Frjáls verslun - 01.02.1975, Qupperneq 37

Gunnar: „Endurskoða þarf álagningarreglur með hagsmuni hverfisverzlananna fyrir augum, og
afnema mikinn misinun álagningar eftir vörutegundum“
Með kjarasamningunum 26.
febrúar í fyrra fékk verzlun-
arfólk töluvert meiri kjara-
bót en aðrir launþegar. Þó
fékkst ekki fram hækkun á
álagningu til að mæta þeim
auknu útgjöldum, heldur var
við óbreytta álagningu tekið
mið af meðalhækkun á kaupi
launþega almennt, sem var
lægri en hjá starfsfólkinu okk-
ar.
í ágúst varð svo 17% geng-
isfelling og um leið iækkaði á-
lagningin. Við þetta bættust
svo láglaunábæturnar, sem
ekki hafa komið jafnharkalega
niður á neinni grein atvinnu-
rekstursins og smásölunni. Um-
búðir hafa siðan hækkað í
verði um 80-90%, rafmagn og
hiti hafa hækkað og allur
rekstrarkostnaður aukizt gíf
urlega. Nú er gengisfelling enn
á ný um garð gengin og álagn-
ingin lækkar enn. Þannig
mætti halda áfram, þangað til
álagning er komin niður í núll.
Okkur er spurn, af hverju
ríkisvaldið gáéti ekki samræm-
is og viðhafi sömu reglu um
tolla, söluskátt og álagningu á
tóbak og áfengi og það beitir
við okkur.“
F.V.: „En nú hefur því verið
haldið fram, að kaupmenn hafi
stórlega grætt á þróuninni í
vöruverði á heimsmarkaðin-
um undanfarið, t. d. hinum
geysilegu hækkunum á sykri,
sem fært hafi kaupmönnum
drjúgar tekjur. Bætir þetta
ekki að einhverju leyti skað-
ann?“
Gunnar: „Langmestur hluti
matvörunnar hefur álagningu
bundna við á'kveðna krónu-
tölu og allir kannast við aug-
lýsingar um hámarksverð
vissra vörutegunda. Álagning á
landbúnaðarvörum er þannig
ákveðin krónutala. Tekjur
verzlunarinnar hækka því
ekki sjálfkrafa þótt innkaups-
verðið hækki nema í fáum
undantekningartilfellum. Syk-
urinn er eitt þeirra. Það skal
viðúrkennt.
Ín af þessu tilefni er rétt að
dálítið nánar á hag hverf-
isverzlananna, sem verða að
hafa hinar daglegu neyzluvör-
ur á boðstólum, selja fólki
slettu af kjötfarsi og nokkrar
pylsur, stunda jafnvel lána-
starfsemi og heimsendingar að
einhverju marki. Þær eru með
vörurnar, sem yfirleitt hafa
minnsta álagningu. Sala á öðr-
um vörutegundum, með 'hærri
álágningu, eins og matvælum
í pökkum og dósum hefur’
'hins vegar færzt yfir í mark-
aðisverzlanir í ódýru og ófull-
komnu húsnæði, sem kanriski
var alls ekki hugsað upphaf-
lega fyrir verzlunarrekstur.
Þar veitir hæsta álagning á-
kveðin tækifæri til að gefa
Viðskiptavinunum afslátt, eri
hverfisverzlanirnar gjalda
þess, að þeirra vörur eru yfir-
leitt með miklu lægri álagn-
ingu. Ég hef í sjálfu sér ekkert
á móti mörkuðunum svonefndu
en tel aði nauðsynlega þurfi að
leiðrétta álagningarreglur og
afnema þennan mikla mis-
mun.“
F.V.: „Nú vill svo til, að þú
ert að reisa stóra verzlunar-
miðstöð í Hólahverfi í Breið-
holti III. Hvernig standa kaup-
menn að vígi með tilliti til
fjárfestingarlána, þegar ráðizt
er í svö stór verkefni?“
Gunnar: „Verzlunin er eini
aðalatvinnuvegurinn, sem ekki
á aðgáng að opinberum lang-
lánasjóðum. Um langt skeið
höfum við reynt að fá viður-
kenningu á náuðsyn fyrir slik-
urn stofnlánasjóði verzlunar-
innar, sem styrktur væri af op-
inberu fé. ■ Þegar aðálar í öðr-
um átvinnugreinum ætla t. d.
að kaupa bát, reisa iðnaðanhús
eða býggja fjós veita opinberir
sjóðir 60-80% lán út á þær
frömkvæmdir til langs tíma.
Hjá Kaupmannasamtökunum
höfum við fjóra stofnlánasjóðii
sem sérgreinafélögin innan
samtakanna stöfnuðu upphaf-
lega. Félagsmenn greiða viss
framlög í þá til slíkra fjárfest-
inga, en sjóðirnir veita Y2—-2
FV 2 1975
37