, það má
staðhæfa hér og nú. - En að sjálf-
sögðu er uppbyggilegra fyrir þjóð-
ina að sitja við að skilgreina píku-
sögur og dreifa debetkortum til
unga fólksins við fermingu en að
skikka það í þegnskylduvinnu. -
Hvað hafa ráðamenn verið að hugsa
gegnum tíðina fyrir þjóðina? Hvað
er þjóðin að hugsa?
Heilbrigt eða sjúkt efnahagslíf?
Ólafur Stefánsson
skrifar:
Það er spurt á báða bóga vegna
sviptinga í gengismálum undan-
farna daga. Stjómarandstaðan spyr
stjórnarherrana en fær fátækleg
svör. Almenningur stendur hins
vegar dolfallinn og bíður þess sem
verða vill. Ferðaskrifstofur, flug-
félög og olíufélög hækka bara verð-
ið, og em reiðubúin til þjónustu við
þá sem efni hafa á. En hætt er við
að margir dragi saman seglin strax
í sumarbyrjun.
Spurning er hvort eitthvaö þýöi
að spyrja stjórnvöld hvað þau hygg-
ist gera í þessu máli. Það er sjó-
mannaverkfafl og lítifl afli berst á
land til útflutnings. Ekki er þaö
Evran er ekki tilbúin enn og
því fátt til bjargar annað en
að sækja í snatri um aðild
að nýja, stóra ameríska
tollabandalaginu og taka
jafnhliða upp dollara (ís-
lenska þess vegna) sem
tengdust þeim ameríska.
stjómvöldum að kenna. Og ekki
heldur hnattræn bensinverðshækk-
un. Þaö ætti frekar að spyrja stjóm-
völd og seðlabankamenn hvort efna-
hagslíf okkar sé það sterkt að ein-
hver von sé til þess að gjaldmiðill-
inn, krónan, nái sér upp aftur. Enn
hefur hún nefnilega ekki gert það
þrátt fyrir umtalsverða áherslu tals-
manna peningamála hér um að svo
muni verða.
Það er einföld staðreynd að ís-
lenska krónan á undir högg að sækja
úr öUum áttum. Hún er ekki sterkur
gjaldmiðiU eða ákjósanlegur, líkt og
flestir aðrir á meginlandi Evrópu.
Að ekki sé minnst á doUarann. Og
með þeirri staðreynd getum við ekki
búið mikið lengur. Evran er ekki tU-
búin enn og ekki víst að Bretar láti
sig gagnvart henni. Það er því fátt tU
bjargar annað en að sækja í snatri
um aðUd að nýja, stóra ameríska
toUabandalaginu og taka jafnhliða
upp doUara (íslenska þess vegna)
sem tengdust þeim ameriska.
■■ '' O. v -
■
Píka er allt sem þarf
Frá því Garri öðlaðist hið svokaUaða hvolpavit
fyrir margt löngu, hefur hann verið töluverður
áhugamaður um píkur og svo mun reyndar um
fleiri kynbræður hans. Og hann lærði líka fljótt
að vera ekkert að flíka sínum píkuáhuga á fund-
um og mannfognuðum, sérstaklega ekki þegar
píkuberar, sem sé konur, voru nærstaddar. Svo-
leiðis gerði maður bara ekki því aUt píkutal var
argasti dónaskapur og gott ef ekki klám og um
leið óvirðing við nærstadda pikubera. Sömuleiðis
hefur Garri forðast að opinbera áhuga sinn á pik-
um með léttu spjaUi um fyrirbærið á vinnustaðn-
um því slíkt gæti sært blygðunarkennd við-
staddra kvenna og jafnvel faUið undir kynferðis-
lega áreitni og varðað viö lög.
Garri er auðvitað mótaður af þessu samfélags-
lega viðhorfi gagnvart píkunni og hefur því um-
gengist fyrirbærið af tilhlýðlegri virðingu og var-
úð og ávaUt talið sig vera að þjóna sjónarmiðum
og hagsmunum kvenna meö því.
Munntöm píka
En nú er komiö í ljós að Garri hefur aUa sína
hundstíð vaðið í viUu og svíma i píkumálum. Pík-
an er sem sé mál málanna í dag og enginn maður
með mönnum nema hann taki eina létta píkuum-
ræðu á hverjum degi. Og það voru ekki klám-
hundamir sem störtuðu þessu píkutískuæði, held-
ur konumar sjálfar.
Fyrir skömmu kom út metsölubókin Píkutorf-
an, að sjálfsögðu skrifuð af konum og skyldulesn-
ing allra píkuáhugamanna. Og nú þyrpast borgar-
búar í leikhús tU að sjá hið gagnmerka verk,
Píkusögur, þar sem leikkonur taka sér píku í
munn 128 sinnum, það er að segja orðið píku. Ugg-
laust verður píkan orðin stúlkunum nokkuð
munntöm eftir 100 sýningar eða svo en þá hafa
leikkonurnar sagt „píka“ samtals 12.800 sinnum.
Leikstjórinn, sem einnig er kona, segir í viðtali
við DV að píkan sé hreyfiaflið og frá henni sé lífs-
krafturinn kominn og enn fremur að markmið
leikritsins sé að fá fólk til að dást að þessum lík-
amsparti.
Garri þarf sem sé ekki að fara að sjá þessa sýn-
ingu því, eins og áður sagði, er langt síðan áhugi
hans og aðdáun á pikum kviknaði en nú fyrst get-
ur hann tjáð sig um þetta hugðarefni sitt, píkuna,
eftir að konur hafa sjáflar riðið á vaðið.
Tillatal
Hitt er svo annað mál að það er ekki hægt að
leyfa konum að einoka umræðuna og gera sínum
pikum hærra undir höfði en sambærilegum og
stundum hliðstæðum líkamspörtum karla. Það
þarf sem sé að skrifa bókina Pungtorfuna og
semja leikritið Tillatal eða Typpasögur þar sem
karlleikarar taka sér typpi í munn 128 sinnum,
það er að segja orðið typpi.
Göndlar kaUa hafa sem sé orðið mjög út undan
að undanförnu í allri píkuumræðunni og tími tU
kominn endureisa hin íslensku typpi og hefja þau
til vegs og viröingar á ný i menningarlegu tiUiti.
Garrí
Allt opinberaö
Órói í flugturninum?
Flugturninn og
rannsóknin
Gunnar Gunnarsson skrifar:
Svo virðist komið í rannsóknar-
málum vegna hins hörmulega flug-
slyss í Skerjafirðinum að nú færist
áherslan á samskipti flugturnsins á
ReykjavíkurflugveUi við flugmann
flugvélarinnar sem fórst og um leið
aðrar flugvélar sem í aðflugi voru á
sama tíma að kvöldi hins 7. ágúst sl.
Það er að vonum að þessi atburðarás
veki sérstaka athygli, svo mjög sem
þau skiptu sköpum um örlög þeirra
sem innborðs voru. Það var því ekki
nema eðlUegt að birta þau samskipti
opinberlega. Hins vegar virðist svo
sem þessi sérstaki þáttur rannsóknar-
innar fari fyrir brjóstið á flugumferð-
arstjórum. Og eftir að þessi rannsókn
hefur nú náð inn á hið háa Alþingi
með brauki og bramli og höfð þung
orð á báða bóga (af hálfu eins þing-
manns og forsvarsmanns rannsókn-
arnefndarinnar) verður ekki aftur
snúið. Málið aUt á þvi að opna upp á
gátt frá byrjun tU enda. Og einmitt
sérstaklega þáttinn sem snýst um
fjarskiptin úr flugturninum.
Ógnvænlegir
undirheimar
Birna Sigurðardóttir hringdi:
Ég.tek heUs hugar undir leiðara í
DV í dag (fimmtud. 3.5.) undir fyrir-
sögninni Skothríðin hafin, og fjallar
um fikniefnin og skothríðina sem nú
er hafin úr undirheimum hér á landi
og þá fyrirboða sem í vændum eru í
tengslum við oföeldi, mútur og fyrir-
greiðslur sem stundaðar eru purkun-
arlaust gagnvart svoköUuðum burð-
ardýrum og neytendum eiturefnanna,
og teygja nú klæmar upp á yfirborð-
ið - eins og segir í þessum leiðara DV.
Við stöndum nú frammi fyrir þeirri
spurningu hvort tímabært sé að láta
undan og leyfa þessi fikniefni undir
ríkisforsjá (heUbrigðisgeirans) -
fóma minni hagsmunum fyrir meiri
- eða hvort herða á róðurinn sem
kannski er löngu tapaður. - Er hér
ekki mál fyrir þjóðina að kjósa um?
Meðal annarra.
Þjóðernissinni -
ekki öfgamadur
Vilhjálmur Alfreðsson skrifar:
Oft kemur upp sá
misskilningur fólks
í umræðu nútim-
ans að sá maður
sem vill kaUa sig
þjóðernissinna sé
öfgamaður. Þetta er
engan veginn rétt.
TU þess að byija
meö var t.d. Jón
Sigurðsson einn
mesti þjóðernis-
sinni í sögu okkar og þótt víðar væri
leitað. Hann lagði aUt í sölurnar fyrir
land og þjóð. En ég vU nefna þrjú
dæmi um leiðtoga á síðustu 80 árum
eða svo sem þóttust vera þjóðemis-
sinnar gagnvart þjóð sinni. Fyrst skal
nefna Adolf Hitler sem var þjóðemis-
jafnaðarmaður. Þá Margréti Thatch-
er þjóðernisföaldsmann og Slobodan
Milosevich, þjóðerniskommúnista.
Blóði drifnar slóðir þeirra allra bera
ekki merki um sanna þjóðernis-
stefnu. - Aðeins Jón Sigurðsson hefur
hreinan skjöld.
wsamtm
Lesendur geta hringt allan sólarhring-
inn í síma: 550 5035.
Eða sent tölvupóst á netfangið:
gra@ff.is
Eöa sent bréf til: Lesendasíöa DV,
Þverholti 11, 105 Reykjavík.
Lesendur eru hvattir til að senda mynd
af sér til birtingar meö bréfunum á
sama póstfang.
Jón Sigurðsson
forseti. Lagöi allt í
sölurnar.