Dagblaðið - 14.12.1979, Blaðsíða 14

Laus stada
Staða skrifstofustjóra við lögreglustjóra-
embættið í Reykjavík er laus til umsókn-
ar.
Laun samkvæmt launakerfi starfs-
manna ríkisins.
Umsóknir, ásamt upplýsingum um
menntun og fyrri störf skulu sendar
undirrituðum fyrir 1. janúar 1980.
Lögreglustjórinn í Reykjavík.
12. desember 1979.
Borgin
Föstudagskvö/d: Diskótek k/. 9—3. Plötukynnir:
Jón Vigfússon, vinsælustu lögin í Englandi — Top
10 — kynnt
Laugardagskvöld: Dansað kl. 9—3. Hljómsveitin
Tívolí leikur líflega danstónlist kl. 11—12 — Plötu-
kynnir Óskar Karlsson.
Sunnudagskvöld: Gömlu dansarnir. Hljómsveit
Jóns Sigurðssonar, söngkona Kristbjörg Löve.
Að gefnu tilefni minnum við gesti okkar á, að
spariklæðnaður er nauðsynlegur.
HÓTEL BORG SÍM111440.
SMAKK
Vínþekking
•
Fyrirlestur og
verklegar æfingar
undirstjórn
Jónasar Kristjáns-
sonar ritstjóra
Dagblaðsins í
Víkingasal
HÓTELS LOFTLEIÐA
laugardagskvöldið
15. des. kl 20.30
Kynnir:
Helgi Pétursson —
ritstjóri Vikunnar
•
Létttónlist— Ostakynning
Ath.: Vinsamlegast notið ekki ilmvötn eða
rakspíra fyrir verklegu œfingamar þar eð
slíkt skerðir bragð- og lyktarskyn.
WKW
/■
DAGBLAÐIÐ. FÖSTUDAGUR 14. DESEMBER 1979
BORGARTÚNI 18
REYKJAVÍK SÍMI 27099
SJONVARPSBUDIN
Ný tegund af
afþreyingarsögu
Á þessari jólavertið hefur komið
fram ný tegund íslenskrar afþrey-
ingarsögu, verk Óskars lngimars-
sonar: í gegnum eld og vatn. Sagan á
að gerast á ofanverðri sextándu öld,
eða stuttu eftir siðaskipti og þó
nokkru eftir að íslendingar hættu al-
mennt að skrifa riddarasögur. Kann-
ski ætlar höfundur að taka upp þann
þráð að nýju? Það væri ekki að
ástæðulausu þvi riddarasögur voru
lengi vinsælasta lesefni almennings á
íslandi, allt fram undir okkar daga.
Engin hætta svo
geigvænleg ...
Mér dettur þetta í hug vegna slá-
andi sameinkenna sögunnar við ridd-
ara- eða lygisögur er hér voru samdar
að fyrirmynd erlendis frá. í formála
að Riddarasögum segir svo m.a.:
,,Sögur þessar voru fullar af hóflaus-
um ýkjum og hvers konar kynjum.
Engin hætta er svo geigvænleg, að
hetjan bjóði henni ekki byrginn og
gangi með sigur af hólmi, hvað sem í
skerst . . . Segja má með fullum
rétti, að þær beri vott um spilltan
bókmenntasmekk þjóðarinnar og
vonbrigði, er hún reynir að sætta sig
við með þvi að gefa gammi hug-
myndaflugsins og ímyndunaraflsins
lausan tauminn og lifa í draumheim-
um, þegar raunveruleikinn verður
ekki lengur að óskum hennar . . .
Þessar sögur voru ekki sagðar til að
trúa þeim, heldur til að lifa í heimi
þeirra, meðan þær voru lesnar eða
sagðar. í því var fólginn styrkur
þeirra, og af því verða skiljanlegar
vinsældir þeirra, sem entust öldum
saman . . .” (Riddarasögur, l.b.,
íslendingasagnaútg. 1954, bls. XV)
Margt af þessu á við um sögu
Óskars. Og það er fleira sem hún á
sameiginlegt með riddarasögum, t.d.
persónusköpunin. Einstaklingarnir
eru staðlaðar persónur sem þroskasl
ekki né breytast og eru óhagganlegar
verkið á enda.
Hetjan í verkinu er piltur af lægstu
stétt, smalinn Eyj&Ifur. Hann vinnur
frægðarverk, sambærileg afrekum
vöskustu riddara, og fær „jarlsdótt-
ur” að launum.
Rótgróin riddara-
rómantík
Einn margra skúrka bókarinnar er
reyndar riddari. Lesandi fær rétt að
skyggnast í hugskot hans í upphafi
bókar, og ekki er þar fagurl um að
.esist
einni lotu
Mér finnst þessi saga Óskars kunn-
:tusamlega skrifuð og efa ekki að
:ri umgerð hennar, lýsing á skipum,
ibýlum, fatnaði og öðru slíku, sé i
imrærhi við það sem var á þessum
•num og það er skemmtilegt nýmæli
Tir islenska lesendur. Maður les
jkina í einni lotu og lifir sig inn í
iguheiminn á meðan á lestri
endur. Þegar allt er útkljáð, þegar
aður veit hver gerði hvað og elsk-
idurnir eru sameinaðir á ný og allar
jðu persónurnar hafa fengið
jkkuð fyrir sinn snúð en þær slæmu
maðhvort hrapað fyrir björg,
igast niður i hylji stórfljóta eða
otið rýting í bakið, þá er jafnvægi
jmið á og við getum horft framan í
ammdegið og hinn hræðilega raun-
:ruleika á ný, endurnærð úr heimi
ígarflugs og-kraftaverka.
- R.G.Á.
Óskar Ingimarsson
hans var aðeins skel sem hann hafði
brynjað sig með. Hann átti við-
kvæma sál, en hafði kannski einmitt
þess vegna orðið leiksoppur valda-
manna —. . .” (221). Þetta er dálítið
sniðugt hjá höfundi. Þvi hvaða vit er
i því að láta riddara vera algjört ill-
menni. Það samræmist ekki rótgró-
inni riddararómantík.
Eins og í riddarasögum er mikið
lagt upp úr örlagatrú, draumum, sýn-
um hvers konar og jafnvel göldrum
(sbr. veðurþulu Jóns húskarls sem
lægði storminn á örlagaríku augna-
bliki). Allar aðalpersónurnar eru
annaðhvort skyggnar eða draum-
spakar nema hvort tveggja sé:
Eyjólfur, Snjólaug, Andrés gamli og
Elín griðkona.
Þó sagan gerist fyrir 400 árum
fyrnir höfundur ekki mál sitt og er
það vel. Hann lætur þó persónurnar
þérast og notar setu og nægir það
sjálfsagt okkur, venjulegum lesend-
um, til að finnast við ekki stödd í nú-
tímanum. Samtöl persóna eru aðal-
lega til að fleyta fram hraðri atburða-
rás og segja harla lítið um innra lif
þeirra. 1
Þetta verk á ekkert skylt við sögu-
lega skáldsögu þvi í því er enginn
raunveruleiki, og ytri einkennum tím-
ans er tyllt utan á frásögnina. Þetta er
alls ekki sagt sögunni til lasts heldur
1 að gefa rétta hugmynd um hvers
onar verk hér er um að ræða. Engin
ókmenntagrein er annarri fremri i
5li sínu. Listrænt handbragð sker
ar úr.
Rannveig Ágústsdóttir
litast, en upp frá þvi er riddarinn hul-
inn leyndarhjúpi fram að bókarlok-.
um þegar Snjólaug jarlsdóttir (við
köllum hana það þótt óljóst sé um
tignarheiti föður, en hún er örugglega
systurdóttir jarls) er látin segja:
,, . . . Þá skildi ég að harðneskja
Bók
menntir
v