Dagblaðið - 30.03.1979, Blaðsíða 2

DAGBLAÐIÐ. FÖSTUDAGUR 30. MARZ 1979.
2
r
Rafmagnsstrætó
B.S. skrifar:
Þegar ég fór að sigla til Englands
árið 1934 man ég cftir því að um allar,
götur borganna Grimsby og Hull
lágu spor fyrir sporvagna, rafdrifna,
sem tóku orku sína úr loftneti og
teinum.
Þessir vagnar runnu á stálhjólum
og voru að sjálfsögðu bundnir við
teinana sem lágu milli endastöðva.
Þessir vagnar töfðu aðra umferð
auk þess að vera háværir. Ég man
ekki hvenær sú breyting varð að i
staðinn fyrir sporvagnana komu
strætisvagnnr sem ók" á venjulegum
dekkjum og fengu orku s. - úr tveim
loftlínum um löng sköft.
Þessi löngu sköft gerðu vögnunum
kleift að færa sig til á götunni og
voru þeir því til miklu minni trafala
en gömlu soorvagnarnir. Þessir
vagnar voru að mig minnir nefndir
Trolley busses.
í öllum þeim skrifum um rafbíla
sem ég hef lesið að undanförnu hef ég
hvergi séð minnzt á þessa vagna og
finnst mér það furðulegt því mikil
reynsla er komin á notkun þeirra.
Þessir vagnar þurfa ekki að hafa
mikla burðargetu vegna rafgeyma
sem svo endast takmarkað.
Loftlínur fyrir slíka vagna yrðu
sjálfsagt dýrar I uppsetningu en gætu
hugsanlega borgað sig með tímanum.
Ef umferða sérfræðingar vorir
ætla hins vegar að setja rafgeyma og
hjól undir hvern rass í landinu þá er
þetta spjall aðsjálfsögðu marklaust.
4 1/2 mánaðar gamalt fóstur sýgur hér fingur sinn.
Mannhelgi
og lífsrétt-
ur ófæddra
bama
Hannes Fr. Guðmundsson skrifar:
Ófædd börn hafa eignazt málsvara
á þingi. Þingmaður, Þorvaldur Garð-
ar Kristjánsson, hefur með frum-
varpi til laga lagt til að fóstureyðing-
ar vegna félagslegra ástæðna verði
felldar niður, en sú heimild var tekin
upp með lagasamþykkt á Alþingi
1975.
Annars heimila núgildandi lög
þrjár meginástæður til eyðingar fóst-
urs: a) félagslegar b) heilsufarslegar
og c) þungun sem afleiðingu af refsi-
verðri hegðun (atferli).
Þorvaldur Garðar hefur augljós-
lega komið auga á hversu hættuleg
félagslega heimildin er og að henni
má beita i nánast öllum tilfellum þar
sem móðirin telur fæðingu barnsins
munu valda sér erfiðleikum. Þannig
verða fóstureyðingar frjálsar í reynd.
Raddir
lesenda

— líta beráfóstur-
eyðingu sem
mannsmorð
Félagslegar
Tökum sem dæmi 9. gr. laganna,
lið b, um félagslegar ástæður: Eigi
konan við að búa bágar heimilis-
ástæður vegna ómegðar, fátæktar
eða alvarlegs heilsuleysis annarra á
heimilinu. Þarna heimila ómegð, fá-
tækt og bágar heimilisástæður fóst-
ureyðingu, en 71. gr. stjórnarskrár-
innar gerir þjóðfélaginu skylt að ala
og uppfræða börn séu þau vanda-
laus, eða ef foreldrar geta ekki séð
fyrir þeim. Eitthvað stangast þessar
greinar á og er ekki að sjá að stjórn-
arskráin geri ráð fyrir að vandamál
sem þessi séu afgreidd með lífláti.
Tölulegar heimildir bera órækt
vitni um áhrif lagabrcytingarinnar
1975. Árið 1970 voru skráðar fóstur-
eyðingar 109, árið 1975 rúmlega 300,
árið 1976 362, árið 1977 447 og
síðastliðið ár rúmlega 500.
Hefðu fyllt
16 bekki
Tökum árið 1978, hefðu þessar
fóstureyðingar ekki átt sér stað og
bömin fæðzt heilbrigð, sem vænta
má að meirihluti þeirra hefði gert,
hefðu þau fyllt a.m.k. 16 þrjátíu
barna bekkjadeildir árið 1984. E.t.v.
má hræra með þessar tölur, en það
breytir ekki þeirri staðreynd að ís-
lendingar ættu hægt með að ala önn
fyrir þessum einstaklingum og undir
venjulegum kringumstæðum er
mannslífið metið dýrt.
Með félagslegum ráðstöfunum
'hlýtur þjóðfélagið að geta upphafið
félagslegar ástæður til fóstureyðinga
og veitt þessum ófæddu börnum líf
og eins og Þorvaldur Garðar orðar
það; „Hvað væri háleitari hugsjón en
að þjóðin setti sér á þessu ári það
markmið”.
Getnaður er afleiðing vísvitandi at-
hafnar og það hlýtur að vera lág-
marksábyrgð foreldris að taka af-
leiðingum gerða sinna og fæða og ala
barn sem þannig er getið.
Siðferðislega
óverjandi
Ýmis öfl í þjóðfélaginu hafa haft
áhrif við tilbúning laganna um
fóstureyðingu, þ.á m. kvenréttinda-
hreyfingin. Barátta þeirrar hreyfing-
ar fyrir jafnrétti kynja í orði og á
borði er hverjum hugsandi manni
sönn og þörf, þjóðhagsleg og sið-
ferðisleg nauðsyn, en að blanda jafn-
rétti og sjálfsákvörðunarrétti kvenna
saman við rétt barnshafandi konu til
að láta eyða þvi lífi sem kviknað
hefur við vísvitandi athöfn hennar er
fásinna og siðferðislega óverjandi.
Ein er sú stétt sem mikla ábyrgð
ber i þessu máli, læknastéttin, fram-
kvæmandi þessara aðgerða.
Mann þekkti ég, merkan á sinni
tið, aldurhniginn, örþreyttan og
farinn að heilsu. Er hann háði dauða-
stríðið settu læknarnir hann i vélar
sem framlengdu dauðastríð hans í
fullkomnu tilgangsleysi og sviptu
þannig hinn aldna ágætismann
virðingu dauðans og rétti sinum til að
deyja þegar kallið kom. Engum var
þetta til góðs, en skýringin á atferli
læknanna er læknaeiðurinn.
Genfarheitið
Litum á svonefnt Genfarheit
lækna sem samþykkt var á allsherjar-
þingi Alþjóðafélags lækna í Genf í
september 1948. Þar segir m.a. í einni
grein; ,,Ég heiti því að virða mannslif
öllu framar, allt frá getnaði þess,
enda láta ekki kúgast til að beita
læknisþekkingu minni gegn hug-
sjónum mannúðar og mannhelgi”.
Sannarlega virðist þessi eiður
gleymast þegar kemur að þvi að rífa
vaxandi mannveru úr móður lifi og
lífláta hana.
Athygli vekur stefna hinnar ís-
lenzku kirkju, ég segi stefna, ekki af-
staða, því stefnan er þögn og þögnin
felur afstöðuna, eða hvað segir bisk-
upinn yfir íslandi?
Mannslífið er hinni íslenzku þjóð
dýrmætt, fámennri þjóð miklu dýr-
mætara en allar félagsl.egar ráðstaf-
anir til að uppræta félagslegar
ástæður til fóstureyðinga, en það sem
mestu máli skiptir er þó lífsréttur hins
getna, en ófædda barns og það »r sá
réttur sem hið háa Alþingi á að virða
öllu fremur.
Og ég lýk þessari grein með því að
fullyrða að menn framtíðarinnar
munu líta á fóstureyðingu sem
mannsmorð og fyrirlíta slíkt jafn-
ákaft og menn nú fyrirlita útburð
barna í fornum sið.
Oft koma I Ijós miklar skemmdir i malbikinu þegar þiðna tekur eftir mikla
snjóa.
Ekki bara nögk
unum að kenna
— heldurlíka saltinu
S.Þ. hringdi:
Ég er alveg sannfærð um að það er
ekki eingöngu nagladekkjunum að
kenna hvernig malbikaðar göturnar
fara yfir veturinn. Ég bar nefnilega
salt á tröppurnar hjá mér nýlega og
núna þegar sólin er tekin að skína, þá
kemur í ljós að steypan er bókstaf-
lega að molna á brúnum trappanna.
Þess vegna held ég að það geti eins
verið saltinu sem borið er á götur
bæjarins að kenna, hvernig komið er
fyrir þeim.
Hornskakkir veggir
— skakkt gólf og skakkar hurðir
Lesandi hringdi:
,,Ég ætlaði að fara að viðarþilja
borðstofuna hjá mér og kom þá í ljós
að einn veggurinn var 8 mm styttri
frá gólfi upp í loft við eitt hornið
heldur en við næsta horn. Eins og
gefur að skilja er heldur ófýsilegt að
þilja slíkan vegg, sérstaklega þegar
þiljurnar liggja þvers, því það mynd-
aðist 8 mm bil niður við gólfið á
einum staðnum. Fór ég því að athuga
nánar horn, veggi og gólf í ibúð
minni. Kom í ljós að ein hurðin var 6
mm hærri lamamegin og önnur 8 mm
hærri skráarmegin, þannig að önnur
opnast alltaf óbeðin og hin lokast
ósjálfrátt á hæla mér. Einnig man ég
eftir að eitt sinn bilaði vatnslás i eld-
húsvaskinum hjá mér. Vatnið rann
niður á gólf og leitaði allt út á mitt
gólfið. Kom því í Ijós að gólfið var
skakkt.”
Nú langar mig að spyrja hver beri
ábyrgð á slíkri vinnu. Er ekkert eftir-
lit haft með þvi að svona lagað geti
ekki gerzt, eða sé að minnsta kosti
lagað áður en íbúðin er seld, ef þetta
kemur fyrir? Og hvernig i ósköpun-
um getur svona lagað gerzt?
DB hafði samband við byggingar-
fulltrúa Reykjavíkurborgar, Gunnar
Sigurðsson, og sagði hann okkur að
ekki væri unnt að hafa nákvæmt
eftirlit með slíku. Sagði hann að
svona lagaö gerðist yfirleitt á þann
hátt að slegið væri vitlaust upp eða
steypumót væru of veikburða. Mun
því húsasmíðameistari ábyrgur fyrir
svona skekkju. Einnig gæti komið til
þjösnaskapur þegar steypu væri
komið í mótin og þau skekkst af þeim
orsökum. í því tilviki, sem er mjög
sjaldgæft, væri ábyrgðin sennilega
hjá múrarameistaranum. Ef slík
skekkja kemst upp áður en múrað er
er hægt að laga hana í múrverkinu.
Einhverjum erfiðleikum mun það þó
háð.
Hringið
ísíma
27022
milli kl.
13 og 15,
eða skrifið
Deilur verkalýðsfélaga
— launabarátta Sóknarkvenna
Sóknarkona skrifar:
Ég er Sóknarkona. Kannski ekki
ein af þessum „virku” sem stöðugt
halda uppi rifrildi á fundum, en ég
sæki fundi og fylgist með. í vetur
höfum við átt í launabaráttu og ég
verð að segja að mér finnst
framkoma þeirra sem kalla sig rót-
tæka fyrir neðan allar hellur. Á fundi
i janúar fylktu liði Eik, KML, fylk-
ingin og Rauðsokkur og gerðu allt
sem hægt var til að hleypa upp fundi.
Á næsta fundi kom svo fram að for-
sprakkarnir voru nær allir skirteinis-
lausir. Neisti, Verkalýðsblaðið og
jafnréttissíða Þjóðviljans stóðu hlið
við hlið i því að reyna að tæta Sókn 1
sundur. Ekkert annað verkalýðsfélag
er nefnt. Á ekki Félag starfsfólks í
veitingahúsum í vinnudeilu. Er eitt-
hvað komið peim til hjálpar af þessu
fólki? Hvað er kaupið þar? Hvað
með Verzlunarmannafélagið? Vita
þeir ekkert um það? Eða lðju? Er
ekkert misrétti þar? Hvernig væri að
Dagblaðið fengi nokkra kauptaxta og
birti þá ásamt upplýsingum. Ég hef
alltaf verið vinstri sinnuð, en ég verð
að segja að vinnubrögð þessa fólks
sem mest hefur hamazt í mínu félagi
hafa valdið mér miklum von-
brigðum, ekki sízt Þjóðviljans. Mig
langar að lokum að spyrja þær fjórar
sem mest hafa staðið fyrir upphlaup-
unum í Sókn, þær Sigrúnu Huld,
Heiði Baldurs, Jónu Gunnars og
Margréti Ríkharðsdóttur. Þið dróg-
ust ákaflega að Akranessamningun-
um í janúar, en gerðuð allt til að fella
okkar samninga, sem voru okkur
miklu hagstæðari, í febrúar. Af
hverju? Mig langar að vita það.