Frjáls verslun - 01.01.1970, Side 13

FRJALS VERZLUN
13
ÍSLENZK HÚSGÖGN:
STÖÐUGT VAXANDI KRÖFUR UM GÆÐS
OG FJÖLBREYTNI
— endurskoSa þarf framleiðsluhœtti vegna erlendrar samkeppni.
□ Húsgagnaiðnaðurinn er ein
af stærri iðngreinum landsmanna,
og jafnframt ein af þeim sem mest
ber á, m. a. vegna þess að hús-
gagnaverzlanir eru jafnan stærri
en aðrar verzlanir og auglýsinga-
starfsemi mikil, þó mjög 'sé það
misjafnt.
Erfitt er að afla ábyggilegra
upplýsinga um þessa iðngréin, eins
og aðrar. Þó er að finría tölur í
Fjármálatíðindum, fyrsta hefti
1969, tölur um sölu húsgagna í
smásölu í Reykjavík á árinu 1968.
Kemur þar fram að starfandi
eru í Reykjavík 32 húsgagnaverzl-
anir, sem hafa þó ekki í þjónustu
sinni nema 53 starfsmenn, en það
gefur til kynna að flestar þeirra
eru smáar. Verður að reikna með
að hér sé átt eingöngu við sölu-
fólk.
Húsgagnasala í þessum verzlun-
um nam rúmum tvö hundruð
milljónum á árinu 1968 og varð
62,7% aukning á sölu í desember,
miðað við sama mánuð árið áður,
aukning, sern er harla stórbrotin,
með tilliti til þess að þá var ný-
afstaðin mikil gengislækkun. Rétt
er að hafa í huga að hér er aðeins
átt við sölu í Reykjavík og hús-
gagnasala utan Reykjavíkur hefur
varla verið minni hlutfallslega.
□ Húsgagnaiðnaðurinn er sér-
kennilega samansettur að því leyti,
að óskýr mörk eru á milli fram-
leiðslu og sölu. f eðli sínu greinist
hann í innflutning efnis, trésmíð-
ar, bólstrun og loks sölu framleiðsl-
unnar. Trésmíðin er nær alltaf
umvinni af sérhæfðum trésmiðj-
um, þó að til séu undantekning-
ar frá því. Bólstrarar og hús-
gagnaverzlanir kaupa þessar
grindur og bólstra þær. Hafa
flestar húsgagnaverzlanir bólstr-
ara í sinni þjónustu, sem bólstr-
ára í sinni þjónustu, sem bólstra
gögn, sem verzlanirnar selja. Und-
antekningar eru þó frá þessu líka,
svo sem Húsgagnahöllin, sem læt-
ur lítið bólstra, en selur fyrir
aðra.
Meginástæðan fyrir þessu fyrir-
komulagi er sú, að samkeppni um
verð er svo hörð, að það þolir ekki
eðlilega álagningu á þremur fram-
leiðslustigum, trésmíði, bólstrun
og sölu. Þar að auki flytja margar
verzlanir sjálfar inn áklæði. á eig-
in húsgögn.
Trésmiðjurnar skiptast í megin
atriðum í fjóra hluta. Þær sem
stunda þjónustustörf, svo sem við-
gerðir, margs konar smíði eftir
samningum og útboðum o. s. frv. í
öðru lagi þær sem framleiða
grindur fyrir verzlanir og bólstr-
ara. í þriðja lagi þær, sem fram-
leiða tréhúsgögn, svo sem sófa-
borð, kommóður, borðstofuhús-
gögn og fleira, og lolcs þær, sem
framleiða aðallega hurðir og inn-
réttingar. Oft getur sama tré-
smiðja framleitt fleira en eitt af
þessu eða allt þetta.
Stærstu húsgagnaverksmiðjurn-
ar hafa allar bæði trésmiðju og
bólstrun, en þær munu vera Tré-
smiðjan Víðir, Gamla Kompan ið,
Ingvar og Gylfi, Kristján Siggeirs-
son og Valbjörk.
Stærstar húsgagnaverzlananna
eru Húsgagnahöllin, Skeifan, Hi-
býlaprýði, Víðir, Kristján Sig-
geirsson, Valhúsgögn, gg Vöru-
markaðurinn.
Það er athyglisvert, hversu lít-
il sérhæfing er á meðal stærstu
húsgagnaverksmiðjanna og hús-
gagnaverzlananna. Vottar aðeins
fyrir þessari sérhæfingu, en hlýt-
ur að þurfa að verða miklu meiri,
áður en samkeppni erlendra að-
ila hefst fyrir alvöru.
□ Þegar gengið er um og rætt
við menn í hinum ýmsu fyrirtækj-
um húsgagnaiðnaðarins, kemur í
Ijós að margvíslegar breytingar
eru á döfinni, þó að ekki séu þær
allar áberandi.
Guðmundur Jóhannsson, verzí-
unarstjóri í Skeifunni, bendir á
að smekkur fólks sé að breytast og
verða fjölbreyttari. Fólk hefur nú
meiri áhuga fyrir gömlum hijs-
gögnum og stökum gripum inn-
an um settin. Flest húsgögn hafa
núna lausa púða, en eru ekki al-
stoppuð, eins og áður tíðkaðist. Þá
fer vaxandi, að sögn Guðmundar,
að fólk kaupi máluð húsgögn, sér í
lagi í borðstofur. Þá eru pluss-
áklæði að ná vinsældum að nýju.
Hann segir sölu á venjulegum
sófasettum fara heldur minnkandi.
Nú kaupi fólk frekar tveggja
sæta sófa og fleiri stóla, oft ekki
alla í sama stíl.
Innflutningur á húsgögnum er
háður kvótaákvæðum og hefur
verið lítill. Skeifan hefur flutt inn
nokkuð af húsgögnum, en ekki í
stórum stíl, enda eru þau dýrari
en íslenzk. Stafar það fyrst og