Dagblaðið - 30.01.1981, Blaðsíða 10

10
'l
Utgefandi: Dagblaðið hf.
fijálst, áháð dagblað
Framkvœmdastjðrí: Sveinn R. Eyjótfsson. Ritstjóri: Jónas Krístjánsson.
Aöstoðarritstjóri: Haukur Heigason. Fréttastjórí: Ómar Valdimarsson.
Skrífstofustjörí rítstjómdr Jóhannes Reykdal.
íþróttir Halkir Simonarson. jMenning: AðaUteinn Ingötfsson. Aðstoðarfróttastjórí: Jónas Haraldsson.
Handrít Ásgrímur Pátsson. Hönnun: Hilmar Karísson.
Blaðamenn: Anna Bjamason, Atli Rúnar Halldórsson, Adi Stelnarsson, Ásgeir Tómasson, Bragi Sig-
urðsson, Dóra Stefánsdóttir, EHn Albertsdóttir, Gfsli Svan Einarsson, Gunnlaugur A. Jónsson, Inga
Huld Hákonardóttk, Kristján Már Unnarsson, Sigurður Sverrisson.
Ljósmyndir Bjarnleifui bjamleifsson, Einar Óiason, Ragnar Th. Sigurðsson, Sigurður Þorri Sigurðsson
og Sveinn Þormóðsson.
Skrífstofustjórí: Ólafur Eyjólfsson. GjakJkerí: Þráinn Þoríeifsson. Augiýsingastjórí: Már E.M. Halldórs-
son. Dreifingarstjórí: Valgerður H. Sveinsdóttir.
Ritstjóm: Siðumúla 12. Af greiðsla, ásjuif taðeiMk'rflfðfýsingar og skrif stof ur Þverholti 11.
Aðalsimi blaðsins er 27022110 Hnur).
Setning og umbrot Dagblaðið hf., Siðumúla 12. Mynda- og piötugerð: Hilmir hf., Síðumúla 12. Prentun;
Árvakur hf., Skelfunni 10.
AsfciVtartlorá hmfcnuði kr. 70,00. VsrO I lousosolu kr. 4.00.,
Góöar viötökur
Skoðanakannanir Dagblaðsins hljóta
góðar viðtökur almennings. Fólk svarar
spurningum blaðsins nær undantekn-
ingarlaust greiðlega eftir beztu getu.
Kannanirnar hafa festst í sessi. Öllum
er ljóst, að heiðarlega er að þeim staðið,
jafnt þeim, sem telja sig fara vel út úr
niðurstöðum, og hinum, sem telja sig hafa farið hall-
oka.
Dagblaðsmenn hafa í þremur seríum kannana á árs
tímabili rætt við samtals 1800 manns. Margar
spurningarnar hafa verið hinar sömu í þessum seríum.
Þannig styðja niðurstöður kannananna hver aðra. Með
þeim hafa fengizt nijög verðmætar upplýsingar um af-
stöðu þjóðarinnar til stjórnmála.
Venjuleg viðbrögð þeirra, sem spurðir eru, hafa
verið ánægja yfir tækifærinu til að láta skoðun sína í
ljós. Auðvitað er fólk misjafnlega reiðubúið til að taka
afstöðu til málanna. Allajafna er þó spurt um málefni,
sem fólk þekkir vel. Spurt er: Ertu þú fylgjandi eða
andvígur ríkisstjórninni? Ætla má, að fólk taki afstöðu
til, hvort því líkar ákveðin ríkisstjórn vel eða illa, frá
einum tíma til annars. Enda fór svo, að aðeins um
sautján af hundraði reyndust óákveðnir í afstöðu til
núverandi stjórnar en yfir áttatíu og tveir af hundrað
tóku afstöðu, með eða móti stjórninni, þegar spurt var
núíjanúar.
í spurningunni: Ert þú fylgjandi eða andvígur efna-
hagsaðgerðum ríkisstjómarinnar nú um áramótin?
reyndust öllu fleiri óákveðnir, enda tiltölulega erfítt
fyrir hinn almenna borgara að dæma um gildi
ákveðinna ráðstafana í hinum flóknu efnahagsmálum.
Þegar spurt var, hvaða stjórnmálaflokki menn teldu
sig standa næst, kom í ljós sem fyrr, að niargir eru
óákveðnir í því efni. Menn segja kannski: ,,Ég hef
kosið Alþýðuflokkinn en er nú óákveðinn” og þar
fram eftir götum. Einnig kemur fram hjá mjög
mörgum óánægja með alla flokkana, sem menn telja
hafa brugðizt. I síðustu könnun reyndust 6,7 prósent
ekki vilja svara spurningunni um flokkana, sem er ekki
óeðlilegt hlútfall. Þeir, sem sögðust vera óákveðnir,
eru á hinn bóginn jafnmiklir þátttakendur í skoðana-
könnuninni og hverjir aðrir, þeir eru einfaldlega ekki
fylgjandi neinum af stjórnmálaflokkunum um þessar
mundir.
Skoðanakönnunum Dagblaðsins er vel tekið jafnt af
þátttakendum sem lesendum. Orsök þess er sú reynsla,
sem fengizt hefur af könnununum, þegar unnt hefur
verið að bera niðurstöður þeirra saman við úrslit for-
seta- eða þingkosninga. Til skamms tíma hafa einstaka
lýðskrumarar, sem hafa talið sinn málstað fara illa út
úr skoðanakönnununum, átt til að beita því áróðurs-
bragði að þykjast bera brigður á kannanirnar. Sá áróð-
ur hefur verið hafður í frammi gegn betri vitund
áróðursmanna, enda enginn á þá hlustað. Vera má, að
einhverjir þess konar áróðursmenn séu enn á kreiki.
í reynd taka bæði meirihluta- og minnihlutamenn
niðurstöðum kannananna með réttu hugarfari nú-
orðið. Enginn hefur til dæmis í alvöru borið brigður á
niðurstöður nýbirtrar skoðanakönnunar Dagblaðsins
um afstöðu þjóðarinnar til ríkisstjórnarinnar. Meiri-
hlutamenn fagna, en minnihlutamenn segja, að ríkis-
stjórnin hafi blekkt almenning og hljóti því slíkt fylgi
sem raun ber vitni. Vissulega er rétt að leita skýringa á
feiknarlegu fylgi við ríkisstjórnina, sem skoðanakönn-
unin leiddi í ljós. Niðurstöður kannananna eru leið-
beinandi fyrir ráðamenn, jafnt þá, sem fagna, og hina,
sem bera skarðan hlut.
_____ DAGBLAÐID. FÖSTUDAGUR 30. JANÚAR 1981.
P0RT0PIA81:

Nýstáríeg sýn
ingíJapan
Baldur Hjaltason
skrifar frá Japan
eyja algeriega gerð af mannahöndum
í marsmánuði næstkomandi
verður opnuð sýning hér í Japan er
ber heiti Portopia ’81 og er hún stað-
sett á lítilli eyju í nágrenni hafnar-
borgarinnar Kobe. Sýningin tekur
yfir 62 hektara lands og reistir hafa
verið yftr 32 sýningarskálar. Yfir 32
þjóðir taka þátt í sýningunni.
Portopia '81 er nokkuð sérstæð
sýning. Hún er sett upp í tilefni þess
að eyjan sem sýningin er staösett á er
algerlega gerð af mannahöndum.
Byrjað var að byggja upp eyjuna
1966 og voru fylltir upp 436 hektarar
alls.
Vasaútgáfuþjóðfólag
Tilgangurinn með byggingu þessar-
ar eyju var margþættur. Kobe er
mikil hafnarborg i Japan og var
Sýningarsvæðið sjálft á Hafnareyjunni.
orðið æði þröngt um alla aðstöðu við
höfnina. Því var eyjan hönnuð með
það í huga að taka mesta þungann af
gömlu höfninni og var nýja höfnin
sérlega útbúin fyrir skip sem flytja
gáma. Einnig vildi borgarstjórn Kobe
reyna að minnka umferðarþungann á
Kobeborgarsvæðinu.
Á þessari litlu eyju sem hefur
fengið heitið Hafnareyjan, er reiknað
með að 20 þúsund manns muni búa
og að við höfnina munu a.mk. 40
þúsund manns fá vinnu. Reist hafa
verið fjölbýlishús og einnig hafa ein-
Umdhelgisbarátta
íslendinga í
alþjóðlegu samhengi
N jósnakerf i Sovétmanna eða fáf ræði réð stefnu
Vesturveldanna í landhelgismálinu
Veikleikar
Sovótrfkjanna
í þessari og eftirfarandi greinum
verður gerð 1 stuttu máli grein fyrir
aöalatriðum i sögulegri atburðarás og
niðurstöðum rannsókna minna á
þýðingu heimshafanna fyrir heildar
matvælaframleiðslu Sovétríkjanna.
Það er vitað mál, að hvergi i þjóð-
hagskerfi Sovétríkjanna er um eins
gifurlegan vanda að ræða og í mat-
vælaframleiðslunni. Það er söguleg
staðreynd, að Sovétrikin geta ekki
brauðfætt íbúa sína meira að segja
eftir 60 ára stjórn kommúnista. Ætti
þessi eina staðreynd að vera nægjan-
leg til þess að kveða upp dauðadóm
yfir því stjórnkerfi. Fram til 1914 var
keisara-Rússland stór útflytjandi á
korni. Sigið hefur mjög á ógæfuhlið-
ina fyrir Sovétríkjunum áseinni hluta
síðasta áratugs, en ár hvert síðan
1975 hafa Sovétrikin þurft að flytja
inn tugi milljóna tonna af korni og
eru þetta mestu matvælaflutningar í
sögu heimsbyggðarinnar. Þetta á
ekki eingöngu við um Sovétríkin,
heldur er einnig sama uppi á teningn-
um í Póllandi. Það var matvæla-
skortur, sem var kveikjan að hinum
stórsögulegu atburðum í því landi,
sem ráðið geta þróun heimsbyggðar-
innar á næstu áratugum.
ísland í
heimsmyndinni
En nú vaknar spurningin, hvað
kemur okkur þetta við hér uppi á
íslandi? Jú, okkur kemur það svo
sannarlega við, því að við erum fyrst
og fremst framleiðendur á matvæl-
um. Meiriháttar framleiðslubrestur
eða offramleiðsla í heiminum al-
mennt hefur tiltölulega fljótt áhrif á
heildarverðþróun. Því er það grund-
vallaratriði ef meta á framtíðar-
horfur í afkomu íslenzka þjóðarbús-
ins að fyrirhendi séu ávallt haldgóðar
upplýsingar um ástand á matvæla-
mörkuðum heimsins. Skort hefur
mikið á að horft væri á þetta stærsta
heimsmarkaðssamhengi í afkomu
íslendinga, því í raun og veru eru af-
komuþættir íslendinga aöeins tveir,
hversu mikill fiskur dreginn er úr sjó,
og hversu mikið fæst fyrir hann.
En það er ekki eingöngu á þessu
sviði, heldur einnig á velflestum
öðrum sviðum, sem íslendingar hafa
verið algjörlega sinnulausir um að
skoða heimsmyndina og gera sér
ljóst hvernig ísland fellur inn í hana.
Einangrun íslands er rofin. Ná-
grannalöndin, sem voru órafjarlægð
í burtu, eru komin í nokkurra mín-j
útna nálægð (Glasgow 90 mínútur).
En þótt samhengi í stöðu íslands í
heimsbyggðinni skorti á flestum
sviðum, og þar með forsendur fyrir
því að íslendingar geti metið sig og
stöðu sína eftir fyrirliggjandi beztu
upplýsingum, hefur skorturinn á
skilningi þessum aldrei verið eins
himinhrópandi eins og í sambandi við
landhelgisbaráttu okkar, og rétt er að
telja varnarmálin hér einnig með.
Lýðræðið leggur ákveðnar skyldur á
herðar borgara i lýðræðisþjóðfélagi.
Hver Íslendingur, sem vill að litið sé á
sig sem ábyrgan einstakling, verður
að eyða ákveðnum tíma og fyrirhöfn
í það að kynna sér meginstoðir ís-
lenzkra þjóðmála.
Upphaf myrkra-
verkanna
Þegar þýzki herinn hörfaði burtu
af sovézku landsvæði undir lok síðari
heimsstyrjaldarinnar skildi hann eftir
allt landsvæði í rúst fyrir vestan línu,
sem dregin er frá Leningrad í norðri
til Moskvu og til Stalingrad í suðri. í
kringum 1950 var búið að ganga frá
verstu styrjaldareyðileggingunni. En
það sem var ef til vill afdrifaríkara
fyrir framtið heimskommúnismans
og Sovétrikjanna var sú sögulega
staðreynd.að Sovétríkin höfðu í raun
öðlazt efnahagsleg yfirráð yfir 100
milljónum manna í leppríkjunum í
Austur-Evrópu og rányrktu þau.
Nokkur hluti þessara milljóna var
iðnvæddur sérstaklega í Ungverja-
landi, Póllandi og Tékkóslóvakíu. En
það sem var ennþá afdrifarikara var
enn ein sögulega staðreyndin frá
Yaltaráðstefnunni. Skv. ákvæðum á
Yaltaráðstefnunni var Rauða hernum
opnuð leið til frambúðar inn í hjarta
Þýzkalands og að hirða afraksturinn
af aldalangri þróun þýzka iðnaðar-
ins. Þúsundir verksmiðja voru rifnar
upp með rótum í Þýzkalandi (ekki
skilinn eftir einn slökkvari) og fluttar