Dagblaðið - 18.08.1977, Blaðsíða 11

DAGBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 18. AGUST 1977.
11
útundan þegar talað er um þá
glæpaöldu sem gengið hefur
yfir Evrópu?
Skýrsla um ofbeldi
í Frakklandi,
höfundarnir allir
fórnarlömb
Mikil skýrsla hefur verið
gerð um glæpi .í Frakklandi.
Hún er unnin af tíu mönnum og
svo vill til að þeir hafa allir
orðið fyrir barðinu á ofbeldis-
mönnum, sem á þá hafa ráðizt.
Skýrslan sem mennirnir hafa
unnið að er um sjö hundruð
síður og mjög umfangsmikil.
Það er algengt að sjá í frönsk-
um blöðum frásagnir fórnar-
lamba sem hafa orðið fyrir
barðinu á ofbeldismönnum. Þar
má lesa ógeðslegar greinar, t.d.
um að faðir hafi skotið fjögur
börn sín og svo framið sjálfs-
morð. Þar er einnig að finna
lýsingar á alls konar árás-
um og sprengjutilræðum og
morðum. Það er nú svo að fólk
er ekki farið að kippa sér upp
við slíkar sögur, enda hefur
glæpum í Parísarborg fjölgað
350 prósent á síðustu 13 árum.
Þessar tölur segja sitt og það er
engin furða þótt hinn almenni
borgari verði var við þá
aukningu sem orðið hefur á
glæpum í París.
Borgin er
sökudólgurinn
I skýrslunni um glæpaölduna
í París er að finna ýmsar
skýringar á því hvers vegna
glæpum fer fjölgandi í borg-
inni. Ein skýringin er sú að,
París sé sökudólgurinn. Borgin
skapar það umhverfi, þar sem
glæpir eigi bezt uppdráttar.
Þetta er engin ný kenning og
kemur sjálfsagt engum á óvart.
Sömu sögu er að segja t.d. frá
New York, London, Róm og
öðrum stórborgum um allan
heim.
Nefndarmenn sem sömdu
skýrsluna gerðu þó meira en að
kenna borginni um glæpina.
Þeir rannsökuðu öll þau smá-
atriði í borginni sem ættu sinn
þátt í að skapa glæpamönnum
skilyrði. Hvað er það eiginlega
sem auðveldar þeim myrkra-
verkin? Hvernig má breyta
París, ef við eigum að reyna að
minnka glæpi, eða koma í veg
fyrir þá? Þetta voru spurningar
sem dómsmálaráðherrann nú-
verandi, Alain Peyrefitte, og
samstarfsmenn hans í nefnd-
inni reyndu að svara.
Fœrri fjölbýlishús,
stœrri grœn svœði
eru lausn m.a.
Núverandi dómsmálaráð-
herra átti sæti í nefnd þeirri
sem samdi umrædda skýrslu
um glæpi i Frakklandi. Hann
hafði ekki tekið við embættinu
þá og ef til viH gæti sá
kostnaður, sem hann mælir
með í skýrslunni að lagður
verði í breytingar vaxið honum
í augum sem dómsmálaráð-
herra. Þar segir m.a. að til þess
að koma í veg fyrir glæpi, þá
skuli stuðla að því. að byggja
I skýrslunni um glæpl í Frakklandl seglr m.a. að mlklu algengara sé að ungllngar lendt f glæpamálum
en fólk sem er orðið 18 ára. Þessi mynd er af stúdentaóeirðum í París.
ekki eins mikið af stórum fjöl-
býlishúsum. Hafa skuli fleiri
græn svæði fyrir almenning og
eins sé mjög æskilegt að ekki
byggist upp jafnfjölmennir
byggðakjarnar og raun ber
vitni nú 1 landinu. Nefndin
fjallaði einnig um vandræða-
unglinga, sem erfitt væri að
eiga við í skóla. Komst hún að
þeirri niðurstöðu að leitazt
skyldi við að halda þessum
unglingum i skólum landsins
þar til þeir væru að minnsta
kosti orðnir sextán ára að aldri.
Það eru því miklar breytingaf
sem þurfa að eiga sér stað til
þess að draga megi úr glæpum,
ef marka má þær niðurstöður
sem koma fram í skýrslunni.
Hóar íbúðarblokkir
og fleiri glœpir
fara saman
í skýrslu þeirri sem fjallað
hefur verið um segir að í
íbúðarblokkum, sem eru undir
sex hæðum, séu 45 glæpatilfelli
ef miðað er við 1000 ibúa. Sé
hins vegar miðað við 1000 íbúa
á sama hátt, en íbúðarblokkir
séu yfir sex hæða háar, þá komi
það miklu verr út, eða 65
glæpatilfelli á hverja 1000 íbúa.
Nefndin segir í skýrslu sinni
um glæpi að unglingaafbrot séu
miklu algengari i borgun sem
hafi yfir eitthundrað þúsund
ibúa en í minni bæjum og borg-
um. Tekið er dæmi um að i bæ
sem hafi um þrjú þúsund Ibúa
þá sé tíðni unglingaafbrota um
2,2%. Aftur á móti er tíðnin
komin upp í rúmlega 10% I
borgum sem hafa íbúafjölda á
bilinu milli fimmtíu þúsund til
eitthundrað þúsund.
Unglingar lenda miklu oftar
í glæpamálum en fullorðið fólk.
Það kemur fram í skýrslunni,
að þrjú prósent af unglingum
undir 18 ára aldri flækist inn í
glæpamál, en 1,52 prósent af
fullorðnu fólki.
Kjallarinn
skrifstofu borgarverkfræðings
til að grennslast fyrir um hvað
hægt væri að gera. Hann var
spurður að því hvort starfrækt
væri bílaverkstæði í húsinu.
Þegar vinur minn kvað nei við
þeirri spurningu, var svarið
sem hann fékk, að þá gætu
borgaryfirvöld ekkert gert.
Hreinar götur,
fögur torg
Þessi saga finnst víst flestum
heldur ótrúleg, en svona eru nú
hlutirnir hér í Reykjavík.
Grænu svæðin og
vanhirtar lóðir
Allmargir Reykvíkingar gera
það sér til dundurs á síðkvöld-
um að aka um og skoða nýrri
hverfi borgarinnar. Ýmislegt er
eflaust spjallað í þessum öku-
ferðum s.s. um skattsvik, arki-
tektúr, snyrtilega umgengni
eða hið gagnstæða. Það er hægt
að skammast eða dást að því
sem fyrir augun ber.
Ég lagði það á mig að aka
með nokkra útlendinga um
þessi betri hverfi borgarinnar
sem svo eru kölluð, en þá sóttu
á mig spurningar: Hvers konar
fólk er það sem steypir upp
hús, lokar gluggum og hurðum
með einhverju drasli og lætur
svo ekki sjá sig í mörg ár?
Hvers konar fólk er það sem
getur fengið lóð á bestu stöðum
og beðið í fjölda ára með að
hefja byggingarframkvæmdir?
Leiðindagaurar og
rottuhreiður
Það er óskaplegt til þess að
vita þegar áhugasamt fólk fær
lóð t.d. undir einbýlishús og
reynir síðan af veikum mætti
að snyrta sæmilega í kringum
sig. Koma upp þokkalegum
skrúðgarði og leggja í þetta
mikla vinnu og töluvert fjár-
magn. Svo eru einhverjir leið-
indagaurar við hliðina á þessu
fólki eða i næsta nágrenni, sem
eru algjörlega skeytingarlausir
um útlit lóðar eða húss. Allt
fyllist af illgresi og oft verða
þessi hús, sem standa auð og
yfirgefin í mörg ár, rottu-
hreiður og eru viðurstyggð í
annars þokkalegu umhyerfi. I
mörgum nýrri hverfum borgar-
innar eru slík hús. Það má með
sanni segja að við íslendingar
séum í sérflokki. Það er rifist
um eldgömul hús við Lækjar-
götu, hvort þau eiga að fá að
standa eða verða rifin.
En að mynduð séu einhver
samtök, hliðstæð Torfusamtök-
unum til að herja á þessu vand-
ræða fólki sem skynjar ekki
þýðingu þess að sýna samborg-
urum sínum eðlilega og sjálf-
sagða tillitssemi, hefur víst eng-
um dottið í hug.
Lítil saga um
erfiðan núgranna
Kunningi minn einn byggði
einbýlishús á þokkalegum stað.
Hann hugðist hafa samráð við
þann sem byggði húsið við hlið-
ina um frágang lóðarmarka.
iHúsin voru byggð á svipuðum
tíma. Eftir að hafa rætt við
þennan nágranna, sem hann sá
sjaldan eftir að húsið var orðið
fokhelt, þá var það að þessi.
kunningi minn fær jarðýtu til
að jafna lóðina hjá sér og hefst
handa um gróðursetningu.
Skömmu síðar.eftir að því verki
var lokið.kemur nágranninn i
heimsókn og var heldur þungur
á svipinn. Hann skammaðist
yfir því að ekki skyldi vera haft
samráð við sig um jöfnun lóðar-
innar, þvi hann hefði skilið
eftir stóra holu í garði kunn-
ingja míns til að geta grafið
grjótið úr sinni loð. Það sem
bjargaði málinu var að þessi
vinur minn er gæddur þeim
eiginleika sem fáum er gefið,
að taka öllu mótlæti með
jafnaðargeði, og einnig þessu
áfalli að hafa lent við hliðina á
stórklikkuðum manni. Síðan
þetta gerðist eru liðin 6 ár, og
allt við það sama hjá þeim sem'
vildi láta kunningja minn bíða
þar til hann væri tilbúinn. Auð-
vitað veldur það vini mínum
riokkrum áhyggjum að illgresi
skuli fá að vaxa óhindrað í
næstu lóð við hans lóð, þess
vegna hafði hann samband við
Greinarhöfundur kvartar um hve lengi sé verið að Ijúka við frágang í sumum nýju hverfunum.
legt, eins og að ganga sæmilega
frá lóðum og húsum. Þar held
ég að það fari á engan hátt eftir
stjórnmálaskoðun eða vinfengi.
Þetta er svo dæmalaust hvað
við erum góð hvert við annað.
Borgin er hrein. og hreinsun
gatna til fyrirmyndar og þeirra
svæða sem garðyrkjudeild
borgarinnar annast. En þessar
subbulóðir og ófrágengnu hús
innan um í annars snyrtilegum
hverfum setja heldur leiðinleg-
an svip á borgina.
Getur ekki borgarráð sett
einhver ákvæði sem hægt er að
framfylgja um þessi atriði?
Sennilega skrifa flestir undir
einhverja samþykkt um tíma-
mörk varðandi byggingafram-
kvæmdir þegar þeim er úthlut-
að lóð. Þetta virðast vera dauðir
og ómerkir bókstafir, ef ráða-
menn geta ekki gripið I taum-
ana og kippt hlutunum í lag.
Það er sannfæring mín að það
sé ekki sökum fátæktar sem
fólk hefur subbulegt i kringum
sig, eða gengur ekki sómasam-
lega frá sínum eignum. Það er
þetta yfirþyrmandi kæruleysi
og tillitsleysi sem hefur heltek-
ið þessar sálir.
Agnar Guðnason
Agnar Guðnason
Hvað er að hjá skipulagi
borgarinnar? Ég held að svarið
sé augljóst, þar ráða ríkjum
þessir elskulegheitar menn sem
öllum vilja vel, þeir hafa ekki
brjóst í sér til að amast við
borgurunum um svo smávægi-