Frjáls verslun - 01.02.1985, Qupperneq 27

ÚTGERÐIN
heifd. En til aö unnt sé að gera
tilraun til að svara er nauðsyn-
iegt að svara annarri spurningu
fyrst. Hver er vandi útgeröar?
Ég tel að meginvandinn felist í
fimm atriðum," sagöi Þórður
Friðjónsson hagfræðingur í for-
sætisráðuneytinu í samtali við
Frjáls verslun, þegar hann var
spuröur spurningarinnar:
Hvernig á að leysa vanda út-
gerðar?
„Þessi atriöi eru:
1. Jafnvægisleysi í rekstrarskil-
yrðum útvegs og fiskvinnslu,
einkum að þvi er lýtur að
gengi krónunnar, innlendri
verðlags- og kostnaðarþróun
og fyrirgreiðslu opinóerra að-
ila við þessa atvinnugrein.
2. Aflasamdráttur var gifurlegur
árin 1982 og 1983, eða um
17—18%. Það er ekki nema
tvisvar til þrisvar sinnum áður
frá stofnun lýðveldisins, sem
slikur samdráttur hefur átt sér
stað, en ávallt hefur útvegur
verið þess vanþúinn aö mæta
honum vegna lélegrar eigin-
fjárstöðu og vanmáttugra
jöfnunarsjóða.
3. Of stór og óhagkvæmur fiski-
skipastóll.
4. Styrktaraðgeröir annarra
landa við sjávarútveg, einkum
Norðmanna og Kanada-
manna.
5. Erfiðleikar i markaðsmálum,"
sagði Þórður.
Sjávarútvegur í eðli sínu
sveiflukenndur
„Fyrsta atriðið sem ég nefndi
er gjarnan vanmetið. Forsenda
trausts efnahagslifs er viðunandi
stöðugleiki. Þó að sjávarútvegur
sé i eðli sinu sveiflukenndur at-
vinnuvegur er margt hægt að
gera til að skapa aukið öryggi og
jafnvægi í rekstrarskilyrðum
hans. i þvi efni tel ég þrennt
skipta meginmáli; marka al-
menna umgjörð um starfsskilyrði
sjávarútvegs til nokkurra ára,
e.t.v. til þriggja ára í senn, t.d.
með þeim hætti að festa að öðru
óbreyttu tiltekið raungengi, efla
jöfnunarsjóði sjávarútvegs og að
lokum styrkja eiginfjárstöðu fyrir-
tækja í greininni.
Um aflann hverju sinni er i
sjálfu sér ekki margt að segja,
honum ráða að mestu máttarvöld
sem okkureru æðri.
I þriðja lagi er grundvallaratriöi
að fiskurinn sé veiddur meö sem
minnstum tilkostnaði þegar horft
er til lengri tíma. Nú er fiskiskipa-
stóllinn of stór og um margt
óhagkvæmur. Stjórnvöld hafa
mikið unnið i þessu efni að und-
anförnu, en það er ekki áhlaups-
verk aö leiðrétta afleiðingar
rangrar fjárfestingarstefnu und-
anfarna áratugi," sagði Þórður.
Leita bandamanna með
sameiginiega hagsmuni
„Erfitt er að hafa áhrif á styrkt-
araðgeröir annarra landa. Að
undanförnu hefur mikiö verið gert
af hálfu stjórnvalda til að vekja
athygli á afleiðingum slikra að-
gerða fyrir islenskt efnahagslif. Á
alþjóðavettvangi er rödd okkar
þó ekki sterk ein sér og e.t.v.
þurfum við að gera meira af þvi
að leita bandamanna með sam-
eiginlega hagsmuni til að styrkja
okkar aðstöðu aö þessu leyti.
Þó að margt hafi tekist vel í
markaðsmálum hefur verið við
vaxandi erfiöleika aö etja aö und-
anförnu, hvort sem litið er til
markaðshlutdeildar islenskra
sjávarafurða á þeim mörkuðum,
sem best gefa af sér, eða verðs
(raunverðs) sem fæst fyrir afurð-
irnar. Ég tel að þýöing markaðs-
mála hafi gjarnan verið vanmetin.
í þessu efni þarf ákveðna hugar-
farsbreytingu. M.a. tel ég sér-
staklega þýöingarmikið að efla
tengslin við neytandann og reyna
aö nálgast viðfangsefnið meira
frá hans sjónarhóli.
Mörg fleiri roð mætti að sjálf-
sögðu hafa um þessi mál, en ég
hef reynt að drepa á aðalatrið-
inu,“ sagði Þórður Friðjónsson
að lokum.
27