Dagblaðið - 11.12.1979, Síða 10

10
BIAÐIÐ
'Útgefandi: Dagblaflið hf.
frfálst, úháð dagblað
FramkvasmdastJÓH: Sveinn R. EyjóKsson. Ritstjórí: Jónas Krístjánsson.
RKstjómarfuNtrúi: Haukur Heigason. Fréttastjórí: ómar Valdimarsson.
Skrtfstofustjórí rítstjómar: Jóhannes Reykdal.
fþróttir: Haltur Simonarson. Manning: Aflalatalnn Ingólfsson. Aflstoflarfréttastjórí: Jónas Haraidsson.
Handrit: Asgrfmur Póisson.
Blaflamann: Anna Bjamason, Asgeir Tómasson, AtJi Rúnar HaNdórsson, Atli Stainarsson, Bragi Sig
urflsson, Dóra Stafénsdóttir, EUn Afcartsdóttlr, Gissur Sigurflsson, Gunnlaugur A. Jónsson, Ólafur
Geirsson, Sigurflur Svarrísson.
Hönnun: Hilm<v Karisson.
Ljósmyndir: Ami PáN Jóhannsson, Bjamlalfur Bjamlelfsson, Hörflur VHhjéknsson, Ragnar Th. Sig-
urflsson, Svainn Þormóflason.
Skrifstofustjóri: ólafur EyjóHsson. Gjaldkarí: Þréinn Þorielfsson. Sökistjóri: Ingvar Sveinsson. Draifing-
arstjóri: Mér E. M. Haddórsson.
RKstjóm Sfflumúla 12. Afgraiflsla, éskriftadaHd, auglýsingar og skrifstofur Þverhotti 11.
AAaisfmi blaflains ar 27022110 línur)
Setning og umbrot: Dagblaflið hf., Siflumúla 12. Mynda- og plötugerfl: HHmir )if., Siöumúla 12. Prentun:
Arvakur hf., Skaifunni 10.
Askrifta;varfl é ménufli kr. 4000. Verfl í lausasölu kr. 200 ekitakiA.
Alft kemur tilgreina
Ógerlegt er að sjá fyrir, hvaða
flokkar munu mynda nýja ríkisstjórn
að lokinni stjórnarkreppu, hugsanlega í
lok janúar, en sennilega í febrúar og
jafnvel síðar.
Steingrími Hermannssyni verður ekki
að þeirri frómu ósk, að ný vinstri stjórn
líti dagsins ljós fyrir jól, hvað þá vinstri stjórn á
nákvæmlega umsömdum málefnagrundvelli.
Sú samstaða verður ekki búin til í hvelli, sem ekki
náðist í rúmlega eins árs stjórnarsamstarfi. Aftursætis-
bílstjórarnir eru enn sama sinnis og þeir voru þá.
Framsóknarflokkurinn vill herða Ólafslög með
hinni svokölluðu norsku aðferð, sem felur í sér tölu-
verða kjaraskerðingu. Slík lækning er ábyrgðarlitlum
flokkum erfíður biti í hálsi.
Enn eru á lofti í Alþýðubandalaginu gamlar hug-
myndir um, að flokkurinn þurfi að vera í stjórnarand-
stöðu á erfiðum tímum og safna fylgi til sóknar í næstu
koslíiflgjgLm.
Að vísfl tfr Þj$5viljinn farinn að fjölyrða um, hve
nauðsynlegt sé að ttfgreiða og framkvæma frumvarp
um öryggi, aðbúnað^og hollustu á vinnustöðum og
koma á fót opinberu vinnueftirliti.
Þessi áherzla á sérmál bendir syeigjanleika gagn-
vart kjaraskerðingu. Með þessu er öbémt verið að
bjóða upp á skipti á kjaraskerðingu og vinnueftirliti.
Þá gefur frestun kjararáðstefnu Alþýðusambandsins
til 11. janúar Steingrími aukið svigrúm til að þrúkka
um vinstri stjórn fram yfir jól og áramót.
Þessi kjararáðstefna fór út um þúfur um síðustu
helgi vegna ágreinings milli fulltrúa verkamanna
annars vegar og uppmælingaraðals hins vegar um verð-
bætur í prósentum eða krónutölum.
Alþýðuflokkurinn var svo hugulsamur að sam-
þykkja vinstri viðræður án skilyrða. En undir niðri
sýður óánægjan frá síðustu vinstri stjórn, magnaðri en
nokkru sinni fyrr.
Steingrími Hermannssyni er vafalaust ljóst, að fyrsta
tilraun hans til myndunar vinstri stjórnar er fyrirfram
dauðadæmd. Samt verður hann að reyna til þrautar.
Hann er fyrir og eftir kosningar búinn að gefa slikar
yfirlýsingar, að hann getur ekki staðið upp frá vinstri
viðræðum, nema sagt verði, að hann hafi gert sitt
ítrasta.
í næstu atrennu, sem hugsanlega gæti orðið um
miðjan janúar, er ekki fráleitt, að reynt verði að koma
saman minnihlutastjórn Framsóknarflokks og Alþýðu-
flokks.
Sjónarmið þessara flokka í efnahagsmálum eru
hliðstæð og fara ekki saman við sjónarmið Alþýðu-
bandalagsins. Slík minnihlutastjórn yrði samstæðari
en vinstri stjórn.
Á móti kæmu svo erfiðleikarnir við að koma málum
í gegn á alþingi, ýmist með hlutleysi frá hægri eða
vinstri að danskri fyrirmynd. Og ekki hafa Danir góða
reynslu af slíku.
En tíminn líður og fjölgar væntanlega möguleikum.
Verðlagning búvöru og Fisks er í aðsigi og allir kjara-
samningar eru lausir. Vandamálin eru að hvolfast yfir
þjóðina.
Um síðir kemur að því, að þjóðin verður orðin svo
þreytt á stjórnarkreppunni og stjórnleysinu, að hún
lofar landsfeðrunum að mynda hverja þá stjórn, sem
þeim hentar.
Það gæti alveg eins verið helmingaskiptastjórn,
viðreisnarstjórn eða nýsköpunarstjórn eða einhver
annar möguleiki, sem nú er talinn óhugsandi.
DAGBLAÐIÐ. ÞRIÐJUDAGUR 11. DESEMBER 1979.
Kjallarinn
Bréftil
Knud Frydenlund
—frá verdunarmanniíReykjavík
Um hlutskipti
ölmusufólks
Kæri herra Frydenlund.
Árum saman hefur ríkt vinátta á
milli flokks yðar, Norska Verka-
mannaflokksins, og Alþýðuflokksins
á íslandi. Vafalaust hafa samskiptin
auðgað hag beggja flokka og treyst
böndin á milli þjóðanna. Alþýðu-
flokksmenn meta fyrr og síðar pen-
ingaframlög frá norskum jafnaðar-
mönnum og sjóðum tengdum norska
Alþýðusambandinu ásamt pappírs-
gjöfum til útgáfu Alþýðublaðsins. Þá
launaði flokkur yðar einnig fastan
starfsmann Alþýðuflokksins. Þessar
bjargir hafa vissulega lyft undir
flokksstarfið á íslandi. Kjósendur
Alþýðuflokksins líta á yður sem sér-
stakan velgjörðarmann fyrir bragðið.
Það hljóta því að vera heiðarlegum
stjórnmálamanni sár vonbrigði þegar
ekki eru allir á eitt sáttir um upp-
hæðir sem flokkur yðar hefur látið af
hendi rakna til Alþýðuflokksins á
Islandi. Hr. Hans Peter Nielsen
blaðamaður við norska blaðið Aften-
posten segir í júnímánuði 1978 að
flokkur yðar hafi sent samtals
norskar krónur 575 þúsund tvö
síðustu árin á undan eða íslenzkar
krónur 45 milljónir á nýju gengi.
Norska útvarpið nefnir sömu fjár-
hæð i fréttalestri. Benedikt Gröndal,
formaður íslenzka Alþýðuflokksins,
segir flokkinn hinsvegar aðeins hafa
fengið um 320 þúsund norskar
inn er nú hluti af ríkiskerfinu og
kerfið stærsti hluti flokksins. Vígorð
jafnaðarmanna liggur sundrað fyrir
hunda og manna fótum: Frelsið
hefur vikið fyrir ríkinu, jafnréttið
fyrir bitlingum og bræðralagið fyrir
ábatakrónum. Ég þykist vita að
döpur örlög Alþýðuflokksins á
íslandi hafi valdið öllu jafnaðarfólki
á Norðurlöndum bitrum sársauka.
Mér er hinsvegar ekki kunnugt um
hvort þér hafið heyrt um píslargöngu
flokksformanns Benedikts Gröndal
forsætisráðherra eftir öldum ljósvak-
ans i íslenzka ríkisútvarpinu fyrir
skömmu. Þar kallaði forsætisráð-
herrann á þjóð sína með grátstaf í
kverkum og bað um styrk sér til
handa. Ráðherranum var þá efst í
huga ótti við mótframbjóðanda í
prófkjöri Alþýðuflokksins um þing-
sæti i Reykjavík. Formaður Alþýðu-
flokksins og forsætisráðherra
íslenzku þjóðarinnar hræddist þá
mest að sitja uppi atvinnulaus eftir
þingkosningarnar i desembermánuði.
Já, ég veit þér hváið, herra Fryden-
lund! En atvinnulaus sagði maðurinn
og endurtók margoft í íslenzkum
dagblöðum.
Það svíður Islendingum sárt að á
óvissutímum i þjóðmálum og efna-
hag landsins varpar forsætisráðherr-
ann þörfum lands og þjóðar fyrir
róða vegna hræðslu um eigin launa-
kjör. Á örlagastundu gleymir for-
maður Alþýðuflokksins hugsjónum
þeim sem jafnaðarmenn eru kjörnir á
þjóðþing til að berjast fyrir um allan
heim. Á ögurstundu á maður þessi
ekkert annað takmark en hanga
sjálfur á launaskrá Alþingis tslend-
inga. Benedikt Gröndal og hans fólk
hefur því miður gert stjórnmál lands-
ins að ofur venjulegum atvinnuvegi.
Þér kunnið vel að spyrja hvað
yður, norskan manninn, varðar um
þennan innanhúsharm íslendinga.
Þessu er til að svara:
fslenzka þjóðin er komin af fólki
sem undi ekki hag sinum hjá norsku
rikisvaldi og auðvaldi. Þess vegna bjó
hún um sig í fátækt á norðurslóðum
og var lengi vel óháð norskum
kóngum og peningum. íslendingar
eru og verða sjálfstætt fólk. Þeir líta
hornauga þegar norskir menn flytja
hingað vald og auð í hendur íslenzk-
um ráðherrum. íslendingar þekkja
frá fornu fari hvernig ölmusan
bindur sífellt lundir þiggjenda. Fram-
undan eru samningar um Jan Mayen
og norsk oliukaup. Undirritaður
þekkir það vel sjálfur að almenningur
hlær þegar peningavaldið brosir. Við
stöndum strax á fætur þegar banka-
stjórinn þarf á sæti að halda.
Ég held aðgóður hugur fylgi öllum
fégjöfum flokks yðar til íslenzka
Alþýðuflokksins. En þær hafa þvi
miður reynzt honum hefndargjafir.
Þær grafa undan siðferðilegum styrk
Alþýðuflokksins til að takast á við
verkefni dagsins og draga verulega úr
vægi gagnrýni hans á umhverfið.
Gjafirnar sveipa fulltrúa flokksins
dulu tortryggni í augum íslendinga
við samningaborðin og víðar þegar
lífið Uggur við. Þær stuðla að fram-
gangi manna sem falbjóða jafnaðar-
stefnuna á torgi kaupmangsins og
ganga ríkisvaldinu á hönd i atvinnu-
leit.
Mér þykir víst að gjafir flokks yðar
séu gefnar til að hlúa að vexti og við-
gangi jafnaðarstefnu um heims-
byggðina. En það starfa jafnaðar-
flokkar um allan heim sem verja fénu
betur fyrir hugsjónir yðar en islenzki
Alþýðuflokkurinn. Sé það hinsvegar
hugmynd yðar, herra Frydenlund, að
kaupa verkamannaflokki yðar al-
menn itök í íslenzku stjórnmálalífi þá
hafa þrjátiu silfurdalir yðar borið
nokkurn ávöxt.
Virðingarfyllst,
Ásgeir Hannes Eiríksson,
verzlunarmaður
í Reykjavík.
r
Asgeir Haimes Eiríksson
ríkisráðherra, stýrði samninganefnd
Islendinga í deilunni um Jan Mayen
ásamt Kjartani Jóhannssyni varafor-
manni Alþýðuflokksins og sjávarút-
vegsráðherra. Fleiri Alþýðuflokks-
menn komu þar við sögu. í norsku
nefndinni áttuð þér sæti ásamt
flokksbróður yðar, hr. Eyvind Bolle
sjávarútvegsráðherra. Snemma í
samningaviðræðunum þótti íslend-
ingum fulltrúar Alþýðuflokksins
ekki kveða sterkt að orði yfir áratuga
gömlum kröfum þjóðarinnar um Jan
krónur eða um 25 milljónir íslenzkar
krónur. Fjármál eru hvarvetna gló-
andi kvika í sjórnmálum og ekki má
þar út af bera til að velta þungu hlassi
í dómum kjósenda. Um 255 þúsund
norskar krónur ber á milli hjá heim-
ildamönnum. Það eru miklir pen-
ingar. Jafnvel á milli vina.
Um samningamenn
Alþýðuflokksins
Eyjan Jan Mayen er íslendingum
hjartans mál. Framsýnir leiðtogar
íslenzku þjóðarinnar gerðu fyrir
hálfri öld kröfu til eyjunnar enda er
hún á landgrunni íslands. Eldri
kröfur hafa verið nefndar.Um Jan
Mayen eru nú uppi þrætur á milli
frændþjóðanna tveggja.
Benedikt Gröndal, formaður Al-
þýðuflokksins og þáverandi utan-
Mayen. Skoðanir Alþýðuflokks-
manna gengu víða í berhögg við vilja
fólksins í landinu. Allt samninga-
þófið laut að undanhaldi og ráðvillu.
Islendingar misstu trúna á samninga-
mönnum Alþýðuflokksins.
Um kulnaðar
glæður
Islenzki Alþýðuflokkurinn hafði
sína jafnaðarmennsku á dagskrá hér
áður fyrr. Að vísu eigin afbrigði
stefnunnar en jafnaðarstefnu samt.
Síðan hefur mikið vatn runnið ti!
sjávar og allur jöfnuður horfið af
Alþýðuflokknum. Eftir áratuga setu
forvígismanna hans í helztu stofnun-
um opinberrar stjórnsýslu á íslandi er
nú orðið erfitt að henda reiður á hvað
flokkurinn telur sína eign og hvað
hann telur ríkiseign. Alþýðuflokkur-
„Fégjafir flokks yöar til Alþýðuflokksins
hafa reynzt honum hefndargjafir.”