Árbók Landsbókasafns Íslands - Nýr flokkur - 01.01.1983, Page 25

FLORA DANICA Á ÍSLANDI
25
Registur yfir Islands Stií'tisbókasafn, Viðey 1842, segir: „Flora
Danica illumineret Pragtværk Kjöbenhavn fra 1764 til 1841, 14 Bind
i folio.“ Hér er um lýst eintak að ræða, en bindin hafa ekki getað verið
14, þar sem 42. heftið kom ekki út fyrr en 1849 og ekkert er sagt um,
hve mikið hafi verið í bandi og hvað í heftum. Því miður er þessi skrá
svo hroðvirknislega unnin, að mjög takmörkuð not eru af henni (sbr.
ritdóm Jóns Sigurðssonar um hana í Nýjum félagsritum 4 bd., bls.
131—142). Pað mun þó vafalaust, að hér sé um eintak Landsuppfræð-
ingarfélagsins að ræða, þegar höíð er í huga saga bókasafns þess, að
erfingjar Magnúsar afhentu það Stiftisbókasafni 30. nóvember 1833
(Jón Jacobson, áður tilvitnað). Með hliðsjón af áður greindri lýsingu
á bandi eintaksins má ráða, að 8 fyrstu bindin hafi verið bundin,
þegar það kom í vörzlu Stiftisbókasafns, en 9. og 10. bd. í heftum, sem
safnið sendi þegar í band, og síðan 11. bd., þegar því barst síðasta
hefti þess (33. h.). Stjórnendur Stiftisbókasafns voru vandfýsnir á
band, „þess vegna var það, er vandaðar bækur bárust safninu
óbundnar, svo sem hið dýra ritverk Flora Danica, Danske mynter
o. fl. úr konungsgjöfinni, þá neyddist nefndin til að senda bækurnar
aftur til Hafnar til að fá þær bundnar, og var þá jafnan í því sem öðru
flúið til Rafns og hann beðinn að annast verkið (sbr. bréf 3. janúar
1828 frá Hoppe til Rafns og víðar)“ (Jón Jacobson, bls. 31-32). Það
er óheppilegt að vísa til bréfa Hoppes til Rafns um band á Flora
Danica, því að ég sé ekki, að hennar sé getið í þeim, enda hafði Hoppe
látið af stiftamtmanns-embættinu og stjórn safnsins, er það eignaðist
þetta Flórueintak. En þar fyrir tel ég dæmið rétt, hvað það snertir, að
þetta hafi einnig tekið til Flórunnar, þegar að henni kom.
Pétur Fjeldsted Hoppe (1794—1848) stiftamtmaður (1824-29) var
stjórnandi Stiftisbókasafnsins, þegar registur þess 1828 var samið, en
í því er skrá yfir velgerðarmenn safnsins, og er þar fyrstur á blaði
Danakonungur, sem gefur 49 „Bind eller Nummere“. Síðar í skránni
stendur: Paulsen, Districtschirurg, Island, 276 Bind og Nummere.
Og um þessa gjöfsegir: „Vorið 1828 (6. maid.) skrifar forstöðunefnd-
in Sveini lækni Pálssyni, sendir honum bókaskrána og þakkar honum
hans höfðinglegu bókagjöf (276 bd.), sem þeir telja þá „álitlegustu
gjöf, sem hingað til hafi komið til safnsins frá íslandi“ (den
anseeligste, som hidtil er indkommet fra Island), og segja þá komin
frek 200 bindi fram yfir bindatölu bókaskrárinnar, en sá ritauki var 7
vikum síðar kominn upp í 500 bindi (sbr. bréf nefndarinnar til
Bókmenntafélagsins 24. júnídag sama ár). Vona þeir hann fallist á