Dagblaðið Vísir - DV - 17.08.2001, Blaðsíða 2

2
Fréttir
FÖSTUDAGUR 17. ÁGÚST 2001
DV
________________
Margir frjósa inni í greiðslustöðvun Goða:
Bændur hljota að
lenda í erfiðleikum
- segir Ari Teitsson og kvíðir framlengingu greiðslustöðvunar
í gærmorgun var
haldinn fundur með
forsvarsmönnum
Kjötumboðsins hf.
(áður Goða hf.) með
kröfuhöfum. Þar
mættu fulltrúar
Bændasamtakanna
til að gæta hags-
muna þeirra fjöl-
mörgu bænda sem
áttu inni fjármuni
hjá Goða vegna innlagningar á kjöti
og öðrum afurðum. Formaður
Bændasamtaka íslands kvíðir af-
leiðingunum ef greiðslustöðvun
Goða verður framlengd um þrjá
mánuði.
Sala eigna og niðurfelling
krafna
Á fundinum lögðu forsvarsmenn
Kjötumboðsins fram áætlun í sjö
liðum sem miðar að því að ná fram
lendingu í þeim mikla greiðslu-
vanda sem félagið á við að etja. Það
verði m.a. gert með innheimtu
krafna, sölu birgða og allra eigna
sem viðunandi verð fæst fyrir.
Einnig verði sótt um úreldingarbæt-
ur á þeim sláturhúsum sem hag-
stæðast er að úrelda og reynt að ná
samningum um skuldbreytingar. Þá
Breytingar boöaöar
Árni Mathiesen sjávarútvegsráðherra
kynnti í gær nýja reglugerö um veiö-
ar smábáta.
Nýjar teg-
undir í kvóta
Samkvæmt reglugerðarbreytingu
sem kynnt var í gær verður krókaafla-
marksbátum úthlutað sérstaklega í
upphafi næsta flskveiðiárs 1.800 lestum
af ýsu, 1.500 lestum af steinbit og 300
lestum af ufsa. Þessu magni verður
skipt milli krókaaflamarksbáta á
grundvelli aílareynslu þeirra á tímabil-
inu 1. júní 2000 til 31. maí 2001. Hlut-
deild annarra aflamarksbáta í þessum
tegundum verður lækkuö sem þessu
nemur. Krókaaflamarksbátum verður
enn fremur úthlutað 200 lestum i ýsu
og 600 lestum í steinbít á næsta fisk-
veiðiári á grundvelli aflareynslu á
timabilinu 1. júní 2000 til 31. maí 2001.
Með þessu verða aflaheimildir króka-
báta á næsta fiskveiðiári í ýsu auknar
úr 2.500 lestum í 4.500 lestir, í steinbít
úr 3.400 lestum í 5.500 lestir og í ufsa úr
1.500 lestum i 1.800
Líklegt er að reglugerðarbreyting
sem tilkynnt var í sjávarútvegsráðu-
neytinu í gær muni eitthvað draga úr
brottkasti en á næsta fiskveiðiári verða
rýmkaðar heimildir til að koma með
undirmálsfisk að landi án þess að hann
dragist frá kvóta. Um nokkurt árabil
hefur helmingur undirmálsþorsks
reiknast utan kvóta, enda fari undir-
málsþorskur ekki yfir 7% af afla í
veiðiferð. Á næsta fiskveiðiári verður
miðað við að hlutur undirmálsþorsks
geti orðið allt að 10% af afla í veiðiferð
samkvæmt nýju reglunum. í sömu
reglugerð er tegundum í kvóta fjölgað
um þijár. Nýju tegundimar eru keila,
langa og skötuselur.
Kvóti fyrir keilu verður 4.500 lestir,
3.000 lestir fyrir löngu og 1.500 lestir
fyrir skötusel. Steinbitur verður áfram
í kvóta. -BG
verði óskað eftir niðurfellingu
„ótryggra krafna og almennra
krafna að einhverju marki, auk þess
að óska eftir lengri greiðslufresti á
þeim“, eins og segir í áætluninni.
Á fundinum kom einnig fram að
Kjötumboðið hyggst sækja um
greiðslustöðvun til þriggja mánaða,
en áður hafði verið'fengin greiðslu-
stöðvun til þriggja vikna sem renn-
ur út á mánudaginn. Þá verður tek-
in ákvörðun um þaö hjá dómara
hvort fyrirtækið fær greiðslustöðv-
un áfram.
Ari Teitsson, formaður Bænda-
samtaka Islands, sat fundinn og
sagði að honum loknum að útlitið
væri vissulega dapurt fyrir þá
bændur sem ættu inni hjá félaginu.
Meira en 115 milljóna kröfur
„Það eru um 1.200 til 1.500 bænd-
ur sem eiga einhverjar kröfur á
hendur Goða, en þær eru misháar.
Það kom fram í gögnum á fundinum
aö þar sé um að ræða 115 milljónir
króna. Trúlega veröur það þó eitt-
hvað meira,“ segir Ari Teitsson. í
verstu tilvikunum eigi einstakir
bændur inni nokkrar milljónir
króna, en þar sé aðallega um bænd-
ur með stór bú og svínabændur að
ræða.
Kjötbirgöir í frystigeymslum
Greiöslur til bænda frjósa líka inni í
greiöslustöðvun Goöa.
Hljóta að lenda í erfiðleikum
„Þetta er mjög bagalegt því þama er
ekki bara um laun að ræða, þetta
snertir allan rekstur bænda. Það er
spurning um eiginfjárstöðu og gjaldþol
manna. Maður sem frýs inni með
nokkrar milljónir hlýtur þó að lenda í
erfiðleikum."
Ari segir að á yfirstandandi
greiðslustöðvunartimabili hafi ekkert
verið greitt út til bænda. Ef greiðslu-
stöðvun fáist framlengd um þrjá mán-
uði fái menn ekkert af kröfum sínum
næstu mánuði. „Þetta verður því al-
varlegra sem lengra líður.“
Hann segir fyrirtækið hafa fengið
töluverðar upphæðir inn vegna sölu
eigna sem séu aðaliega kjötbirgðir.
Sömu sögu er að segja af innheimtu
krafna sem eru að mestu leyti vegna
kjöts. Fyrirtækið liggi því þegar með
nokkur hundmð milljónir. Ari segir
að Brynjólfur Kjartansson, lögmaður
og tilsjónarmaður með greiðslustöðv-
uninni, segi að ekki komi til greina að
greiða út peninga fyrr en greiðslu-
stöðvun ljúki. Ef framlenging fáist
verði bændur því að fjármagna tekju-
missinn og þá trúlega með dýmm lán-
um. Við það bætist að bændur hafi
enga undankomuleið að komast undan
greiðslu á virðisaukaskatti vegna af-
urða sem þeir hafa samt ekki fengið
greitt fyrir.
Þá hafa slátranarmálin verið í upp-
námi, en það kom fram á fundinum að
verið væri að ijúka samningum við
sláturleyfishafa um leigu á sláturhús-
um Goða. Ágreiningur hafði þó verið
um leiguupphæðina.
Síðdegis í gær náðust svo
samningar tjögurra kaupfélaga um
leigu á nokkrum sláturhúsum. Þetta
era Kaupfélag Borgfirðinga, Kaupfélag
Héraðsbúa, Kaupfélag Austur-
Skaftfellinga og Kaupfélag Vestur-
Húnvetninga. Samiö er við
Kjötumboðið hf. um leigu á sex
sláturhúsum, þ.e. á Fossvöllum við Eg-
ilsstaði, á Breiðdalsvík, á Hornafirði, í
Borgamesi, í Búðardal og á Hvamms-
tanga. -HKr.
Uppsagnir á smábátum eftir að ljóst er að kvótinn kemur 1. september:
Beint á hausinn
- segir skipstjóri og telur Einar K. Guðfinnsson undir hæl forystunnar
DV. BOLUNGARViK
„Fyrir okkur þýðir þetta
ekkert annað en að við fóram
lóðbeint á hausinn og fólk hér
mun missa vinnuna sina. Það
er þegar búið að segja upp á
milli 20 og 30 manns á sjö bát-
um hérna og ileiri uppsagnir
eiga eftir að fylgja í kjölfarið.
Nú virðist sem menn stefni að
því að vera einir á bátunum til
að minnka kostnað og það sjá
allir sem vOja sjá hvað er ver-
ið að reka menn út í, að róa
einir með langa línu á vetrar-
vertíð á Vestíjarðamiöum þar
sem veður eru hvað við-
sjálust," segir Rögnvaldur
Guðmundsson, skipstjóri á
þorskaflahámarksbátnum Jón-
ínu ÍS frá Bolungarvík, en
hann gerir bátinn út ásamt
meðeiganda sínum Sveinbirni
Ragnarssyni.
Um mánaðamótin taka gildi
lög um kvóta á þorskaflahá-
Svartsýnir
marksbáta. í gær var tilkynnt Rögnvaldur Guðmundsson, skipstjóri á þorskaflahámarksbátnum Jónínu ÍS, og meöeig-
um nýjar reglur um veiðar andi hans Sveinbjörn Ragnarsson, telja einsýnt aö útgeröin lifi ekki af kvótann sem
smábáta þar sem meðal ann-
ars var horfið frá þvi að gefa
steinbítsveiðar frjálsar, jafnframt því
sem þeir eru kvótasettir i ýsu. Mikill
ótti og óvissa er meðal fólks á Vest-
fjörðum um framtíð byggðanna sem
hafa verið að rétta úr kútnum eftir að
togaramir hurfu á braut úr fjórðungn-
um.
„Steinbíturinn fer í kvóta og við
munum fá sex tonn af steinbit og önn-
ur sex tonn af ýsu og við munum
aldrei geta gert út á þetta. Við reikn-
um með að 75 prósent smábátaútgerð-
anna hérna muni gefast upp í fram-
haldi af þessu gerræði. Þetta er
skemmdarverk til þess eins að hygla
hinum stóra," segja eigendur Jónínu.
Tveir af fimm þingmönnum Vest-
fjarða koma frá Bolungarvík og annar
þeirra, Einar K. Guðfinnsson, er for-
maður sjávarútvegsnefndar Alþingis.
Útgerðarmennirnir gefa lítið fyrir Ein-
ar Kristin: „Hann er ekkert að vinna
settur veröur á í september.
fyrir okkur enda undir hæl flokksfor-
ystunnar og hlýðir henni þó hann sé á
móti þessu kerfi.“
Þeir segja afleiðingar kerfisbreyt-
ingarinnar verða þær að 500 manns
missi störf sín á norðanverðum Vest-
fjörðum.
„Við bara lýsum eftir yfirlýsingum
Davíðs Oddssonar um að flytja okkur
til Kanaríeyja. Við getum allt eins
fundið okkur vinnu þar við snjó-
mokstur eins og fiskveiðar hérna.
Þetta er ljótt útlit. Fjárfestingar á
þessum stað verða til dæmis verð-
lausar. Þetta er bara búið, svo sorg-
legt sem það er,“ segir Sveinbjörn.
Þeir segja að smáýsa, sem hefur
verið verulegur hluti ýsuaflans, muni
hverfa úr skýrslum eftir fyrsta sept-
ember þegar nýju lögin taka gildi.
Menn muni ekki eyða kvóta sínum í
að hirða þann fisk og brottkast, sem
áður hafi ekki þekkst i þessum út-
gerðarflokki, verði því að veruleika.
„Auðvitað veröur þetta sama og
með þorskinn. Dauðblóðgaður þorsk-
ur hefur ekki sést frá því að kvóta-
kerfið kom á en samt er landað
hrognum úr honum. Eina raunhæfa
leiðin er að stjórna þessu með sóknar-
marki þar sem til að mynda veröur
bannað að róa um helgar og guð ai-
máttugur sér um rest. Hann getur
stjórnað þessu miklu betur en Árni
Mathiesen sem er undir hælnum á
forsætisráðherra. Davíð ætlar að ná
því að vera lengst sitjandi forsætis-
ráöherrann og vill líklega komast á
spjöld sögunnar fyrir að hafa gert
hluta þjóöarinnar ríkan þó að til
þurfi að kosta einhverjum byggðalög-
um. Hann hefur talað þannig að hon-
um er andskotans sama um lands-
byggðina,“ segja þeir félagar. -GS
Ari
Teitsson.
Hallbjörn í stríð?
„Síminn hefur
ekki stoppað frá
því það var klippt á
útsendingar okkar
og áheyrendur min-
ir t Reykjavík eru
allt annað en sáttir
við þetta,“ segir
Hallbjöm Hjartar-
son, útvarpsstjóri Útvarps Kántrý-
bæjar. Skjár einn sagði í síðustu
viku upp samningum við hann um
útsendingar stöðvarinnar i Reykja-
vík og hófu útsendingar á Muzik á
sömu tíðni í staðinn. - Fréttablaðið
greindi frá.
Hylma yfir afbrot
Landeigandi á Heiöarfjalli segir
utanríkisráðuneytið gæta hags-
muna erlendra aðila á kostnað ís-
lenskra borgara. Hann segir utan-
ríkisráðuneytið ekki koma heiðar-
lega fram og að ráðuneytið hylmi
yflr afbrot Bandaríkjahers á Heið-
arfialli. - Fréttablaðið greindi frá.
Léleg veiöi í Elliðaám
Á miðvikudaginn voru aðeins
komnir 362 laxar á land úr Elliða-
ánum, en sama dag í fyrra vora
komnir 514 laxar á land. Aftur hef-
ur því syrt í álinn en veiðin 1 fyrra-
sumar hafði örlítið skánað frá ár-
inu 1999.
Hass með Norrænu
Fjórir menn eru nú í haldi lög-
reglu á Seyðisfirði vegna gruns um
fíkniefnasmygl en farþegi á ferj-
unni Norrænu fleygði í morgun
pinkli fyrir borð sem reyndist inni-
halda mikiö af hassi. Maður á sjó-
sleöa reyndi að koma efninu undan
en var handtekinn í Mjóafirði og
fannst efnið þar.
Fundum lokið í Kosovo
Halldór Ásgríms-
son utanríkisráð-
herra fundaði í dag
í Pristina, höfuð-
borg Kosovo, með
Hans Hækkerup,
æðsta yfirmanni
sendinefndar Sam-
einuðu þjóðanna í
héraðinu (UNMIK). Utanríkisráð-
herra á fundinum gerði stuttlega
grein fyrir áformum íslenskra
stjómvalda um eflingu friðargæslu.
Raforkuvinnsla í Hrfsey
Góðir möguleikar era taldir fyrir
Hríseyinga að hefia raforkuvinnslu,
með því að nýta öflugt jarðhita-
svæði sem er í og undir eynni. Pét-
ur Bolli Jóhannesson, sveitarstjóri
í Hrísey, segir í fyrstu fyrirhugað
að framleiða nóg rafmagn fyrir eyj-
arskeggja. - RÚV greindi frá.
Stöðvaði framkvæmdir
Landvörður á Kárahnjúka- og
Hafrahvammasvæðinu stöðvaði í
gær gerö nýs vegarslóða niður að
Hafrahvammagljúfrum, á þeim for-
sendum að ekki hefði fengist tilskil-
ið leyfi Náttúruverndar ríkisins.
Salmonella hefur
greinst á svína- og
alifuglabúum á
Suður- og Suðvest-
urlandi. Halldór
Runólfsson yfír-
dýralæknir segir
ekki útilokað að
sýkt kjöt hafi farið
á markaö. Ekki er vitaö til að fólk
hafi sýkst. Grunur leikur á aö sýk-
ingin hafi borist með fóðri.
Sjálfstætt fólk á frönsku
Eitt öflugasta forlag Frakklands
ætlar að gefa út Sjálfstætt fólk eftir
Halldór Laxness. Réttindastofa
Eddu hefur gengið frá samningi við
Librairie Arthéme Fayard. -HKr.
Salmonella