Dagblaðið Vísir - DV - 16.01.2003, Side 8

8
FIMMTUDAGUR 16. JANÚAR 2003
M
agasm
DV
Gene Tiemey var ein
fegursta leikkona
Hollywood á fimmta
áratugnum. Lífið virtist
brosa við henni en hún
var andlega vanheil og
á sex árum dvaldist
hún á þremur geð-
veikrahœlum þar sem
hún fékk þrjátíu og tvö
raflost.
Gene Tiemey fæddist áriö 1920 í Brook-
lyn. Faðir hennar var tryggingasali og fjöl-
skyldan bjó við góð efni. í æsku sagði Gene
oft við föður sinn aö sér fyndist gæfa vera
yfir sér. Hann sagði henni að með slíkum
yfirlýsingum væri hún að storka örlögun-
um. Seinna velti hún því fyrir sér hvort svo
heföi verið.
Hún var átján ára þegar hún fór í heim-
sókn í Warner-kvikmyndaveriö og var í
kjölfarið boðinn kvikmyndasamningur en
faðir hennar bannaði henni að taka tilboð-
inu. Þau gerðu loks með sér samning. Hún
átti að ljúka námi og síðan myndi hann að-
stoða hana við að finna vinnu á Broadway
ef hugur hennar stæöi þá enn tO leiklistar.
í fyllingu tímans hélt hún til New York þar
sem hún fékk vinnu á Broadway og vakti
næga athygli til að fá tilboð frá 20th Cent-
ury Fox. Á næstu árum lék hún í fjölmörg-
um kvikmyndum. Sú þekktasta er sígild
sakamálamynd Ottos Premingers, Laura.
Atburöur sem varð að
sakamólasögu
Hún var blíðlynd kona og viðkvæm, ör-
yggislaus og kvíðin, og fékk oft martraðir.
Hún var sifeilt i megrunarkúrum og sagðist
seinna alltaf hafa verið svöng þau ár sem
hún starfaði í Hoilywood. Hún þjáðist af
magakrampa og alls kyns likamlegum kviU-
um. Það var ekkert sem benti til andlegra
erfiðleika enda hafði hún ekki orðið fyrir
áföllum i lííinu. Það átti sannarlega eftir að
breytast.
þegar ung kona gekk til hennar, sagöist
hafa eitt sinn hitt hana á skemmtun og tal-
að við hana þar og spurði hana hvort hún
hefði fengið mislinga eftir það kvöld. Gene
játti því. Konan sagði henni að hún hefði
smitað hana. Agatha Christie byggði seinna
eina þekktustu sakamálsögu sína, The Mir-
ror Cracked, á þessum atburði. Þar segir frá
leikkonu sem drepur aðdáanda sinn þegar
hún kemst að því að konan hafði á sínum
tíma smitað hana af mislingum og með því
valdið því að barn leikkonunnar fæddist
vanskapað.
Daria öðlaðist aldrei meiri þroska en
tveggja ára barn og var vistuð á hæli. Hjón-
in eignuðust aðra dóttur en skUdu skömmu
síðar. Eftir það átti Gene í ástarævintýrum
með John F. Kennedy og auðkýflngnum
Agha Khan. Kennedy sagðist ekki geta
kvænst henni þar sem hún væri fráskUin
og hann stefndi að forsetaembætti. Sam-
band hennar við Agha Khan fór einnig út
um þúfur vegna andstööu fóður Khans.
Vist á geðveikrahæli
Gene fór að hegða sér undarlega. Stund-
um lá hún dögunum saman uppi í rúmi og
allt varö henni um megn. öðrum stundum
fannst henni hún geta allt. Þá sá hún hluti
sem engir aðrir sáu. Hún sá illsku í tann-
bursta og guð í Ijósaperu. Þunglyndið hellt-
ist nú yfir hana. Hún sat tímunum saman í
stól án þess aö hreyfa sig og svaf tímunum
saman. Eitt kvöldið fór hún út að boröa með
móður sinni. Þegar steikin kom á borðið
sagði Gene hana lykta illa. Síöan gekk hún
út og móðir hennar elti. „Þau eru að reyna
að eitra fyrir mig,“ sagði Gene. Þá sann-
færðist móðir hennar um að Gene væri
ekki andlega heilbrigð.
Hún var send á geðveikrahæli, var lokuð
inni í litlum klefa og læknismeöferð fólst i
raflosti. Raflost var aðferð sem var mikið
notuð á þessum tima til að lækna andlega
kvilla og aðferðin olli persónuleikabreyting-
um og minnisleysi. Á næstu átta mánuðum
fékk Gene nítján raflost. I kjölfarið tapaði
hún minni og mundi ekki hluta af lífi sinu.
Eftir að hafa raknað úr einu raflostinu klór-
aði hún hjúkrunarkonuna. Hjúkrunarkon-
an reiddist svo illa að hún fór með Gene á
deild sem vistaði þá geðsjúklinga sem verst
voru á sig komnir. Þar var fólk slefandi,
hélt ekki höfði og var hræðilegt útlits. Gene
hélt að þetta væru leikarar sem væru að
Harmsaga
Gene Tiemey. Hún naut miklllar velgengni í Hollywood en var andlega vanhell og dvaldi sex ár
á geðvelkrahælum.
þau úti þegar Gene benti upp i himininn og Hún kynntist Howard Lee sem var um
það bil að skilja við Hedy Lamarr og hafði
lofað sjálfum sér að kvænast aldrei aftur
kvikmyndaleikkonu. Hann var milljóna-
mæringur og fékkst við olíuviðskipti. Þau
giftust og hún fluttist með honum til Hou-
ston. Eftir að Johij F. Kennedy varð forseti
bauð hann Gene í Hvíta húsið. Hún haföi þó
ekki kosið hann heldur Nixon. Hún sagði
við John F. Kennedy: „Ég er mjög heppin
kona, maðm-inn minn elskar mig, meira að
segja þegar ég er geðveik."
Hún var á geðlyfjum og flestum stundiun
var hún i jafnvægi en einstaka sinnum
Hún giftist fatahönnuðinum Oleg Cassini
sem var fráskilinn og álitinn glaumgosi.
Seinni heimsstyrjöldin skall á og Cassini
gekk í herinn og Gene kom fram á skemmt-
unum fyrir hermenn. Eftir eina slika
skemmtun veiktist hún af mislingum. Hún
var á fyrstu vikum meðgöngu og mislingar
á þeim tíma geta valdið heilaskaða hjá
fóstri. Skömmu eftir að hún fæddi dóttur
sína, Daríu, var stúlkan greind alvarlega
vangefln.
Ári eftir fæðingu Daríu var Gene I boði
leika eftir Stanislavskí-aöferðinni og klapp-
aöi fyrir þeim og sagði margoft: „Eru þetta
ekki góðir leikarar? Eru þeir ekki frábær-
ir?“ Nokkrum klukkustundum síðar kom
hjúkrunarkonan aftur og sagði: „Nú er ég
með dálítið annaö fyrir þig.“ Hún ýtti Gene
inn í skáp og lokaði. Gene grét og barði á
dyrnar en var ekki hleypt út fyrr en eftir
allnokkum tíma.
„Lífið er elcki kvikmynd"
Þegar hún útskrifaðist af geðsjúkahúsinu
var hún sett i umsjón
móður sinnar.
Mæðgurnar fluttu
til New York og
bjuggu í fjórtán
hæða háhýsi. Einn
daginn fór Gene út
á gluggasylluna.
Hún var ekki viss
um að hún vildi
deyja en það var
orðiö of erfitt að
lifa. Eftir tuttugu
mínútur á syllunni
skreið hún inn um
gluggann. Lögregl-
an kom stuttu síð-
ar. Gene sagðist
hafa verið að
hreinsa gluggann.
Eftir þetta var
send á heilsu-
hæli i Kansas.
Besta mynd sem Gene Tierney lék f var sakamálamyndln Laura sem Otto Próðin . .ilennar
Preminger lelkstýrbi. Með Gene á myndinni eru Cllfton Webb heimsótti hana og
og Vincent Price. einn daginn sátu
í myndinnl Son of Fury með Tyrone Power, bráðskemmtllegrl ævintýramynd.
sagði: „Ég á leyndarmál. Rússamir æila að
sprengja sólina á morgun og við deyjum öll.
En þú skalt ekki segja neinum frá þessu."
Þegar hún las bækur sá hún ekki hinn
raunverulega texta heldur eitthvað allt ann-
að. Hún hélt að kommúnistar hefðu breytt
öllum bókunum i miklu samsæri um aö yf-
irtaka landið. Smám saman fór hún að ná
sér og 1958 var hún útskrifuð en sneri síðan
aftur á hælið i stuttan tíma.
sýndi hún af sér sérkennilega hegðun. Hún
lék í kvikmyndum með nokkurra ára milli-
bili, síöast áriö 1980 í sjónvarpskvikmynd
eftir einni af sögum Judith Krantz. Hún
skrifaði ævisögu sína sem vakti mikla at-
hygli og sagði þar: „Ef ég ætti að setja það
sem ég hef lært á ævinni í eina setningu þá
væri hún: „Lifið er ekki kvikmynd".
Eiginmaður hennar lést árið 1981 og hún
lést tíu árum síðar. -KB