Ársrit Ræktunarfélags Norðurlands - 01.01.1986, Blaðsíða 101

NAM er mælikvarði á hversu mikið af eiginlegu próteini
(aminósýrum) stendur gripnum til boða í innri efnaskiptum,
þ.e. til afurðamyndunar.
Hámarks nýting á próteini fóðursins krefst ákveðins
jafnvægis milli leysanleika þess og próteinuppbyggingar.
Leysanlegt prótein í vömb umfram þarfir örveranna tapast
út með þvagi, eins og áður var nefnt. Skortur á ammoníaki
í vömb (fóðurprótein of torleyst) getur hindrað eðlilegan
örveruvöxt og þar með minnkað próteinuppbyggingu í vömb
og próteinuppsog frá þörmum. Skert örverustarfsemi vegna
ammoníakskorts getur auk þessa haft neikvæð áhrif á melt-
ingu og fóðurát. Þannig getur ammóníakskortur í vömb haft
neikvæð áhrif á bæði prótein og orkunám skepnunnar. í
fóðuráætlanagerð er útreikningur PJV nauðsynlegt hjálpar-
tæki til þess að nálgast hámarks nýtingu próteina úr fóðrinu.
Utreikningur á NAM og PJV byggist á því að fyrir hverja
fóðurtegund séu eftirtaldir þættir þekktir, og/eða mældir:
a) próteininnihald í fóðrinu (köfnunarefni x 6,25)
b) leysanleiki - eða niðurbrotshlutfall próteinsins
c) amínósýruinnihald í niðurbrotnu fóðurpróteini og -
d) raunverulegur meltanleiki þeirra í þörmunum
e) innihald fóðursins afmeltanlegum kolvetnum
í) amínósýrumyndun fyrir hvert kg kolvetna sem meltast í
vömb
g) raunverulegur meltanleiki amínósýra úr örverupróteini í
mjógirni.
Liður a er mældur í öllum fóðursýnum sem send eru til
efnagreininga (venjulega geiíð upp sem % hráprótein í þurr-
efni).
Liður b er nýr, og hefur ekki verið mældur í einstaka fóður-
sýnum hérlendis fram til þessa. í þessu sambandi yrði a.m.k.
fyrst um sinn að styðjast við ákveðnar viðmiðunartölur (sjá
töflu 2).
Liðir c, d ogf, g, eru allir ákveðnir á grundvelli tilraunanið-
urstaðna, en ógerlegt að mæla þá í hverju tilviki. Þetta þýðir
103