Frjáls verslun - 01.04.1940, Blaðsíða 10

Klipt af seðlunum
allir vonuðust eftir friði, voru menn þó á eitt
sáttir um að úr því ekki hefði verið hægt að
komast hjá styrjöld væri nú ekki annað að gera
en duga eða drepast, því ef Þýzkaland biði ósig-
ur væri engrar miskunnar að vænta og friðar-
skilmálarnir jafnvel verri en í Versölum.
Óðar og styrjöldin hófst var tekið að skammta
neyzluvörur. Hver maður fékk sína seðla, og
voru þeir, sem ég fékk, fimm matarseðlar hvern
mánuð. Margvísleg flokkun var á skömmtumnni,
sem ég kem síðar að. í fyrsta lagi fékk ég kjöt-
seöil eða fjóra 50 gramma miða og fjóra 100
gramma miða, í öðru lagi var feitmetisseöill,
125 grömm af smjöri á viku, auk smáskammts
af smjörlíki og svínafeiti, og entist þetta, ef vel
var á haldið. Síðan var sykurseöill, en ekki man
ég hvað mikið var á honum, því að húsmóðirin
þar sem ég bjó hirti þann miða alltaf, en tölu-
verðu var úthlutað af sykri og auk þess dálitlu
af marmelade. Brauðseöillinn var mjög rífleg-
ur, og var það á fárra færi að torga þeim ósköp-
um af rúgbrauði, sem skammtað var. Síðast var
svonefnt Lebensmittelkarte, en á því var ýmis-
10
legt, svo sem grjón, malt-kaffi, súkkulaði, sem
ekki fékkst þó alltaf, og súpuefni. Ef ég t. d.
fékk mér „Omelet“, varð ég að láta svo og svo
mikið af þessum seðli. Ekki fékk ég annað kaffi
en malt-kaffi og þótti mér það vöntun. Þegar á
leið var ekki úthlutað öðruvísi sápu en svo-
nefndri Einheitsseife, en hún var líkust sólskins-
sápu. Mýkri sápa fékkst handa börnum. Sápa
þessi hreinsaði vel. Yfirleitt fannst mér matur
nægur og saknaði ekki neins, nema helzt kaffis-
ins og heitu pylsnanna, sem gott var að fá á
kvöldin, en fengust nú ekki nema gegn seðlum.
Að næringargildi var maturinn fullnægjandi,
eða svo virtist mér. Á þriðjudögum og föstudög-
um var kjötfasta, og mátti þá ekki framreiða
kjöt.
Þannig var í stuttu máli minn matarskammt-
ur, en úthlutað var misjafnt til manna, eftir því
hvað þeir unnu. Ég var í skóla og þurfti því ekki
sérstakt kraftfóður. Hins vegar fengu erfiðis-
menn tvöfaldan skammt. Var þar greint á milli
Schwer-arbeiter og Schwerst-arbeiter, en hinir
síðarnefndu voru t. d. námuverkamenn og var
þeim skammtað sérstaklega ríflega. Ég varð var
við að þessir karlar grobbuðu af skammtinum
sínum og þótti hefð í að fá meira en hinir.
Síðar var einnig tekið að skammta fatnað.
Éyrst í stað var ekki úthlutað seðlum, en menn
fóru í skrifstofur, þar sem látnar voru úti ávís-
anir á föt. Svo var gefið út Reichskleiderkarte
eða fataseðill, sem gilti fyrir eitt ár og var hon-
Bifreiðar d götum Kaupmannahafnar
FRJÁLS VERZLUN