Ársrit Ræktunarfélags Norðurlands - 01.01.1986, Blaðsíða 26

Þær spurningar sem vakna eftir að ofangreind niðurstaða
liggur fyrir eru eftirfarandi. Hvað veldur þessari breytingu?
Hvaða afleiðingar hafa þessar breytingar í för með sér fyrir
bændur? Er nauðsyn að breyta þessari þróun og hvernig
verður það gert?
Ef við hugum að svörum við þessum spurningum í sömu
röð og þær eru ritaðar þá er eins og getið er fyrr í þessum texta
aðalástæðan fyrir færri tvíkímblöðungum í túnum talin meiri
áburðarnotkun. Samkvæmt tölum sem fyrir liggja um
áburðarnotkun á liðnum árum þá sést að hún jókst nokkuð
jafnt og þétt fram yfir 1960 og er um það leyti komin í 110-130
kg N/ha. Síðan þá hefur þessi áburðarnotkun haldist svipuð
og minnkað á allra síðustu árum. Á þessum árum meðan
áburðarnotkun er að aukast er tíðarfar yfirleitt gott og grös
taka vel aukinni áburðargjöf. Við þessar aðstæður verða tví-
kímblöðungar undir í samkeppni um pláss og ljós og hverfa að
miklu leyti. Nýræktun er einnig mikil á þessum tíma og í nýju
túnunum verða af eðlilegum orsökum fyrst og fremst þau grös
sem sáð er a.m.k. fyrstu árin. Við úreldingu sáðgrasa koma í
fyrstu umferð í þeirra stað innlend grös s.s. vallarsveifgras,
língresi eða snarrót. En seinna og um leið og skilyrði eru til
þess breiðast út í þessi tún tvíkímblöðungar og þess sáust oft
dæmi í skoðun minni sumarið 1986 að tún ræktuð löngu eftir
stríð (1950-1970) voru glóandi af sóleyjum eða snjóhvít af
vegarfa. Ef verulegar skemmdir komu í landið af kali eða
lélegri rækt verða þar áberandi — a.m.k. tímabundið —
haugarfi og varpasveifgras.
Upp úr 1960 þegar áburðarnotkun hafði náð hámarki taka
við köld og sprettulítil ár (1965-1971). Við þessi skilyrði má
búast við því að tvíkímblöðungar fari aftur að rétta sinn hlut
bæði fer nú úrval að segja til sín en ljóst er að einstaka plöntur
hafa staðið betur af sér samkeppni en aðrar og með minni
grassprettu í köldum árum eiga blómjurtir auðveldar upp-
dráttar. Hlýrri ár upp úr 1970 hafa e.t.v. hægt á útbreiðslu en
kaldari ár með misjafnari sprettu frá 1979 eiga án efa sinn
þátt í því að þessar plöntur virðast svo áberandi i túnum og
útbreiddar nú.