Helgarpósturinn - 01.06.1995, Blaðsíða 12

12
„Fjölskyldan
líður kannski
skort og þú
tekur peninginn
og spilar fyrir
fimmtíu þúsund
krónurá dag
flesta daga eins
og ég gerði.
Lífið gekk út á
tvennt hjá mér,
að spila og
redda mér
pening."
„Ég var farinn
að stela og
stunda aðra
óheiðarlega iðju
til að nálgast
peninga. Ég
hefði þurft að
sitja inni í þrjú til
fjögurár hefði
ég verið kærður
fyrir þetta."
„Þetta feransi
langt með
marga og veit
ég dæmiþess
að menn hafi
framið sjálfs-
morð eftirað
hafa tapað
peningum."
s
H
FllvlívlTO DaGÚ Frra Ú N nr995
Hvernig má það vera að menn hendi frá sér tugum þúsunda á kvöldstund til að freista þess
að vinna kannski átta þúsund krónur? pósturinn ræddi við spilafíkil sem tapaði
talsverðum peningum í spilakössum og hefur þurft að leita sér aðstoðar við fíkn sinni
meðferðina var að fá mér fjár-
haldsmann sem skammtar mér
pening fyrir tóbaki, mat og kaffi.
Það sem er svo erfitt við þetta er
að þú losnar aldrei við peninga úr
þínu lífi. Það má segja að þetta sé
svipað og ef alkóhólisti þyrfti allt-
af að ganga með pelann á sér eða
dópisti með grammið. Mér líður
aldrei vel með mikinn pening á
mér þar sem það eru freistingar á
hverju horni. Ég kem varla inní
sjoppu án þess að sjá spilakassa.
Það er auðvitað fráleitt að
banna þetta en mér finnst að það
ætti að aðskilja þetta frá daglegu
lífi með því að hafa þetta á sér
stöðum eða þar sem menn eru
ekki að gera neitt annað en að
spila. Það eiga auðvitað að vera
spilavíti hérna. Þetta er daðrandi
við mann í sífellu og það eru ekki
nema örfáir spilafíklar sem „detta
ekki í’ða“ eftir meðferð. Ég sprakk
einu sinni á limminu og eyddi
þrjátíuþúsundkalli á klukkutíma
en síðan þá hef ég reynt að halda
mér á mottunni.
Þetta fer ansi langt með marga
og veit ég dæmi þess að menn
hafi framið sjálfsmorð eftir að
hafa tapað peningum. Þá skiptir
upphæðin engu máli, fólki sem
hefur tapað
Spilafíknar hefur orðið vart hér-
lendis eins og hryllings en með til-
komu spilakassanna hefur spila-
fíklum fjölgað mjög. Það er auð-
veldara nú en nokkru sinni að
tapa peningum í hömluiausri
spilagleði. Margir samlanda okkar
hafa upplifað eigna-, maka-, húsa-,
bíla-, atvinnu- og peningamissi af
þeim völdum og í dag er tekið á
móti sjúklingum, sem eyða baga-
lega, til meðferðar á Vífilstöðum
og Vogi. Ganga þeir þar í gegnum
svipaða meðferð og alkóhólistar
enda leiðum að líkjast.
„Spilafíkill sem ekki á pening er
blautur alkóhólisti á þurru landi,“
segir viðmælandi póstsins og finnst
hann hafa hitt naglann á höfuðið.
En hvernig má það vera að menn
hendi frá sér tugum þúsunda á
einni kvöldstund til að freista
þess að vinna kannski tvö til átta
þúsund krónur, eða hæsta vinn-
ing Rauða kross-kassanna? póstur-
inn hitti fyrir spilafíkil sem hefur
tapað rúmum fimmtán milljónum
í Rauða kross-kössum og slottvél-
um og farið í meðferð fyrir spila-
fíkla.
„Ég byrjaði mjög ungur að spila
en ekki svona stjórnlaust fyrr en í
kringum ‘89 þegar Rauða kross-
kassarnir komu. Ég varð strax
mjög „húkkt“ á þessu," segir spil-
arinn og kýs að njóta nafnleyndar.
„Þetta byggir á rosalegri spennu
og svo ætlaði ég að bjarga heimin-
um með vinningi. Þá var hæsti
vinningurinn í kössunum fimm
þúsund krónur og útilokað að
græða á þessu. Ég var kannski
heppinn í einn dag en svo óhepp-
inn í tíu en það sem stóð upp úr
var þessi eini dagur. Maður þurrk-
ar yfir allt annað. Oft á tíðum fær
maður „blakkát“ í þessu og veit
ekkert hvað er að gerast í kring-
um sig, heyrir ekkert, en heldur
áfram að spila. Svo fer þetta að
verða óbærileg kvöl, þá viltu ekki
spila en finnst þú verða að gera
það. Þú ræður engan veginn við
þig,“ segir hann og bætir við að
spilafíkill viti alltaf að vinningslík-
urnar eru litlar sem engar en haldi
samt áfram.
„Það er ekkert sem stöðvar
mann á þessu stigi. Fjölskyldan
líður kannski skort og þú tekur
peninginn og spilar fyrir fimmtíu
þúsund krónur á dag flesta daga
eins og ég gerði. Lífið gekk út á
tvennt hjá mér, að spila og redda
mér pening. Ef fíkillinn á ekki pen-
ing líður honum rosalega illa -
hann vantar dóp. Ég fékk frá-
hvarfseinkenni, eins og svitaköst
og skjálfta, og varð gífurlega ör-
væntingarfullur. Ég var svo hepp-
inn að ég var í góðri vinnu og gat
gengið á milli banka og fengið lán
hvar sem var vandræðalaust. Vin-
ir mínir lánuðu mér Iíka enda
sagði ég alltaf af fullri sannfær-
ingu að ég ætlaði að borga daginn
eftir og enginn vissi hvað ég gerði
við peningana."
SÍFELLD LEIT
AÐ PEIUIIUGIJM
En það eru ekki allir svo
„heppnir“ að geta fengið lán í
bönkum fyrir fíkninni. Afgreiðslu-
maður spilasalar í borginni sagði
örvæntingarfulla spilara oft reyna
að leggja hluti í pant.
„Það kemur hingað reglulega
einstæð móðir með börnin sín.
Þessi kona vinnur ekki fyrir mikl-
um peningum og reynir stundum
að selja mér innleggsnótur, Visa-
kortið sitt eða hvað það nú er sem
hún heldur að sé einhvers virði.“
Þegar viðmælandi póstsins var
spurður hvað hann hafi gengið
langt til að ná sér í pening sagði
hann engin takmörk fyrir því.
„Spilafíkli, sem á pening, líður of-
salega vei, hann verður mjög hátt
uppi og skemmtilegastur allra.
Honum jíður bara vel af því hann
á dóp. Ég var farinn að stela og
stunda aðra óheiðarlega iðju til
að nálgast peninga. Ég hefði þurft
að sitja inni í þrjú til fjögur ár
hefði ég verið kærður fyrir þetta.
Ég slapp við það en missti vinn-
una, fjölskylduna, húsið, bílinn og
fimmtán milljónir. Ég var kominn
á botninn og farinn að halda við
kassann eins og hverja aðra kell-
ingu. Þetta er nefnilega ólíkt því
að spila póker eða önnur spil í
spilavítum þar sem félagsskapur-
inn er helmingurinn af skemmtun-
inni. Ég var bara í kössunum og
spilaði af og til í getraunum og
happdrætti.“
ERFIDLEIKAR
EFTIR MEÐFERÐ
Það sem reynist spilafíkli erfið-
ast eftir meðferð er að fara með
peninga enda búinn að missa allt
verðskyn og virðingu fyrir seðlun-
um.
„Það fyrsta sem ég gerði eftir
Jóhann Örn Héðinsson, deildarstjóri göngudeildar SÁÁ
Alveg ódir rétt áður en pottaniB’
Það er erfitt að henda reiður á
hvenær spilafíknar fór að gæta í
verulegu mæli hérlendis en eðli
hennar hefur breyst með til-
komu spilakassanna. „Tíkalla-
kassarnir gömlu, sem Rauði
krossinn var með, eru sennilega
upphafið á þessari fíkn í kass-
ana. Það eru hvoru tveggja fíklar
sem stunda Black Jack og álíka
spil og þeir sem eru í kössunum
sem koma inn til okkar. Þeir sem
eru í þessum kössum eru líka í
öllum bingóum sem þeir komast
í og spila í happdrættum og
slíku. Þetta eru svolítið ólíkir
hópar,“ segir Jóhann Örn Héðins-
son; deildarstjóri göngudeildar
SÁA.
Hvernig berðu saman spilafíkn
og áfengisfíkn?
„Meðferðin er svipuð á báðum
fíklum en spilafíklar koma ein-
göngu til göngudeildarmeðferð-
ar en ekki inn á stofnunina.
Ásóknin í fíknina er sú sama hjá
báðum fíklum en spilafíkillinn er
auðvitað ekki að setja í sig
nein efni þannig að hann heldur
sæmilegu viti þótt hann ráði ekk-
ert við sig í kössunum.“
Getur þá spilafíkill ekki gert sér
grein fyrir að hann getur ekkert
annað en tapað leiknum?
„Þeir vita kannski hverjar vinn-
igslíkurnar eru en halda samt
fast í að þeir vinni næst. Þeir vita
upp á hár hvenær pottarnir eru
við það að falla og verða þá ai-
veg óðir, rétt eins og alkóhólisti
verður ómögulegur á föstudög-
um eða rétt fyrir lokun Ríkisins."
milljón getur liðið eins illa og mér
sem tapaði rúmlega fimmtán. Ég
hugleiddi sjálfsmorð en var of
mikil skræfa. í staðinn ætlaði ég
að flýja land og var búinn að und-
irbúa það nokkuð vel, hafði meira
að segja keypt mér hárkollu, gler-
augu og gerviskegg og ætlaði að
byrja sem nýr maður annars stað-
ar til að getað haldið áfram að
spila," segir hann og hlær að þess-
ari ódýru lausn sinni.
„Ég var náttúrlega í engu sam-
bandi við raunveruleikann, ekki
frekar en aðrir fíklar á þessu stigi.
Þetta er engin verkamannafíkn,
það eru ekkert bara einhverjir lús-
erar sem lenda í þessu heldur líka
fólk sem hefur gengið vel í lífinu."
SIÐLAUSAR
AUGLYSIIMGAR
En það eru fleiri Ijón sem verða
á vegi spilafíkils sem reynir mátt-
laus að halda sér á mottunni. Við-
mælandi blaðsins hafði margt út
á auglýsingar á happdrættum að
setja. „Það er svoleiðis reynt að
heilaþvo fólk með þessu. Auglýs-
ingarnar miða allar að því að þú
getir ekkert gert í lífinu nema þú
spilir með í happdrætti. Háskól-
inn er lang siðlausastur í þessum
efnum. Þegar skólarnir voru að
byrja í haust birtist auglýsing
um Happaþrennuna sem hijóð-
aði svo: „Duga vasapeningarnir
þínir ekki út vikuna?“ Nú er
Happaþrenna ekkert merkilegur
hlutur í sjálfu sér en getur verið
stórhættuleg fyrir fíkil. Áttu
skólakrakkarnir að redda sér
með einni Happaþrennu? Eins er
með flestar aðrar auglýsingar
sem gefa allar í skyn að þú komist
ekki til útlanda eða eignist aldrei
bíl nema að spila fjárhættuspil.
Og út á hvað gengur Bingó-
Bjössi? Það að krakkarnir verði
óðir af löngun í að spila í bingó-
inu,“ segir hann.
„Það á að banna svona auglýs-
ingar rétt eins og áfengisauglýs-
ingarnar, sem þó ganga ekki eins
langt í áróðrinum. Það á bara ein-
faldlega að skilja þetta frá dag-
legu lífi því það er til fólk eins og
ég sem er alvarlega veikt fyrir
þessu.“
I
(
(
(
(
(

(
(
(
-MHÖ