Frjáls verslun - 01.06.1963, Síða 27

þessu stal ég, af því að mig langaði svo mikið til
að prenta það með ferðasögunni. Helmingur íbú-
anna lá dauðvona í rúminu, en hinir voru á stjái
og heldur undarlegir. Gamall póstur var þar og
kona hans, bæði krypplaðir gigtarsjúklingar; ein
kerling átti það til að taka æðisköst og vilja rífa
í tætlur allan pappír í veröldinni (því var nú ver,
að hún fékk aldrei slíkt kast á meðan ég var þar).
Drykkjuæðissjúklingur var þar og gamall maður
með dýrlingsandlit, hann átti eftir einn mánuð
ólifað (krabbamein). Alla ævi hafði hann verið
vinnumaður hjá bóndaekkju, sem borgaði honum
aldrei neitt kaup og lét hann sofa á gólfinu. I hvert
sinn sem honum áskotnuðust ný föt, sagði hún:
„Þetta er of gott handa þér. Hvað hefur þú að
gera í svona fínurn fötum?“ og fargaði fötunum.
Ungur Ameríkumaður var meðal farþeganna á
Novu. Hann hafði nýlega lokið lagaprófi og var á
Evrópureisu. Hann var einn þessara Ameríku-
manna sem lesa allt, ljóð, fornfræði og hagfræði,
og taka ekkert eitt fram yfir annað. Þá var og
norskur fiskkaupmaður, 24 ára (sýndist vera 19),
sem rekur eigin verzlun og segir, að ekki sé hægt
að treysta Islendingum í viðskiptum.
Mér leiðast svo ferðalög á sjó, að ég get varla
nmnað nokkurn skapaðan hlut, sem þar gerist. Nóg
var svo sem frjálsræðið um borð, við gátum gengið
upp í brúna eftir vild. Skipstjórinn hafði þokkalega
framkomu og sagði okkur allt um börnin sín og
veikindi þeirra. Hann hefur aðeins einu sinni kom-
ið í land á Islandi, og það var í þeim erindum að
fá sér bað. Kjörorð hans er: „Ég má ekki spilla ung-
meyjarvexti mínum.“
Minnisstæðast er mér úr ferðinni hvalveiðistöðin
í Tálknafirði. Ég vildi óska, að ég gæti lýst vel því,
sem fyrir augun ber, því að hvalur er fallegasta
skepna, sem ég hef séð. Hann hefur til að bera
bæði töfra lifandi veru, ægilegur og blíður í senn,
og gangfegurð nútímavéla. Sjötíu tonna hvalur lá
á rennibrautinni, einna líkastur víðáttumikilli og
virðulegri grcifafrú sem búið er leggja á höggstokk-
inn. Sú sjón að sjá hval tættan sundur með vindum
og krönum ætti að nægja til að gera mann að gras-
ætu upp á lífstíð.
BRÉF TIL ÍSLANDS
Eftir lieiinkomuna skrifaði Auden kunningja sínum liér á
landi bréf, ]iar sem liann se)»ir meðal annars:
Sárafáir Englendingar liafa áhuga á íslandi. Aft-
ur á móti má segja, að íslandsáhugi þessara fáu
nálgist ástríðu. Faðir minn var þeirra á meðal.
Sumar ferskustu bernskuminningar mínar eru um
það, þegar pabbi las fyrir mig úr íslenzkum þjóð-
sögum og fornsögum, þess vegna kann ég mcira i
norrænni goðafræði en grískri.
Ferðin til íslands veitti mér mikla ánægju. Þetta
segi ég satt, þó að ég hafi í ferðabréfum mínum
ekkert skafið utan af því, sem mér þótti miður
fara. Ég mætti þar stakri góðvild og gestrisni, og
man aðeins eina undantekningu frá því. Og ég
verð að segja, að ég get ekki htigsað mér fólk, er
ég kysi frekar að dveljast með í útlegð en íslend-
inga.
Mér, eins og öðrurn útlendingum á Islandi, þótti
mikið koma til íslenzkra bænda er ég hitti. Þeir
eru ekki eins leiðinlegir og kauðalegir og enskir
sveitamenn sýnast stundum vera. A hinn bóginn fór
það ekki fram hjá mér, að fólk í bæjum á íslandi
er orðið siðspillt af að búa þar. Reyndar er borg-
armenning ekki til þar. Tvennt er það, sem gestur-
inn veitir fyrst athygli. Annað er óstundvísi, sem
er smámunir, og hitt er drykkjuskapurinn, sem
er heimskulegur, en varla til að furða sig á, þar eð
almennilegir drykkir eru ófáanlegir í landinu. Bjór-
inn er ekki mönnum bjóðandi, létta vínið rándýrt,
og þá er ekki annað eftir en brennivínið, og það
kann ekki góðri lukku að stýra.
Mér var sagt, að íslendingar væru óáreiðanlegir
í viðskiptum, en persónulega fannst mér þeir vera
heiðarlegri en flest fólk, er ég hef kynnzt. Stjórn-
málaspilling kvað vera rnikil í landinu, og getur
það verið rétt, þar sem hver þekkir þar annan.
Islendingar hafa fallega framkomu, þegar hún
er eðlileg, en gerviframkoma þeirra er mjög ófull-
komin. Með gerviframkomu á ég við það, sem ekki
byggist á ósjálfráðri tilfinnineu gagnvart öðru fólki.
Fínir borgarar, sem fara til íslands, eru allt.af að
stagast á því, að þar séu hvorki til auðkýfingar né
fátæklingar. Við fyrstu sýn virðist þetta vera satt.
Þar sér maður livorki liallir á við Mavfair né önnur
eins hreysi mannabústaða og í East End. Tvnun er
hátt í samanburði við önnur lönd, og þar cr stétta-
munur minni en í nokkru öðru kapitalisku landi.
En þegar maður hefur það í huga, að ísland er
stærra land en írland, telur færri íbúa en Brighton,
og á nokkur auðugustu fiskimið í heimi, á maður
dálítið bágt með að trúa því, að kaupið gæti ekki
verið hærra og munurinn minni. Eg sá fjöldamarga
búa við kjör, sem ég öfundaði þá ckki af, og nokkra,
sem peningaauðurinn hafði gert að hrokafulliim,
FRJÁLS VERZLUTí
27