Dagblaðið - 08.05.1981, Blaðsíða 16

24
DAGBLAÐIÐ. FÖSTUDAGUR 8. MAl 1981.
!
Menning
Menning
Menning
Ménning
Svona getur hún leikið á góðum degi
Tónleikar Dómkórsins
Hirðskáld
Kristjáns fjórða
Heinrich SchUtz, sem naut þess
heiðurs, meðal annars, að vera hirð-
hljómsveitarstjóri Kristjáns, við
mastrið, fjóröa Danakonungs, samdi
margt af þeirri fegurstu músik, sem
um getur. Er það vel. ef hérlendir
kantorar ætla að hefja hann til þess
vegs og virðingar sem honum ber.
Fyrri mótettan, með einsöngvurum,
tókst prýðilega, en sú síðari var
siakari. Það þótti mér miður þvi að
þar gafst gott tækifæri fyrir kórinn
til að sýna hvað i honum býr.
Ekki veit ég hvort kenna á um
heyrð Dómkirkjunnar, eða þvi, að
Halldóri hætti stundum til að taka of
mikið á, að kantata Bachs uppfyllti
ekki mínar væntingar til fulls. Á
köflum var söngur Halldórs eins og
hann gerist beztur, en inn á milli var
eins og hann ætlaði úr böndunum.
Hljómsveitin var góð, hæfilega lítil,
og oflék hvergi.
Góður er bassinn
Tónleikar f Dómkirkjunnl f Reykjavfc 4. maf.
Stjómandl: Martelnn H. Friörlkuon.
Flytjendur: Dómkórlnn, ásamt elnsöngvururv
um:
Elfnu Sigurvlnsdóttur, Rut L. Magnússon, Slg-
urði BJÖmuyni og HaHdórl Vilhelmuynl og
hljómsvelt sklpaðri meðllmum Blnfónfuhljóm-
sveltar íslands.
Efnlukrá: Helnrich SchUtz: Tvaor mótettur,
Vegsamið drottln og Af geseku þinnl gef ou
frlð. Johann Sebastlan Bach: lch habe genug,
kantata nr. 82; Wolfgang Amadeus Mozart;
Mlsu Brevls f D-dúr KV. 194.
Við allar höfuðkirkjur þykir til
hlýöa að sé góður kór, sem geti tekizt
á við eitthvað meira en almennan
messusöng. Dómkórinn hefur tæpast
verið til slíkra hluta búinn, að
minnsta kosti ekki um árabil. En nú
boðaði hann til tónleika í kirkju
sinni, ásamt hljómsveit og ein-
söngvurum.
hluti kórsins og ef afgangurinn jafn-
aðist á við hann teldist Dómkórinn
mjög góður kór.
í einsöngvaraliðinu var valinn
maður í hverju rúmi. Með þeim var
fullkomið jafnræði innbyrðis og öll
voru þau þaö smekkvfs aö beita sér
ekki á kostnað kórsins.
Dómkórnum ber að óska til ham-
ingju með framtakið og því fylgja
einlægar óskir um að haldið verði
áfram á sömu braut. -EM.
Megináherzluna virðist kórinn
hafa lagt á Missa Brevis, enda tókst
honum ágæta vel upp viö flutning
hennar. Bassinn er áberandi bezti
Marteinn H. Friðriksson 6 æfingu.
Tónlolkar Blnfóniuhljómavaltar (alanda í
HáakólabfÓI 30. aprfl.
Btjómandl: Jaan-Plorra JacquHlat
Einlalkari: Guðný Guðmundadóttir.
Efnlaakrá: Harbart H. Agúataaon: Formgarð II,
fyrlr alnlaikaflðki og hljómavait; Jaan
Bibaliua: Flðlukonaart f d-moll op. 47; Pjotr
Tachafcowaky: Slnfónla nr. 6 f e-moll op. 64.
Islenzkt verk, íslenzkur einleikari
— Löngum hefur sllk samsetning
heldur þótt fæla lausafylgi hljóm-
sveitarinnar frá því að sækja
tónleika. En kannski er fastafylgið
orðið svo mikið, eða gamlar kreddur
að fjúka, að tónleikar þessir voru
hreint ekki illa sóttir, þótt ekki væri
húsfyllir, og þykir mér það góðs viti.
Formgerð II samdi Herbert H.
Ágústsson með tilkomu styrks úr
Guðný Guðmundsdóttir á hljóm-
sveitaræfingu.
Tónskáldasjóði Rikisútvarpsins. Það
er vonum seinna að verkið sé flutt,
rétt tveggja ára gamalt. Formgerð
heyrðist mér vera djöfuls erfitt fyrir
einleikarann og víða lágu lúmskar
gildrur fyrir hljómsveitarmönnum. Á
ytra borðinu er Formgerð hins vegar
sakleysið sjálft uppmálað. Guðný
fetaði sig fimlega um einstigi einleiks-
raddarinnar og hljómsveitin
hljómaði vel.
Kapallinn gekk ekki upp
í fiðlukonsert Sibeliusar gekk
kapallinn alls ekki upp. Leikur
einleikara og hljómsveitar hékk
hreint ekki saman þannig að
flutningurinn naut sín engan veginn.
Á hvers reikning það á að skrifa veit
ég ekki — þetta fór bara svona allt
saman, útogsuður.
Heldur betur yfirbót
Fjórðu Sinfóníu Tschaikowskys
hefur hljómsveitin okkar spilað
margoft, og alltaf vel. Fimmta sin-
fónian hefur ekki staðið jafn hátt á
vinsældalista hennar, en eftir þennan
fiutning ætti hún að standa systur
sinni að minnsta kosti jafnfætis í
þeim efnum. — Nú var sko bætt fyrir
óhöppin á undan. Allt frá klarinettu-
sólónni í byrjun, gegnum hornsólóna
í öðrum þætti, var leikurinn prýðis-
góður. Jafn frábæran hljóm og 'í
þriðja þætti held ég að ég hafi ekki
heyrt hjá hljómsveitinni siðan König
hristi Figaroforleikinn og Beethoven-
flðlukonsertinn upp úr henni um árið
þegar hann var hér með Schneider-
hahn. Áfram. hélt dýrðin í fjórða
þætti, nema hvað strákarnir í blikk-
inu urðu full grófir til að nógu vel
passaði inn í þennan dýrðarhijóm
undir lokin. En að öllu samanlögðu
mætti þó segja eftir Fimmtu Tschai-
kowsky. Svona getur sko hljómsveit-
in okkar leikið á góðum degi. -EM.
Endalaus umbrot
Málverk Einars Þorlákssonaf
Einar Þorláksson listmálari, sem nú
sýnir í Norræna húsinu (til 10. maí),
hefur talsverða sérstöðu innan íslenskr-
ar myndlistar. Hann er t.a.m. einn ör-
fárra listamanna af kynslóðinni sem
fædd er 1930—35 sem tóku upp þráð-
inn þar sem Septembermennirnir skildu
við hann í upphafi sjöunda áratugar-
ins, í stað þess að snúa baki við af-
straktinu og taka upp hlutlægari mynd-
list, samanber Hring, Sverri Haralds-
son, Erró o.fl.
Þannig séð brúar Einar biUð milli
Septembermannanna annars vegar og
þeirra ungu málara sem komu fram
með ný viðhorf í afstraktmálverkinu
rúmlega tiu árum síðar. En þar með er
ekki sagt að myndlist Einars beri sér-
staklega keim af þeirri formgerð sem
Þorvaldur Skúlason innleiddi eða beri i
sér kim nýrrar afstraktbylgju.
Innblástur rœður
Allt frá því ég fór að sækja sýningar
hefur mér fundist sem Einar væri dá-
litið sér á báti. f staö þess að gefa sér
ákveðnar formúlur, eins og sumir að-
dáendur Þorvalds gerðu, og felldu svo
sköpun sína inn í, þá hefur Einar alla
tið verið nokkurs konar aksjón málari
og lætur innlifunina og innblásturinn
ráða ferðinni. Þetta er m.a. ástæðan
fyrir þvi að hann notar mikið akrýl liti,
sem mörgum málurum finnast þyrrk-
ingslegir, en þeir þoma mjög fljótt og
gera listamanninum kleift að breyta og
bæta við í hita augnabliksins.
Engin list verður samt til úr innlifun-
inni einni. Mér hefur ætíð fundist sem
Einar væri í innsta eðli sínu náttúru-
rómantíker, og finnst mér sýning hans i
Norræna húsinu staðfesta þá ágiskun.
Hann á kannski einna mest skylt við
enska málara á borð við Sutherland,
Piper, Hitchens o.fl. sem rýna í innviði
náttúrunnar og finna þar samsvörun
tilfinninga sinna.
Gamlir síma-
staurar syngja
Náttúran er til margs brúkleg. f
höndum Einars verður hún uppspretta
endalausra umbrota, átaka sem háð eru
með línum og litum. Hvergi er logn-
mollu að finna. Það hefur sjálfsagt
haft sín áhrif að Einar er starfsmaður á
Orkustofnun og hefur séð náttúruöflin
í reynd. Og skyldi þessi náttúrusýn ekki
vera sama og lífssýn listamannsins: að
veröldin sé vettvangur eilifra átaka,
tortímingar sem sköpunar? Alltént er
hún Einari svo í blóð borin að þegar
hann fjallar, að því er virðist um n4"
asta umhverfi sitt og okkar, b°r|> ..Sl;
og innanstokksmuni, þá tekur það
myndefni náttúrulegum breytingum,
ummyndast í gróður og lifandi form,
— „jafnvel gamlir símastaurar syngja”
eins og þjóðskáldið kvað.
En myndgerð af þessu tagi er
ekki alveg án áhættu. Þar sem hún er
laus í sniðum má listamaðurinn gæta
þess að láta ekki allt fara úr böndun-
um, leysast upp i innantómt skraut eða
kúffylla myndflötinn.
r i
Myndlist
L J
Einar Þorláksson — Páskar, akrýl. —
Að neðan: — Uppstilling, Hýjalfn,
Rauð form, allt akrýl.
DB-myndir Slg. Þorri.
Einar Þorláksson — Danfel, akrýi.
Jafnbest
Einar hefur að mestu sneitt hjá þeim
gryfjum með því að reiða sig á létta
kúbfska beinagrind, láréttar og lóðrétt-
ar áherslur, en hins vegar hafa litir hans
stundum sprengt allt utan af sér, eða alls
ekki gengið upp. En litanotkun Einars
er sérstæð (minnir helst á Jóhannes
Geir . . .) og þegar honum tekst vel upp
eru fáir sem slá honum við. Sýning
hans í Norræna húsinu er jafnbesta
sýning hans til þessa og mikill listrænn
sigur fyrir listamanninn. ~AI.