Dagblaðið Vísir - DV - 18.11.2003, Síða 15

1
DV Fókus
ÞRIÐJUDAGUR 18. NÓVEMBER 2003 15
Heimildamönnum DV ber ekki
saman um áætlaðan fjölda þeirra
sem fjárfest hafa með einhverjum
hætti í pýramída- og fjölþrepafýrir-
tækjum en talan er að líkindum í
kringum 30 - 40 þúsund manns. Eru
þá ótaldir þeir sem taka þátt í lög-
vernduðum fjárhættuspilum; Lottó
5/38, 1X2 og spilakössum Rauða
krossins svo fátt eitt sé nefnt.
„Mér hefur löngum fundist fólk
vera yfirgengilega ginnkeypt," segir
Anna Birna Halldórsdóttir hjá Sam-
keppnisstofnun, en hún hefur starf-
að að málum tengdum píramída- og
fjölþrepafyrirtækjum. Hún segir að
fyrir örfáum árum hafi stofnunin
fengið margar kvartanir yfir fjöl-
þrepa- og pýramídafyrirtækjum.
„Það virðist ekkert lát vera á fólki
sem lætur hafa sig út í slíkt.“
Anna segir að afar þunn lína sé á
milli fjölþrepafyrirtækja annars veg-
ar og píramídafyrirtækja hins vegar.
„Pýramídakerfið er ólöglegt víða í
heiminum vegna þess að í flestum
tilfellum þarf fólk að leggja út tölu-
verðar upphæðir til að hefja starf-
semi og án þess að einhver vöru-
skipti eigi sér stað. Tekjurnar sem
lofað er eru yfirleitt umboðslaun fyr-
ir að útvega nýja dreifendur og fæst-
ir, ef einhverjir eru, ná þeim himin-
háu upphæðum sem lofað er í byrj-
un.
lóhannes Gunnarsson, formaður
Neytendasamtakanna, ber slíkum
fyrirtækjum einnig illa söguna.
Hann varar fólk við að taka þátt í
þeim ævintýrum sem pýramídafyr-
irtækin eru oftast. „Það er óhætt að
fullyrða að slík starfsemi er ekki
neytendavæn og mýmargar kvart-
anir hafa borist okkur hér hjá sam-
tökunum. Flestum er lofað miklum
gróða en staðreyndin er sú að þeir
fáu sem græða á slíku eru þeir sem
fyrstir fá hugmyndina. Aðrir sem á
eftir koma ná sjaldan eða aldrei
þeim tekjum sem gefið er í skyn að
hægt sé að ná.“
„Að mér vitandi hefur enginn
komið til okkar beinlínis vegna
þessa,“ segir Þórarinn Tyrfmgsson,
formaður SÁÁ, en þangað leita
spilafíklar mikið þegar ekki sést
lengur í land.
„Margir leita á okkar náðir þegar
spOafíknin nær tökum á þeim en að
mestu leyti eru það venjubundin
fjárhættuspil. Hins vegar eru það
orð að sönnu að kalla starfsemi
slíkra fyrirtækja íjárhættuspil."
Costgo
Goði Jó-
hann Gunnarsson
kom eins og þruma
úr heiðsla'ru lofti
inn í íslenskt „við-
skiptalíf ‘ þegar hann
birti heilsíðuauglýs-
ingu í Fréttablaðinu í
nóvember 2001. Þar voru
ýmis heimilistæki boðin til
sölu á afar lágu verði en til
þess að geta keypt þurfti fólk að fjárfesta í vörulista
fyrirtækisins, sem kostaði fimm þúsund krónur. Alls
greiddu 85 einstaklingar fyrir listann og fékk Goði því 425
þúsund krónur inn á reikninginn sinn. Listann fékk aldrei
neinn að sjá, hvað þá vörumar. Lögregla lagði hald á megnið af
upphæðinni við rannsókn málsins og fékk fófk endurgreitt hlutfalls-
lega af því sem var endurheimt.
GoldQuest
Fyrirtækið
GoldQuest fofar
áhugasömum
350 þúsund
krónum í laun á
dag innan fimm ára. Fyrst þarf þó að
punga út 50 - 80 þúsund krónum. Fyrir-
tækið sérhæfir sig í framleiðslu og sölu á 24
karata gullmunum, úrum og ýmsu öðru
skarti.
„Það er ákaflega dapurt að Goldquest
sé ávallt nefnt í sömu andrá og þessi vara-
sömu píramídafyrirtæki," segir Sigurður örn
Leósson, forsprakki GoldQuest á íslandi.
„Þetta er alls óskylt. GoldQuest er ekkert annað
en sölufyrirtæki.“
öllum viðskiptavinum GoldQuest býðst engu að síður
að aðstoða GoldQuest við að afla nýrra viðskiptavina og
hljóta þóknun fyrir eftir flóknu kerfl. Það er álitamál hvort líta
beri á fyrirtækið sem Qölþrepa eða píramídafyrirtæki. Löglærð-
ir ntenn hafa gert úttekt á GoldQuest bæði hér og erlendis án
þess að flnna neitt athugavert.
„Pýramídakerfíð er
ólöglegt víða í heim-
inum vegna þess að i
flestum tilfellum þarf
fólk að leggja út tölu-
verðar upphæðir til
að hefja starfsemi og
án þess að einhver
vöruskipti eigi sér
stað. Tekjurnar sem
lofað er eru yfírleitt
umboðslaun fyrir að
útvega nýja dreifend-
ur og fæstir, efein-
hverjir, ná þeim him-
inháu upphæðum
sem lofað er í byrjun.
World Games
Talið er að yfir þrjú þúsund íslendingar séu
þáttakendur í World Games. Fyrir aðgang greiðir
viðkomandi 17 þúsund krónur og getur þá tekið
þátt í fjárhættuspili, lottóleik, keypt sérstök hlutabréf
og fengið sérmerkt World Games kredit- eða debet-
kort. En aðeins gegn þóknun.
Viðskiptatækifæri World Games felast einmitt í því að
geta hagnast sjálfur á fjárhættuspili og lottóleik en einnig að
fá þóknun í hvert sinn sem viðkomandi skráir inn nýja með-
limi.
„Þetta byrjar í raun ekki að
skila neinum tekjum nema ég skrái
nýja meðlimi," segir einn þáttak-
enda sem tekið hefur þátt en vildi ekki
láta nafn síns getið. Viðkomandi hefur
tekið þátt í World Games í eitt ár en sagðist ekki hafa grætt neitt enn sem
komið er. „Ég hef nú reyndar verið afspymu latur við að afla nýrra félaga.“
Mörgum er talin trú um að vaxtarmöguleikar World Games séu gríðarleg-
ir, að mestu leyti vegna þess að fyrirtækið á enn eftir að fara inn á Bandaríkja-
markað. Staðreyndin er hins vegar sú að starfsemi sem þessi er stranglega bönn
uð þar í landi.
j UJorld Games Inc
Herbalife
Eitt lífseigasta fyrirtækið í fjölþrepa/pt'ramídageiranum er Herbalife en saga þess hérlendis er löng.
Enn fara fram talsverð viðskipti með vörur fyrirtækisins og dreifingaraðilar skipta tugum, ef ekki hund-
mðum. Mánaðartekjur þeirra söluhæstu í keðjunni nálgast þrjár milljónir króna en algengast er að ein-
staklingur, sem selur í aukavinnu, þéni 20 - 50 þúsund krónur hvern mánuð.
„Ég verð fyrir áfalli í hvert sinn sem ég kem heim og sé þann aukna fjölda fólks sem orðið er feitt á Islandi,"
segir Jón Óttar Ragnarsson, næringarfræðingur og forsprakki Herbalife hérlendis. Hann segir
vinsældir Herbalife sjaldan hafa verið meiri og sífellt fleiri sláist í hóp notenda.
Margir vilja meina að fátt sé betra standi til að fækka aukakílóum og bæta heilsu. Sú trú, og
mikil endurnýjun vömúrvals Herbalife, er ástæða þess að vörur fyrirtækisins seljast enn þann
dag í dag.
„Það er hægt að hafa tekjur af sölu á vörum Herbalife en það kostar miklu meiri vinnu en margir
halda,“ segir Emih'a Kristín Rigensborg, sem lengi bæði notaði og seldi vömrnar. Það gengur ekki að skrá
sig og bíða svo átekta eftir seðlum."

Sprinkle Network
Nýjasta bólan í píramídaæði íslendinga sprakk áður en hún
komst á flug. Eftir situr fólk, sem sumt hvert veðjaði aleigunni,
með sárt ennið og tóma pyngju. Um 70 íslendingar lögðu um 100
milljónir í púkkið gegn loforði um ævintýralegan hagnað innan
þriggja ára. Mikill fjöldi þess fólks hefur þegar farið fram á að fá end-
urgreiðslu enda efndir forsprakkanna þess verið litlar sem engar.
Sprinkle Network gerir út á sölu sérstakra afsláttarkorta en for-
ráðamenn þess hafa áður staðið að svipuðum kraftaverkafyrirtækj-
um.
Anna Birna Halldórsdóttir hjá Samkeppnisstofnun segir að hún
hafi lauslega kannað Sprinkle Network. „Þetta fyrirtæki er einnig
starfandi í Noregi en mér vitandi hefur ekkert vafasamt komið ffam
þar enn sem komið er.“
Nígeríubréfin
uSSSsS
Ef kraftaverkasögurnar um töfraúðann Waves þóttu ótrúverðugar, þá má telja
grandvaraleysið algert þegar kemur að m'gerísku bréfunum. Á hverju ári fær efna-
hagsbrotadeild Ríkislögreglustjóra til sín kærur og kvartanir vegna þessa bréfa.
Þar er fólki lofað gulli og grænum skógum gegn því einu að veita afrískum við-
skiptamönnum afnot af bankareikningi tímabundið. Ástæðurnar eru yfirleitt þær
að miklar peningaupphæðir sitji fastar í bönkum í myrkustu Afríku og nauðsynlegt
sé að millifæra þær um hlutlausan aðila til að forðast að valdagráðugir konungar og
j forsetar komist yfir féð. í staðinn er viðkomandi lofað dágóðum hlut af heildarupp-
í hæðinni.
Þá sent orðið hafa nkir vegna þessa má telja á fingrum handalauss manns. Ban-
í kaupplýsingarnar sem fórnarlömbin senda áleiðis eru notaðar til að táema reikning-
inn en þó ekki fyrr en búið er að óska eftir smávægilegu peningaframlagi til að koma
lagi á viðskiptin.
Fleiri þúsund manns víðs vegar á Vesturlöndum hafa misst aleiguna vegna þát-
töku sinnar, þar á meðal nokkrir tugir fslendinga.
Waves
Margir muna eftir bætiefnaúðanum Waves sem átti að vera algjör bylting á fæðubóta-
efnamarkaðnum. Úðinn átti að lækna höfuðverk, tannpínu, hálsbólgu
og slæman hósta á sléttum tveimur mínútum. Haft var eftir Heirni
Karlssyni, sem var einn þeirra sem kynntu vöruna fyrir íslensku
áhugafólki, að hann gæti staðfest það persónulega að úðinn virkaði
sem skyldi. „Margir hafa prófað og dæmin um virknina hrannast upp.“
Áhuginn reyndist það mikill að selt var inn á kynningarfund sem
haldin var vegna Waves. Rúmlega 500 manns greiddu aðgangseyrinn.
Skömmu síðar höfðu yfir eitt þúsund Islendingar keypt sig inn í Waves
sölukerfið fyrir samtals 100 milljónir króna. Þeir bjartsýnustu fyrir allt að 200 þúsund.
Nokkrum mánuðum síðar bannaði Lyfjaeftirlitið alíar sex úðategundimar. Fimm vegna
þess að þau innihéldu óleyfileg efni og eitt vegna lélega merkinga. Einar Vilhjálmsson,
fyrrum spjótkastari, hafði lengst manna trú á Waves og stofnaði nýtt félag, ísöldur, þegar
það fyrra gaf upp öndina. Allt kom þó fyrir ekki og yfir þúsund íslendingar sáu aldrei aft-
ur peningana sína.