Dagblaðið - 01.12.1975, Blaðsíða 11

Magblaðið. Mánudagur 1. desember 1975.
11
afþakkaði einkaher
er ekki hægt að banna i heima-
landi hans, jafnvel þótt öll nas-
Hoffmann: slæm mistök.
istamerki séu bönnuð i Þýzka-
landi. „Ég sagði fyrir rétti, að
þetta væri alls ekki merki storm-
sveitanna. Þetta er miklu eldra
merki, SS-sveitirnar tóku það ein-
faldlega upp á sinum tima.”
Hatar Ameríkana
og Gyöinga
Markmið Hoffmanns er sam-
eining Þýzkalands. Hann hatar
Bandarikjamenn vegna þess að
„það eru þeir, sem halda landinu
skiptu”. Hann hatar einnig Gyð-
inga, en viðurkennir að ýmislegt
megi læra af tsraelsher. „Ein á-
stæðan fyrir þvi að ég vil berjast i
Rhódesiu er sú, aö ég vil sýna
mönnum minum hvað raunveru-
legir bardagar eru. Flestir þeirra
eru of ungir til að vita það af eigin
reynslu. Þeir vita litið. Og þetta
er gott strið i Rhódesiu.”
Þegar Hoffmann kom til Salis-
bury með tilboð sitt til stjórn-
valda þar, bitti hann fyrstan að
máli sjálfan varnarmálaráðherr-
ann, P.K. van der Byl. Áður hafði
Hoffmann skrifað bæði Byl og
Wickus de Kock. upplýsinga-
Rhódesia i Afriku.
málaráðherra, en ekki fengið
svar. Þvi þótti honum ekki um
annað að ræða en að fara sjálfur á
staðinn.
Tillögur hans voru i þá átt, að
hann myndi um ákveðinn tima
taka að sér „störf” á vissum
svæðum. Rhódesiustjórn skyldar
hermenn sína til þriggja ára her-
þjónustu, en Hoffmann vildi ekki
skuldbinda sina menn nema i
9-02 mánuði. Það er nægilega
langur timi, sagði hann, sérstak-
lega fyrir menn, sem koma úr
öðrum heimshlutum.
/,Slæm mistök"
Hann fór milli manna með til-
lögur sinar og bauð jafnvel fram
tryggingu fyrir þvi, að ekki þyrfti
að skorta menn. Meðal þeirra,
sem hann hitti að máli eftir við-
ræður sinar við fulltrúa rikis-
stjórnarinnar. var æðsti yfirmað-
ur landhersins, G.P. Walls, hers-
höfðingi.
En eftir hálfan mánuð var hann
engu nær samkomulagi við
Rhódesiumenn. „Þeir vilja gera
þetta allt sjálfir,” sagði hann
ergilegur i bragöi við s-afrik-
anska blaðamanninn.
Hann hélt heim á leið — reiðu-
búinn að koma fyrir rétt i sjötta
sinn. Rhódesia hafði gert slæm
mistök, sagði hann.
/
veðjutónleikar
blæbrigðum með blöndun hljóð-
færanna, það eru fáir honum
fremri i þeim efnum.
Enginn einstakur hljóðfæra-
hópur var öðrum fremri, en eftir-
minnilegastur er leikur Viðars
Alfreðssonar, hornleikara, og
Jósefs Magnússonar, flautuleik-
ara, er lék á piccolóflautu. Slag-
verkshópurinn lék einnig mjög
vel, enda valinn maður i hverju
rúmi.
Bohdan Wodiczko, hljóm-
sveitarstjóri, er tónleikagestum
að góðu kunnur. Nú sem endra-
nær, var stjórn hans algjör. Hann
leiddi hljómsveitina i gegnum
þessa tónleika með sama skör-
ungsskap og á þvi timabili, er
hann var aðalstjórnandi hennar.
Leiðrétting
Prentvillupúkanum tókst
upp i umsögn um siðustu
tónleika hljómsveitarinnar. Þar
stytti hann verk Árna Björnsson-
ar „Upp til fjalla” um einn þátt,
sagði að verkið væri i þremur
þáttum, en auðheyrilega er það i
fjórum þáttum Vona ég að Arni
Björnsson taki það ekki of illa
upp.
Úr þvi að ég er farinn að ræða
um Árna Björnsson, tónskáld, er
ekki úr vegi að kasta fram nokkr-
um spurningum. Við íslendingar
erum frekar fátækir af tónskáld-
um, sérstaklega þeim er semja
hljómsveitarverk. Sum þeirra
tónskálda sem við eigum virðast
eiga greiðan aðgang að Sinfóniu-
hljómsveit Islands, önnur ekki.
Á þessu ári er Árni BjÖrnsson
sjötugur. Hann samdi sitt fyrsta
hljómsveitarverk um 1940, og var
það frumflutt sama ár af forvera
S.i. Var það „Upp til fjalla”, er
við heyrðum á siðustu tónleikum
og vakti hrifningu áheyrenda.
Hitt vita vist færri, að þetta er
eina hljómsveitarverkið, sem
yfirstjórn hljómsveitarinnar hef-
ur séð ástæðu til að flytja á opin-
berum tónleikum. Árni hefur
samið a.m.k. fjögur önnur verk
fyrir hljómsveit, sem öll hafa
verið flutt i útvarpi, en aldrei á
tónleikum S.I. Er það nánast
furðuiegt, þegar þess er gætt, að
verk annarra tónskálda islenzkra
I eru flutt allt að tvisvar sinnum á
þrem árum.
Þau verk Árna, sem flutt hafa
verið i útvarpi eru annars þessi:
„Tilbrigði yfir frumsamið rimna-
lag”, frumflutt af Hljómsveit
Reykjavikur ’42. Þar má benda á,
að þegar það er flutt i útvarpi, er i
staðinn fyrir „frumsamið rimna-
lag” yfirleitt sagt „islenskt
rimnalag”. „Hátiðargöngulag”
samið i tilefni stofnunar lýðveld-
iSins ’44, „Litil svita fyrir
strengjasveit” samin um ’46, og
svo tónlist við leikrit Indriða
Einarssonar, „Nýársnótt”, er var
flutt við opnun og vigslu Þjóðleik-
hússins.
Vil ég eindregið mælast til þess,
að verk Árna Björnssonar verði
tekin á efnisskrá Sinfóniuhljóm-
sveitar tslands, er nánast furðu-
legt. að verk hans skuli ekki hafa
fundið náð fyrir augum forráða-
manna hljómsveitarinnar. Læðist
óneitanlega aö manni grunur um.
að einhverjar annarlegar ástæður
hafi iegið að baki fram til þessa.
Frá tónleikuni Sinfóniuliljómsveitar islands sl. fimmtudag. Einleikari Rut Ingólfsdóttir. I.jósm. Jón
Kristinn l'ortes.
IÐNAÐAR Á ÍSLANDI
Ég og margir aðrir sem vantrú-
aðir voru á inngöngu Islands i
EFTA töldum þó að ef það yrði of-
an á væri forsendan hæfilegur að-
lögunartimi og samræmi milli
raunverulegs kaupgjalds og ann-
ars framleiðslukostnaðar ásamt
jafnvægi i efnahagskerfi lands-
ins. Sú hefir þó ekki orðið raunin,
þvi miður. Það sem aðallega hefir
staðizt er ótakmarkaður frjáls
innflutningur og lækkaöir tollar á
iðnaðarvörum i samkeppni við is-
lenzka iðnaðarframleiðslu.
Aðrir þættir samkeppninnar
svo sem orka (rafmagn), skattur,
launatengd gjöld, fjármögnun,
vextir og rekstrarfé hafa hlut-
fallslega versnað og fyrir margar
greinar verulega. Skylt er þó aö
geta þess að tollurá hráefnum og
hlutum til iðnaðarframleiðslu
hefur einnig verið lækkaður, svo
og á vélum, en enn er þó sölu-
skattur á vélum og tækjum til iðn-
aðar sem torveldar mjög endur-
nýjun og viðhald véla og tækja.
Eins og áður var minnzt á hefir
Kjallarinn
Axel Kristjánsson
nokkur árangur náðst i útflutn-
ingi fárra greina islenzkrar iðn-
aðarframleiðslu, en aimennur
smáiðnaður hefir ekki haslað sér
völl á útflutningsmörkuðum, ef til
vill vegna smæðar heimamark-
aöarins og svo þess að okkur hefir
ekki tekizt eða átt kost á að gerast
hluta framleiðendur stóru iðn-
fyrirtækjanna á EFTA svæöinu
eins og algengt er á hinum Norð-
urlöndunum, þar sem framleiðsla
smáfyrirtækja getur orðið allt aö
70—80% á hlutum til stórfyrir-
tækja svæðisins.
1 stað þess eða jafnframt þvi að
senda okkur alls konar ráðgjafa
og fyrirlesara væri ef til vill at-
hugandi að vinir okkar á Norður-
löndum rannsökuðu möguleika á
að gefa islenzkum smáiðnaði
tækifæri á hlutaframleiðslu fyrir
stórfyrirtækin á svæðinu likt og á
sér stað á hinum Norðurlöndun-
um, væri ekki hugsanlegt að Félg
isl. iðnrekenda tæki forystu i at-
hugun á þessum möguléika.
Viö erum nú á örlagarikum
timamótum hvað framtið smá-
iðnaðar á Islandi viðvikur, flest
eru þau fyrirtæki sem við smá-
iðnað fást innan við 50 ára en það
er stuttur timi i þróunarsögu iðn-
aðar og aðeins brot af þeim tima
sem nágrannaþjóðir okkar eiga
að baki sér i þessum greinum.
Það væri þjóöarskömm og ógæfa
ef stór hluti þeirrar þjálfunar og
reynslu, sem náðst hefir á þess-
um 50 árum, rynni út i sandinn
vegna andvara- og sinnuleysis
þeirra opinberra aðila sem þess-
ara mála eiga að gæta.
Iðnaður og þá fyrst og lremst
smáiðnaöur er það sem verður að
taka við vaxandi fjölda vinnandi
manna á landi okkar á komandi
árum.
Þegar hafa nokkrar greinar
smáiönaöar fyrir innlendan
markað lagzt niöur og verða
varla endurvaktar á ný að sinni.
Er það kaldhæöni örlaganna
eöa móðuharöindi af mannavöld-
um sem valda þvi aö allar flóð-
gáttir eru opnaðar fyrir innflutn-
ing á erlendum varningi i sam-
keppni við okkar innlenda smá-
iðnað og tollar lækkaðir á þeim
um leið á sama tima sem þessar
viðskiptaþjóðir okkar viðhalda
jafnvel ha'kkun tolla eða banna
---------------------------------
innflutning á aðal útflutnings-
framleiöslu okkar, fiski og fiskaf-
urðum ?
Hvar er nú hin frjálsa þjóð.
frelsið og manndáðin bezt?
Nefnd var skipuð 13. nóv. 1972
svokölluð tilboðsnefnd, til þess að
kanna og meta frá þjóðhagslegu
sjónarmiði að hve miklu leyti
megi teljast hagkvæmt að taka
tilboðum islenzkra aðila fremur
en erlendra þótt um einhvern
verömismun sé að ræöa.
Ekkert hefir frá þessari nefnd
heyrzt og ekki vitað til að hún haf i
hafið störf.
Hvernig væri nú að skipta um
menn i nefndinni og gera hana
virka. Mætti t.d. hugsa sér að
fulltrúar F.I.I. og L.I. fengju aö-
ild og nefpdin hæfi störf.
Aldrei hefir verið meiri þörf en
nú á raunsæi i þessum efnum.
Opinberir aðilar verða æ stærri
á markaði islenzkra fram-
kvæmda. en þvi miður viröist
þáttur isl. framleiðenda fara
minnkandi.
Er hér fyrst og fremst um að
kenna stjórnlevsi á þessu sviði.
Að lokum: Það er ekki alltaf
auðvelt að setja hjólin i gang aft-
ur þegar þau hafa verið stöðvuð.
Axel Kristjánsson
lorstjóri.