Dagblaðið - 07.06.1979, Blaðsíða 11

DAGBLAÐIÐ. FIMMTUDAGUR 7. JÚNÍ 1979.
grandi. Sérþjálfaðir byssumenn
verða á hverri þakbrún bygginga
þeirra sem liggja að götunum.
Þrátt fyrir að nú séu allar horfur
á því að Brésnef forseti Sovét-
ríkjanna muni koma flugleiðis til
Vínar en ekki með járnbrautarlest
eins og áður var talið líklegast er ekki
tekin nein áhætta. Öll járnnrautar-
línan á milli Vínar og borgarinnar
Marchegg við tékknesku landa-
mærin hefur verið vandlega könnuð
og er nú undir stöðugri gæzlu.
Að sögn kunnugra er Brésnef
hressari en talin var ástæða til að gera
sér vonir um fyrir nokkrum vikum.
Þá voru jafnvel horfur á því að hann
mundi koma meginhluta leiðarinnar
frá Moskvu i lest til að gefa honum
færi á að hvílast eftir þörfum á
leiðinni. Læknar hans tölu óráðlegt
að senda hann með flugvél, þar sem
ferðin kynni að verða honum um
megn.
Yfirvöld austurrísku landa-
mæragæzlunnar eru mjög á verði og
dagana sem fundur þjóðarleiðtog-
anna stendur verður þess gætt eftir
megni að engir þeir sem verða kynnu
til vandræða fari til Austurríkis. Mun
slíkum aðilum væntanlega verða
snúið við á grundvelli einhverra á-
stæðna. Ekki er þó nein ástæða til að
halda að Austurríkismönnum farist
slikt illa úr hendi eða að úr slíkum
synjunum um heimsókn til landsins
verði nein hávaðamál. Austurríkis-
menn hafa sýnt það og sannað að
þeir eiga ekki í neinum erfiðleikum
með að lifa sem nær vopnlaus smá-
þjóð í miðri Evrópu án þess að komi
svo mikið sem blettur eða hrukka á
samvinnu þeirra við misjafnlega
yfirráðafíkin stórveldi.
Meðan á dvöl forsetanna stendur
mun Leonid Brésnef dveljast i
sovézka sendiráðinu, sem er rétt við
hið mikla minnismerki sem
Sovétmenn Iétu reisa um styrjöldina
1939—1945. JimmyCartermunaftur
á móti dveljast á einkaheimili banda-
riska sendiherrans í úthverfi Vínar.
Kjallarinn
Leó M. Jónsson
ir fyrir vonda hagfræði. Hagsmunum
þjóðarinnar er varpað fyrir borð til
þess að seðja óstöðvandi hungur
þeirrar búrtíkur sem kallast ríkis-
sjóður. f stað þess að vera undirstaða
atvinnuveganna í landinu er ríkis-
sjóður orðinn seindrepandi farg. Hin
vonda hagfræði felst í því að ríkis-
sjóður lifir á kostnaði atvinnuveg-
anna en ekki á tekjum þeirra.
Orkusparnaður
óhugsandi
Eins og í pottinn er búið er orku-
sparnaður í sjálfum sér þversögn. Ef
bíleigendur tækju sig saman og beittu
þekktum aðferðum til þess að spara
bensin, aðferðum sem beitt hefur
verið í öðrum löndum með árangri,
mundi það leiða til þess að bensín-
verð hækkaði á íslandi enn meira en
orðið er því ríkissjóður skal hafa sitt.
Sömu sögu er að segja um olíu til
húshitunar. Með samstilltu átaki
mætti minnka notkun olíu i þeim
tækjum sem notuð eru til upphitunar
en það mundi svo leiða til þess að olía
yrði hækkuð innanlands eða olíu-
styrkurinn minnkaður eða felldur
niður. Að sjálfsögðu mætti segja sem
svo að allt eldsneyti, sem hægt er að
spara í landinu, þýði auknar þjóðar-
tekjur en til þess að koma á slíkum
sparnaði þarf einhverja hvatningu.
Sú hvatning er ekki fyrir hendi þegar
stjórnmálamenn sjá það í hendi sér
að orkusparnaður beinlínis rýri það
framkvæmdafé sem þeir nota til þess
að kaupa sín atkvæði. Þar með lok-
ast vítahringurinn og sóunin heldur
á fram. Leó M. Jónsson
tæknifræðingur
TIMA-
SPURSMAL
„Það er nú einu sinni svo, að því
betur menntaðir og því gáfaðri, sem
einstaklingar eru, þeim mun ólíkari
er smekkur þeirra og sjónarmið. Ef
við óskum eftir því að finna sem
einlitasta hjörð, er hana jafnan að
finna meðal þeirra, sem standa á lágu
siðgæðis- og vitsmunastigi og láta
yfirleitt stjómast af lægri hvötum.
Með þessu er ekki sagt, að
meirihluti fólksins standi á lágu
siðgæðisstigi, heldur hitt, að stærsta
hópinn, sem hefir nær sömu skoðanir
á öllum hlutum, er að finna meðal
þeirra sem standa á lágu stigi
siðgæðis og þroska.”
Þessi ofannefndu ummæli eru
effir Friedrich v. Heyek, sem reit
bókina Leiðin til ánauðar. En það
var einmitt málgagn sósíalisma,
verkalýðshreyfingar og þjóðfrelsis,
Þjóðviljinn, sem gerði kröfur um það
i forystugrein á sínum tíma, að ung-
um sjálfstæðismönnum yrði bannað
að birta opinberlega kafla úr þeirri
bók.
Hversu lengi
Hér á íslandi trúir mikill hluti
fólks því í alvöru, að sósialismi og
lýðræði geti samrýmzt. Það skilur
ekki, að sú mikla staðleysa, sem
kölluð er „lýðræðissósíalismi” er
ekki aðeins óframkvæmanlegur,
heldur leiðir baráttan fyrir honum til
hins algjörlega gagnstæða —
eyðileggingar sjálfs frelsisins.
Það er „hægfara sósíalismi",
sem er hin ríkjandi stefna meðal
íslendinga og hefur verið mörg und-
anfarin ár. Þessi stefna var og slag-
orðið til þess að undirbúa jarðveginn
fyrir nasismann á sinum tíma og hef-
ur líka verið notað um árabil á Ítalíu
með miklum árangri fyrir
kommúnismann.
Fyrir því má færa söguleg rök, að
fámenn þjóð í víðfeðmu landi er þess
ekki umkomin að standa ein og
óstudd, aukinheldur þegar þess er
gætt, að til hennar er seilzt með járn-
krumlum hins þaulskipulagða
kerfis, sem keppir að því að ná und-
ir sig Evrópu allri, sem er í raun og
sannleika eins og litill skanki á
vestursíðu skessunnar Asíu, þar sem
alræðiskerfið ræður ríkjum að lang-
stærstum hluta.
Þegar við það bætist, að þjóð er
svo fámenn, að hún verður að byggja
menntunar- og siðgæðisuppfræðslu á
forsjá ríkisvaldsins og þiggja þaðan
fjölmiðlun, sem hefur forgang, um-
fram aðra sem eru þó litlu betur
settir, þarf varla að furða sig á því,
að nær öll þjóðin hafi sömu skoðanir
á flestum hlutum, sem varða þjóðar-
heildina.
Það er því ekki lítils um vert,
hverjir það eru sem veljast til þess að
vera í forsvari fyrir skoðanamótun
fólks í svo fámennu þjóðfélagi sem
hér er. Hversu lengi sem sjálfstæði
helzt enn i þessu landi, má þó full
yrða, að frá lýðveldistöku hefur
smekkur og sjónarmið flestra þeirra,
er til forystu hafa valizt í ríkisstjóm-
um, fallið í svipaðan farveg, því
sameignarstefnan hefur verið sú
stefna sem fylgt hefur verið svo fast,
að fá riki Vestur-Evrópu munu
komin svo langt á þeirri braut sem
við íslendingar.
Sameiginlegur smekkur og sjónar-
mið íslenzkra stjórnmálamanna á
seinni árum bera þeim því vart vitni
um menntun og gáfur, hvað sem
síðarkannaðverða.
Við getum haldið
sjálfstæðinu, ef...
í sjónvarpsþætti á þriðjudag í
fyrri viku, þar sem fjallað var um
„Þjóðmálin að þinglokum”, mátti
sjá og heyra helztu forsprakka
íslenzkra stjórnmála leiða saman
hesta sína á alvarlegustu tímum þjóð-
arinnar frá stríðslokum.
Varla verður sagt, að i mál-
flutningi hafi ægt saman menntun og
gáfum. En víst var það góð
spegilmynd af stjómmálaástandinu í
dag og þeim, er það leiða. Varla varð
þessum frammámönnum í þjóð-
málum á að minnast á þann vanda,
sem nú steðjar að, þrátt fyrir
itrekaðar tilraunir stjórnenda þátt-
arins — hvað þá að þeir ýjuðu að
lausn hans, að þeirra mati.
Sömu gömlu úreltu setningarnar
kyrjuðu þeir í sífellu, með ívafi af
persónulegum dylgjum hver í annars
garð. Orðaskipti þeirra áttu í raun
ekkert skylt við stjórnmál. — Lausn
verkfallanna yfirstandandi? — ekki
baun um það mál!
„Verða kosningar, Lúðvík?”
spurði stjórnandi þáttarins. Svarið
var líkt og kæmi það frá manni, sem
fallið hefur í „trans” á miðilsfundi;
vélrænt og fjarstýrt: „Ég hef aldrei
orðið vitni að þvílíku ábyrgðarleysi
og Sjálfstæðisflokkurinn sýndi við
afgreiðslu frumvarpsins um land-
búnaðarmálin á Alþingi” — Það var
svar formanns Alþýðubandalagsins
við spurningunni „Verða
kosningar?”!
Slík og þvílik voru svörin. Ekki
bætti það úr skák, þegar einn þessara
forvígismanna íslenzkra stjómmála-
manna hélt þvi blákalt fram, að lang-
lifi ríkisstjórnarinnar væri undir þvi
komið, að fjölmiðlar létu kyrrt liggja
að vera sífellt að tala um sundurlyndi
innan ríkisstjórnarinnarf
Það eina, sem islenzkir stjórn-
málamenn þurfa að láta sig varða nú,
er það, hversu lengi, eða réttara sagt,
hvort við getum hatdið sjálfstæði
okkar við þær aðstæður og skilyrði,
sem hér hafa myndazt fyrir þeirra til-
stilli.
Viðurkenna verður þá staðreynd,
að svokallaður „verkfallsréttur” er
minna virði en pappírinn, sem hann
atvinnumálum þjóðarinnar, í náinni
samvinnu við kommúnista sl. þrjá
áratugi.
Hinir yngri, sem hafa haslað sér
völl á stjórnmálasviðinu, verða að
brjótast út úr hugsunarhætti
lýðveldiskynslóðarinnar með því að
standa að breyttum viðhorfum, sem
haldast í hendur við breytta tíma og
tæknivæðingu, án nokkurs samráðs
við hin kommúnistísku öfl, sem hafa
miklu meiri ítök i þjóðfélaginu en
þau hafa fylgi til.
Hinir yngri menn í lýðræðis-
Geir R. Andersen
flokkunum þremur, sem hefur í raun
verið haldið niðri af þeim eldri,
hljóta að sjá hversu fráleitt það er að
sitja eftir á þúfubarðinu, þegar þrír
alþýðubandalagsmenn, ungir og lítt
reyndir á stjórnmálasviðinu, taka sig
upp, án þess að kveðja kóng eða
prest á höfuðbólinu, búa sig upp á og
hleypa heimdraganum beint í ráð-
herrastóla.
Hvað með hina yngri fram-
bjóðendur lýðræðisflokkanna, sem
ná kosningu næst er kosið verður?
Ætla þeir að sitja auðum höndum,
£ ,,Við núverandi ástand . . . er einungis
, um tímaspursmál að ræða, livenær
opinberlega verður tilkynnt, að lýðveldið
ísland sé gjaldþrota og þjóðflutningur liefj-
er ritaður á, að ekki sé nú talað um
öfugmælið „frjálsir kjara-
samningar”. Þá verður að viður-
kenna, að hér verða aldrei gerðir
„frjálsir kjarasamningar”, vegna
þess að aðilar vinnumarkaðarins
krefjast þess ávallt sjálfir, að ríkis-
valdið komi til skjalanna með því að
seilast í vasa almennings. Þegar þetta
hefur runnið upp fyrir fólki er von til
þess, aðeins veik von þó héðan af, að
sjálfstæði þjóðarinnar geti haldizt,
því verkfallsvopnið er beittasta
vopnið gegn sjálfstæðinu.
Hinir gömlu
ráða ferðinni
Algjör nýþróun stjórnmála á
íslandi er það eina, sem getur orðið
iil bjargar sjálfstæði þjóðarinnar úr
því sem komið er. Hinum gömlu,
ráðvilltu og hugmyndasnauðu stjórn-
málamönnum frá lýðveldistöku-
tímabilinu ber skylda til að víkja —
enda eru þeir einir sekir um að hafa
viðhaldið upplausn og svarta-
markaðsviðskiptum i efnahags- og
tepptir við gaflhlað vanans og gletta
þrautumglaðir, meðan hinir eldri
raða sér á ráðherrastólana eina'
ferðinaenn?
Hið fyrsta, sem nýir menn verða
að beita sér fyrir, samhliða nýþróun í
stjórnmálum, er að skipuleggja frá
grunni atvinnumálastefnu lands-
manna, en hún er hættulega úrelt og
beinlínis skaðleg þjóðarbúinu, svo og
utanríkisverzlun landsmanna, sem
enn er í eins konar „selstöðuverzlun-
ar-viðjum”.
Hér verður að fara nýjar Ieiðir.
Endurnýjaðir samningar við Banda-
ríkjamenn um fisksölu er brýnt verk-
efni og sjálfsagt. Sömuleiðis þarf að
komast að samkomulagi við Banda-
ríkjamenn um aðstoð við upp-
byggingu og þróun orkugjafa úr fall-
vötnum og jarðhita, sem við eigum
gnótt af. Þetta mun verða um
seinan, ef þessir íslenzku orkugjafar
verða ekki nýttir að fullu innan fárra
ára, þvi aðrir orkugjafar, sem verða
munu ódýrir í vinnslu, eru þegar í
sjónmáli hjá stærstu iðnaðarþjóðun-
um.
Uppbygging á samgöngukerfi
innanlands, hvort sem um er að ræða
varanlega vegi eða flugvelli, verður
ekki að veruleika nema með náinni
samvinnu við erlenda aðila, hvað sem
„fimm eða fimmtán ára áætlunum”
líður, sem settar eru fram, þegar líður
að kosningum.
Engri þjóð nema í.'.lendingum
dytti í hug að flytjaút svoul óiiiininn
fisk sem er, þannig fluttur úi, svo til
verðlaus, miðað við það sem annars
væri, ef hann væri fullunninn hér
innanlands í neytendaumbúðir. Þetta
gera flestar aðrar þjóðir með góðum
árangri, meira að segja Danir, sem
við íslendingar höfum ekki haft hátt
skrifaða sem fiskveiðiþjóð.
Flestar þjóðir hafa á að skipa ein-
hverri þeirri vöm til útflutnings, sem
er verðmæt í raun, svo sem málma,
samsett tæki og áhöld hvers konar
eða fullunnin matvæli i ueytenda-
pakkningum. Engar ^Hkar út-
fiutningsvörur höfum við Llendinga-
á boðstólum. — Hins vega, gætum
við haft slíka vörutegund á boð-
stólum, ef upphafiega hefði verið
haldið rétt á spilunum. — Fiskur er
því aðeins verðmæt vara, að hann sé
fullunninn, en hann er illu heilli
fiuttur út enn, árið 1979, í sama
formi og i striðslok, sama aðferð,
sömu pakkningar! Hinir gömlu ráða
ferðinni. Þaðermeinið.
Auðvitað þarf að taka upp
samninga við Bandaríkjamenn um
þessi mál, en við þá hefur verið gott
að semja og engin þjóð reynzt okkur
traustari í viðskiptum en þeir.
Hið sígilda en úrelta svar forráða-
manna í fisksölumálum um, að nú-
gildandi tollareglur í Bandaríkjunum
leyfi ekki innfiutning á fullunnum
fiskafurðum, er enn ein staðfesting á
því, hversu óhæfir íslenzkir stjórn-
málamenn eru, er þeir láta sér lynda
slik svör. — Samningaviðræður hafa
aldrei verið teknar upp við Banda-
ríkjamenn um þessa hluti.
Með endurnýjuðum samningum
við Bandarikjamenn, þ.á m. um
breyttar tollareglur á innfluttum
fiski, er unnt að fiytja út fiskafurðir
fullunnar til Vesturálfu, ásamt
öðrum fisktegundum, sem við
höfum hingað til fiutt til Rússlands,
sömuleiðis óunnar.
Það liggur ekkert annað en van-
þróun og þekkingarskcu mr að baki
þeirri ráðstöfun að fiytja . óunninn
fisk í stórum stíl til þ> • að láta
vinnuafl auðugustu þjóða heims
fullvinna hann til neyzlu í frambæri-
legum umbúðum, svo að hann sé
seljanlegur.
• Oliukaupsamningi við Rússa á að
segja upp, að undangengnum við-
ræðum við Norðmenn og Banda-
rikjamenn um kaup olíuvara frá
þeim, og olíuhreinsun getur auðveld-
lega farið fram hér á landi, og jafnvel
umfram eigin þarfir. Það er ekki
mikil framsýni þeirra ráðherra, sem
ætla nú, í^mijýjum kverkatökum olíu-
kreppunnar, m.a. vegna kaupa á
olíuvörum frá Rússum með gjald-
fresti á umfram-heimsmarkaðsverði,
að reyna að semja við Rússa upp á
nýtt og koma okkur í aðra úlfa-
kreppu, sem getur aðeins fest okkur
éndanlega i þessum viðskipta-
fjötrum!
Auðvitað þarf kjark til þess að
kynna ný sjónarmið og fylgja þeim
eftir. Hann ættu hinir yngri stjórn-
málamenn að hafa, ekki síður en
hinir eldri, sem enn hafa kjark, til
þess að standa á móti hvers konar
breytingum, sem geta fært þjóðina
nær því nútíma og heilbrigða þjóð-
félagi, sem nauðsynlegt er að koma á,
til þess að við getum haldið sjálf-
stæði okkar. Við núverandi ástand í
íslenzkum stjórnmálum er einungis '
um tímaspursmá! að ræða, hvenær
opinberlega verður tilkynnt, að
lýðveldið ísland sé gjaldþrota og
þjóðflutningur hefjist.