Dagblaðið - 17.10.1977, Blaðsíða 10

10
DAGBLAÐIÐ. MANUDAGUR 17. OKT0BER 1977.
BIAÐIB
írjálst, áháð dagblað
Útgefandi Dagblaöiö hf.
Framkvæmdastjóri: Sveinn R. Eyjclfsson. Ritstjori: Jónas Kristjánsson.
Frettastjori: Jón Birgir Pótursson. Ritstjornarfulltrúi: Haukur Helgason. Skrífstofustjori ritstjórnar:
Johanncs Keykdal. íþrottir: Hallur Símonarson. Aöstoðarfrottastjori: Atli Steinarsson. Handrit:
Ásgrimur Palsson.
Blaöamenn: Anna Bjamason, Ásgeir Tómasson, Bragi SigurÖsson, Dóra Stefánsdóttir, Gissur
SigurÖsson, Hallur Hallsson, Helgi Pétursson, Jonas Haraldsson, Katrín Pálsdóttir, ólafur Goirsson,
Ólafur Jonsson, Ómar Valdimarsson, Ragnar Lár.
Ljosmyndir: Bjarnleifur Bjarnleifsson, HórÖur Vilhjálmsson, Sveinn Þormoðsson.
Skrifstofustjóri: Ólafur Eyjólfsson. Gjaldkeri: Þráinn Þorloifsson. Dreifingarstjóri: Már E. M.
Halldórsson.
Ritstiorn Siöumula 12. AfgreiÖsla Þverholti 2. Áskriftir, auqlysingar og skrifstofur Þverholti 11.
Aöalsími blaösins 27022 (10 línur). Áskríft 1500 kr. a mánuöi innanlands. I lausasölu 80 kr
eintakiö.
Setning og umbrot: Dagblaöiö og Steindórsprent hf., Ármúla 5.
Mynda og plötugerð: Hilmirhf. SíÖumúla 12. Prentun: Arvakur hf. Skeifunni 19.
Nautíflagi
Þegar verkfallsmenn kunna
ekki til verka, er hætt við, að
verkföllin fái á sig óhugnanlega
mynd, sem fælir alla alþýðu
manna frá málstað verkfalls-
manna. 1 núverandi verkfalli.
hefur Bandalagi starfsmanna rík-
is og bæja ekki tekizt að finna neinn gullinn
meðalveg í verkfallsvörzlu, er minnt geti á
jafnvægi reyndra verkfallsmanna á vegum
launþegasamtaka atvinnulífsins.
Verkfallsstjórar ríkisstarfsmanna hafa þó
fleira en reynsluleysið sér til afsökunar.
Andrúmsloftið í þessu verkfalli er óvenju
óhreint, enda kynda Þjóðviljinn og Morgun-
blaðið undir hatri á báða bóga. Á föstudaginn
gekk Morgunblaðið svo langt að hóta óbeint í
leiðara, að söluskattur yrði hækkaður um 2,8
stig eða tekjuskattur um tæp 45%.
í svona andrúmslofti er náttúrlega ekki von
á, að skynsemin fái að ráða ferðinni. Alvar-
legast er, þegar dagfarsprúðir menn, sem átta
sig á, að þeir komast upp með að fara sínu fram
utan laga og réttar, taka upp vaggandi göngu-
lag gestapómanna, ábúðarmikinn málróm og
fara á verkfallsvakt. Slíkt getur endað með
alvarlegum mistökum.
Einna sorglegust er framkoma lögreglu-
manna á Keflavíkurflugvelli. Þeir hafa gengið
svo langt að nota einkennisbúning sinn og
lyklavöld til að hefnast á manni með því að
setja hann í varðhald. Hafði sá hafnað að taka
mark á verkfallsaðgerðum þeirra.
Vinnubrögð lögreglunnar í hliðum flugvall-
arins voru verkfallsaðgerðir, þar sem þau voru
önnur en hún notar undir venjulegum kring-
umstæðum. Fram hjá þessari staðreynd verður
ekki komizt með neinni þrætubókarlist.
Lögreglumönnunum, sem stóðu að handtök-
unni, ber að vísa úr starfi, því að í gerðum
þeirra felst vísir að geðþóttaríki lögreglu-
manna. Réttarríkið er ekki svo sterkt hér á
landi, að það þoli sáðkorn af þessu tagi.
Einna furðulegust í verkfallinu er tilraunin
til að láta einn mann stöðva störf hundraða
kennara og nemenda í menntaskólum og
háskóla. Jafn furðulegur var heybrókarháttur
menntamálaráðherra, er hann beygði sig fyrir
þessari firru. Sem betur fer hefur hann nú séð
að sér.
Eina lífæð þessarar þjóðar gagnvart um-
heiminum er telexið. Þessa lífæð hugðust verk-
fallsstjórar höggva af, þvert ofan í fyrirmæli
kjaradeilunefndar. Ríkisstjórnin greip þar
réttilega í taumana.
Samfara öllum þessum leiðindum er svo
heimskan, sem lýsir sér í ótal myndum. íþrótta-
félag fær ekki undanþágu til að taka þátt í
Evrópuk.eppni. Vissulega varðar slík undan-
þága ekki öryggi. En það er heimska verkfalls-
stjóra að reyna að spilla fyrir áhugafólki, sem
ekki er aðili að vinnudeilunni.
Langt þref er um, hvernig flytja megi sjúka
menn til Evrópu. Verkfallsmenn vaða um
sjúkrahús með óviðurkvæmilegum truflunum.
Þetta eru eins og naut í flagi.
Vonandi læra stjórnendur ríkisstarfsmanna
af reynslunni um síðir, þegar geðshræringar
eru liðnar hjá. í næsta verkfalli hafa þeir ekki
reynsluleysi sér til afsökunar.
Suður-Ameríka:
Herforingja-
st jómir aldrei
fastari í sessi
—tíu árum eftir dauða Che Guevara,
skæruliðaleiðtogans sem féll íBólivíu
Um þessar mundir eru tíu Sr
síðan hinn frægi byltingar-
maður Che Guevara var skotinn
til bana í Bólivíu, þar sem hann
stjórnaði sveitum skæruliða.
Svo virðist sem Suður-
Ameríkurfkin hafi aldrei verið
lengra frð þeirri byltingu sem
Che barðist fyrir og einmitt nú.
Það var hinn 8. október 1967,
sem hersveitir Bóli-
víu umkringdu skæruliðasveit
Guevara og særðu hann í bar-
daga. Hann lézt daginn eftir,
eða réttara sagt var tekinn af
lífi af hermönnum Bolivíu, sem
höfðu töglin og hagldirnar eftir
þennan bardaga. Che Guevara
var aðeins 39 ára gamall þegar
hann lézt.
Yfirgaf valdastól
ó Kúbu
Það var árið 1965, sem Che
Guevara yfirgaf Kúbu. Hann
hafði barizt við hlið Castros í
byltingunni a Kúbu. Þar sat
hann í stjórn og má segja að
hann hafi verið búinn að koma
sér vel fyrir og fð að sjá árang-
ur erfiðis síns. Che Guevara var
ekki nóg að sitja á Kúbu. Hann
vildi breiða út byltinguna til
annarra landa. Suður-Ameríka
var honum hugstæð, vegna þess
að hann var fæddur í Argen-
tínu.
Arið 1965 hvarf hann frá
Kúbu og það spurðist ekkert til
hans í meira en eitt ár. Svo
skaut honum upp aftur öllum
að óvörum ári síðar í frumskóg-
inum í suðaustur Bólivíu.
Hann valdi þann stað til að
byrja að vinna að útbreiðslu
byltingarinnar í Suður-
Ameríku.
Þessi tilraun Che Guevara
stóð ekki nema í eitt ár. Hann
féll fyrir þeim sem hann
barðist á móti, eins og áður
segir. Það má segja að starf
hans hafi haft þveröfug áhrif,
þvj einræðisstjórnirnar eru
aldrei verri en einmitt nú, tíu
árum eftir dauða Che, i Suður-
Ameríku.
Barðist ó móti
heimsvaldastefnu
Bandaríkjanna
Guevara vonaði að hann gæti
fetað í fótspor Símons Bolivar,
en hann var leiðtogi þeirra sem
börðust fyrir frelsi norðurhluta
Suður-Ameríku undan yfirráð-
um Spánverja snemma á 19.
öld.
Che barðist ekki á móti Spán-
verjum eins og Bolivar gerði.
Hann barðist á móti heimsyfir-
ráðastefnu Bandaríkjanna, eins
og hann kallaði það. Hanm
hótaði því að búa til mörg Víet-
namstríð og sagði, þegar hann
byrjaði baráttu sina í Bolivíu,
að Suður-Ameríka yrði orðin
eins og önnur Kúba eftir fimm
ár.
Barátta hans var ekki álitleg
í byrjun. Hann reyndi að virkja
bændur af Indíánakynstofni,
en þeir vantreystu honum.
Guevara ætlaði að hafa Bólivíu
eins og nokkurs konar bækistöð
Glæný ástarsaga
Svar við grein Davíðs Haraldssonar í DB
3. okt.—og athugunaref ni fyrir ráðamenn
Svar við grein Davíðs
Haraldssonar í Dagblaðinu 3.
okt. — og athugunarefni fyrir
ráðamenn.
Kæri Davíð Haraldsson.
Sem blaðagreinahöfundur
sýnist mér þú vera 1 hraðri
framför. Þú snýrð þó nokkuð
fimlega út úr fyrir mér. En
meira er þó'um vert, að margt
er gott i grein þinni — og vel
þess vert að vekja á þvf athygli.
Við getum vel haldið áfram
að skrifast á í Dagblaðinu eitt-
hvað lengur, eða svo lengi sem
okkur tekst í formi þessara
bréfaskipta að flytja lesendum
upplýsingar og fróðleik, sem að
gagni má verða.
Mótsagnir og
þverstœður
Fimi þín kemur m.a. fram f
því, að þú hefur rétt eftir mér
harðorða ásökun á hendur
alþingismönnum vegna stjórn-
leysis þeirra á fiskverndar-
málum, vegna of mikilla togara-
kaupa og fleira. En í þvf er
engin mótsögn af minni hálfu,
þó ég viðurkenni ágæt verk
sömu manna á öðrum sviðum.
Ef um mótsögn eða þverstæðu
er að ræða, þá liggur sú þver-
stæða í eðli málsins sjálfs, sem
sé þvf, að sömu mönnum skuli
takast sumt ágæta vel en annað
herfilega illa.
Ég er að gagnrýna stjórnun
eða stjórnleysi alþingismanna á
akveðnu sviði — án þess að í
því felist undantekningalítil
fordæming á mönnunum sjálf-
um, eins og mér virðist koma
fram hjá þér. Þú alhæfir, en ég
ekki. Þrátt fyrir hin miklu mis-
tök þings og stjórnar í sam-
bandi við fiskveiðimálin geri ég
mér vonir um þessa sömu
menn, ekki aðeins sem
skipverja á hagkeðjubáti
heldur sem dugandi stýrimenn
á þjóðarskútunni, a happa-
fleytu farsældarríkisins, sbr.
bók mfna Farsældarrfkið, sem
út kom fyrir tveimur árum. En
nóg um þetta. Við skulum ekki
pexa en leitast við að varpa
ljósi a þau viðfangsefni, sem
um er að ræða. Og við skulum
reyna að vera ekki of hátfðlegir
og leiðinlegir, svo „námsleiði"
grfpi sfður lesendur okkar í
okkar fjölmiðlamenguðu sam-
tfð.
„Þeim var ég verst,
er ég unni mest“
Alfir þekkja þessa setningu,
sem höfð er eftir Guðrúnu
Ósvffursdóttur. Hún lét drepa
þann sem hún elskaði heitast.
Mér finnst að mönnum mætti
gjarnan vera hugföst sú líking,
sem draga má milli þessara
orða úr Laxdælu og þeirra at-
vika, sem orðið hafa f fslenskri
efnahagsstjórn sfðustu árin.
Eg efast ekki um, að þeir
hinir sömu valdamenn, sem
siga óhæfilega afkastamiklum
togveiðiflota á fiskinn okkar
meðan hann er að alast upp —
ég efast ekki um að þeir elska
þessa sömu auðlind • þjóðar
okkar — þ.e. fiskinn. En þau
hafa þó orðið örlög þessara
sömu manna að haga málum
svo að auðlindin er stórkostlega
ofnýtt — og gefur þess vegna
arð f þjóðarbúið svo tugum
miljarða skiptir minna en verið
gæti ef skipulagning nýtingar-
innar væri skynsamleg.
Þú gagnrýnir með nokkrum
rétti, að ein skýrsla, sem ég
styðst við f málflutningi mfn-
um, sé gömul. Alla leið frá
1975. En úr þessu ætti að mega
bæta með þvi að minna á
glænýja þætti þessarar sömu
ástarsögu.
Samkvæmt skýrslum Haf-
rannsóknastofnunar um
stærðardreifingu aflans 1976
kemur í ljós eftirfarandi:
Þorskafli alls við Island tæpl.
330 þús. tonn, þar af hlutur
Islendinga um 284 þús. tonn.
Alls veiddust tæplega 123
milljónir þorska.
Meira en tveir þriðju þessara
fiska, eða um 8314 miljón, vó
aðeins 162,6 þúsund tonn og
voru á aldrinum 2ja til 5 ára.
Meðalþyngd 1,950 kg. Minna en
einn þriðji af fiskafjöldanum
(tæpar 40 milljónir) vó aftur á
móti 167 þúsund tonn. Meðal-
þyngd 4.190 kg.
Augljóst er, að ef fyrrnefndi
hópurinn hefði fengið að
tvöfalda þyngd sfna hefði heild-