Frjáls verslun - 01.02.1985, Qupperneq 23

gripið hafi verið til lánalenginga í
fjárfestingarlánasjóðunum og
lækkunar vaxta. Rekstrarafkom-
an er mjög léleg, en þó tókst
aðeins að rétta út kútnum siðast-
liðið ár með viðtækum ráðstöfun-
um sem gerðar voru á því ári.
Samt sem áður eigum við langt i
land með það að hafa tekjur til
þess að mæta gjöldum, olia hefur
hækkað og breytingar hafa orðiö
á launakjörum allt er þetta til þess
fallið að hækka kostnaðinn.
Það er kannski lang eðlilegast
að fella gengiö með þeim hætti að
láta áhrif þess ekki koma út í
launin, en ég tel þessa leið ekki
færa. Það sem þá blasir við er að
bæta rekstrarskilyrðin, þannig að
meðalskipinu er gert kleyft að
bera sig. Það er nauðsynlegt aö
gera, þar sem fjöldi skipa er það
illa staddur að mikill taprekstur er
hjá stórum hlutaflotans.
Auðvitað á ástandið að vera
þannig að þau útgerðarfyrirtæki
sem standa sig eiga að halda
áfram rekstri, en hin eiga að fara,
en það verður að gera útgerðinni
það kleyft að meðalskip geti
staðið sig. Mergurinn málsins er
sá að það á að leyfa fyrirtækjun-
um að njóta þess þegar vel geng-
ur, en þegar illa árar þá eiga
menn að standa og falla með
fjárfestingum sinum i þessari at-
vinnugrein, eins og er i öðrum at-
vinnugreinum,“ sagði Ágúst Ein-
arsson að lokum.
Útflutningsvörur seldar
langt undir framleiðsluverði
— segir Jdn Páll Halldórsson
framkvæmdastjóri Norðurtangans
„GENGIÐ er megin þátturinn í
tekjumyndun sjávarútvegsins
og ræður því mestu um afkomu
þessarar atvinnugreinar. Sjávar-
útvegurinn selur alla sína fram-
leiöslu á erlendum mörkuðum í
samkeppni við aðrar þjóðir og
fær litlu sem engu ráðiö um það
verð sem ríkir á markaðinum.
Framleiðslukostnaður ræðst
hins vegar af launa- og verð-
bólguþróun hér innanlands,"
sagði Jón Páll Halldórsson,
framkvæmdastjóri Hraðfrysti-
húss Norðurtangans á ísafirði í
samtali viö Frjálsa verzlun, þeg-
ar hann var spurður spurningar-
innar: Hvernig á að leysa vanda
útgerðarinnar?
Aukin framleiðni hefur ekki
dugaðtil
„Sjávarútvegur hér á landi get-
ur því ekki starfað með eðlilegum
hætti, nema gengi krónunnar sé á
hverjum tíma rétt skráð, en á
þetta hefur mjög skort á liðnum
árum. Innlendur kostnaður hefur
ætt upp, langt umfram það sem
gerst hefur í helstu markaðslönd-
um okkar. Fyrirtækin hafa reynt
Jón Páll Halldórsson.
að mæta kostnaðaráhrifunum
með aukinni framleiðni, en það
hefur engan veginn dugaö til. Þá
hefur verið gripið til gengisbreyt-
inga til þess að forða fyrirtækjun-
um frá stöðvun og koma í veg fyrir
almennt atvinnuleysi i landinu.
Gengisbreytingarnar hafa þjónað
þeim megintilgangi að leiðrétta
það sem þegar hefur gerst, en
ekki að skapa fyrirtækjunum
rekstursgrundvöll til frambúðar.
Afleiðingarnar eru öllum þeim
Ijósar sem á annað borð vilja sjá.
Þetta ástand hefur gengiö svo
nærri afkomu fyrirtækja i sjávar-
útvegi og lamað svo fjárhagslega
stöðu þeirra, að þau eru ófær um
að standa undir eðlilegri endur-
nýjun og uppbyggingu, að ékki sé
talað um að skila arði af því fjár-
magni, sem í þeim er bundið.
Vaxtarbroddur atvinnulifsins hef-
ur þvi færst yfir i þjónustugrein-
arnar sem ekki eru háðar þessum
ytri skilyrðum,“ sagði Jón Páll.
Útflutningsvörur seldar undir
framleiösluveröi sl. ár
„Þetta hefur síöan leitt til þess
að ungt fólk fýsir ekki lengur að
starfa í þessum atvinnuvegi og
þeir sem fyrir eru leita sér starfa á
öðrum sviðum. Svo einfalt er það.
Ef ekki tekst að gera nauðsynleg-
ar ráðstafanir, sem tryggja stöð-
ugt gengi krónunnar, þýðir ekki
að binda gengið fast eins og hér
hefur verið gert á liðnum árum.
Mitt svar er einfaldlega það, að
ef gengisskráningin er rétt, þá
þarf engin bjargráð fyrir sjávarút-
veginn. Þá geta þau fyrirtæki sem
23