Frjáls verslun - 01.02.1985, Qupperneq 73

leiöis hærri, en þaö endurspeglar
fyrst og fremst aö meðallaun eru
hærri hér en á almennum mark-
aði. Ákvæöi i tryggingarmálum
eru t.d. m rétt til launagreiðslna i
veikindum. Réttur þeirra sem eru
búnir aö vinna hér lengur og
lenda í alvarlegum áföllum er
meiri heldur en þeirra sem vinna
samkvæmt almennum kjara-
samningum."
— Er slysatiðni há?
„Nei, hún er mjög lág. í saman-
buröi viö verksmiðjur hjá Alu-
suisse höfum viö i mörg ár verið
meö þeim lægstu í sambandi viö
slysatíöni og fjarveru starfs-
manna af þeim sökum. Innlendur
samanburöur er varla til því litið er
um sambærilega vinnustaði. Miö-
aö við almennan atvinnurekstur
hygg ég aö viö séum meö einna
bestu útkomuna. Enda hefur
þessum málum veriö sinnt hérfrá
byrjun. ÍSAL var raunverulega
frumkvööull i öryggismálum á
vinnustaö."
Ýmsir klúbbar starfræktir
— Hvernig er starfsmannafé-
lagiö hjá ISAL?
„Þaö er mjög öflugt og virkt. Á
vegum þess eru starfræktir ýmsir
klúbbar s.s. skák-, bridge-,
steinasafnara- útivistar- og Ijós-
myndaklúbbur svo eitthvaö sé
nefnt. Þorrablót eru haldin hér
einu sinni á ári. Starfsmannafé-
lagiö á fimm orlofshús sem öllum
starfsmönnum standa til boða.
Félagslif er almennt mjög gott.
Innan vaktahópanna myndast
eölilega mikil tengsl, kannski
meira en hjá þeim sem eru i dag-
vinnu."
— Vinnutimi starfsmanna?
„í framleiösludeildunum, þá á
ég viö kerskálann og steypuskál-
ann, þar vinnurmeginþorri manna
á vöktum. Hins vegar er unniö í
dagvinnu i viöhaldsdeildunum.
280 manns vinna á vöktum en
257 í dagvinnu. Um er aö ræöa
þrenns konar vaktir. Um 60 menn
eru á þriskiptum vöktum alla
daga. Siöan er stærsti hópurinn á
tviskiptum vöktum frá 8—4 og
4—12. Eðli rekstursins er þannig
aö unniö er allan sólarhringinn."
— Hvað meö flutning manna til
og frá vinnustaö?
„Viö erum með samning viö
Vestfjarðaleið sem sér um aö
flytja menn til og fá vinnustað.
Þetta er mjög umfangsmikið. Far-
iö er þrisvar sinnum á sólarhring
á milli. Þegar bilarnir eru flestir, þá
eru þetta sex til sjö bilar.“
— Fylgir þvi einhver áhætta aö
vinna i álverinu t.d. i sambandi viö
atvinnusjúkdóma?
„Þaö er i sjálfu sér enginn
ákveðinn sjúkdómur sem fylgir
þvi. Hins vegar er á mörgum
stööum erfitt aö hamla gegn ryk-
mengun. Rykiö hér er ekkert
hættulegra en gengur og gerist.
Ryk er almennt óhollt. Geröar
hafa veriö miklar endurbætur aö
undanförnu og veriö er aö ná
valdi á rykmenguninni þannig aö
hún veröi minni. Þaö er samt
Mikil eftirspurn
ereftir
störfum
hjá ísal
aldrei hægt aö útiloka hana alveg.
I kerskálanum eru allskonar
lofttegundir en þær eru ekki í
þeim mæli aö vera hættulegar."
Markaösverö er lágt sem
stendur
— Eigum viö islendingar enga
möguleika á aö nýta okkur þenn-
an hráál og skapa eitthvað úr
honum?
„Þaö er reyndar dálitiö selt á
innanlandsmarkað til nota hér.
Sennilega getum viö samt aldrei
orðið samkeppnishæfir viö aö
vinna úr þessu og selja á erlend-
an markað. Einfaldlega vegna
þess aö vinnsluverksmiðjurnar
eru allar inni á miðjum mörkuöum.
Fjarlægöin og flutningskostnaður
gerir þaö aö verkum aö mjög
hæpiö er aö vinna hráál hérlendis
til endanlegrarframleiðsluvöru.“
— Hvernig er útlit á álmörkuó-
um erlendis?
„Markaösverö er lágt eins og
stendur, en reiknað er meö aö
þaö hækki. Eftirspurn eftir áli er
nokkuð stööug og viröist mark-
aðurinn vera aö sækja i jafnvægi.
Veröiö er samt alltof lágt, bæöi
fyrirokkurog aöra.“
— Af hverju ræöst verö á áli?
„Þaö fer bara eftir framboði og
eftirsþurn. Hins vegar er þaö flók-
iö mál hvers vegna verö hefur
ekki hækkaö aftur. Framleiðend-
ur hafa mislesið markaöinn. Eftir
aö framleiöslan er minnkuö er
mjög timafrek og óvenjudýr aö-
gerö aö setja verksmiðjur i gang
aftur. Þaö er ekki hægt bara aö
slökkva á einu keri. Menn eru
tregir aö breyta og minnka fram-
leiðsluna vegna þess aö þeir vita
um kostnaöarhlið þess. Við-
bragðshæfni viö markaðnum er
minni en i flestum öörum greinum.
Þegar verö á áli var sem hæst ’83
var allt sett i gang, en nú eru
menn tregir aö stoppa allt aftur."
— Hvert selur ÍSAL?
„Stærsti hlutinn fer til Evrópu
og sér söludeild Alusuisse um aö
selja fyrir okkur. Aö visu höfum
viö starfandi söludeild hér á landi,
en hún er fyrst og fremst sam-
ræmingadeild viö söludeild Alu-
suisse. Framleiöslan hefur aukist
mikiö á siöustu 15 árurn."
— Er hugað aö stækkun ál-
versins?
„Allir reikna meö þvi en þaö er
á umræðustigi ennþá. Þaö er ekki
búið aö byggja álver sem anna
allri eftirspurn um ókomna fram-
tiö. Þvi verður aö byggja eitthvaö
af nýjum bræöslum."
— Vinna kvenmenn i verk-
smiöjunni?
„Ekki sem stendur, en þaö hafa
konur unniö hér. Meira aö segja
var ein sem vann í kerskálanum."
Að lokum spuröi ég Jakob um
áhugamál hans. Tjáöi hann mér
aö hann heföi leikiö meö Val í
handbolta á sinum yngri árum,
sem KR-ingur. Annars er hann
mikill áhugamaöur um bridge og
les mikiöaf bókum.
73