Alþýðublaðið - 24.12.1970, Qupperneq 25

hreyfingu í skólamum og milcið
rætt um þjóðmál. Hefar mér
alltaf fundizt ég læra mikið af
verunni í Asikov.
Við Iiöfðuim 'þar einnig bók-
menntakiúbb, þar sem ræddar
voru samtíðarbókmienntir. Vyr
Jóhann Frímann einikum fyrir
okkur íslendingium á tþrí sviði.
Uín vorið var ég áikveðinn í
því áð gexast kennari óg tók
þátt í þriggja niánaða mám-
skeiði fyrir týðháskóliakennara
þar um sumarið. Þar var mikið
unnið sj álifistaeítt í lesflokkum.
Ég hafði fengið inntöku í
Kennaraiháskólann í Kaup-
mannahöfn, sem hófst í sept-
emalber. Fram að þeim tímia var
ég í luppskemvinnia hjá viraum
mínium á Sjálamdi. Fór ég á reið-
hjóli um Norður-Jót'lland, þaðan
með skipi til Sjáfliandö og hjól-
aði yfir það á einu kvöldi.
En áður en ég skil alveg við
Askov vil ég geta (þess að þar
var þá kennari C. P. O. Christ-
íansen, sem síðar varð skóla-
stjóri við Griundtvigs skólann í
Frederiksborg og flagði okkur
Ibfezt lið í hlandritamiálinu. —
Þes'si vinur minn heimsótti mig
BÍða-r á Akui’oyri.
Veturi-nn 1926—1927 var ég í
Kennaraháskólanum í 10 mán-
uði. SkólaBtjóri þar var Vilhelm
Rasmiussen. Keyndist hann mcr
í lalla staði vel. En ma.rgir Dan-
ir hö-fðla liorn í síðu hans, af
Iþví hann var trúiaius. Hann var
mei-kur uPP-eldisfræðingur og
Iskrifaði ýmsar kennslubækur t.
d. í landafræði, sem var lians
luppáhaldsgiiein.
Þarna voru einnig kennarar
mínir tveir -aðrir þjóðkunnir
menn. P. Munch fyrrv. ráðherra
kenndi sögu og þjóðfélagsfræði.
Stórfróður og mikið prúðmenni.
Ga-man vai- að heyra hann segja
frá ýmsu úr fyrri heimsstyrj-
öldinni. Hinn var Ejnar Ander-
sen, rektor við -menntas-kóla.
Hann kenndi dö-nsku og danskar
bókmenntir. Hann kom síðar til
Akureyrar með hóp úr skóla sín-
-um. Hann valdi síðar fyi’ir mig
Sand-lióla-Pétiur til þýðingar.
Síðsumars 1927 hélt ég s-vo
heim til íslands með það vega-
mesti, sem ég hafði fengið í
dönskuim skóflum. Ákveðinn í að
miðla ís-lenzkum iungllingum ein
hverj'U af Iþessum fi-óðleúc.
Nú stóð ég á tímamótum. Eg
-vildi ikenna, en hafði þó ekki
kennararéttindi. Eg sneri mér
því að ungliingakennislu fyrstu
árin.
Ásgeir Ás’geirsson, fræðslu-
m-álastjóri, réð mér til að fara
til Seyðisfj-arðar o-g hafa þar
unglingaskóla. Þar var ég í tvö
ár við un-glingakennslu. Síðar
var ég í þrjú ár við lunglin-ga-
kenn,sl|u í Neskaiuipstað.
Mér er minmiJsstæður fyrsti
neimendahópurinn á Seyðisfirði.
Eg reyndi að auka á fjölibreytni
námsins með kvö'ldvökum, blaða
útgáfu og útiferðum. Þetta var
vel séð af nem-endum. Mér hlýn-
aði um hjartað, þegar þeir
fyl-gdu mé,r allir til skips, þegar
ég fór um vorið. Og mér þótti
starfið Skemnitil-egt.
Á iþesSum ánum gerði ég niér
það -lióst, að ég yrði að afla
mér kenniaiiaréttinda, éf ég ætl-
aði að gera kennislu að ævistarfi.
Ég notaði eitt ár til að öðlast
þessi réttindi o-g tók kennaí’a-
ipróf vorið 1933 eftir að hafa
verði £ Kennaraskólanum frá þvl
í janúar. E-g fékk st&ðu. við
Barnaskól-a Akui'eyrar um haust
ið, og hér hiafa spor mín legið
síðan.
Þá var Snorri Sigfússon hér
skóla’stjóri, einstaklega áhuga-
samur í starfi sínu. Kennaralið
iskólains var flíka dhugasamt-og
samtaka. jk" - T
Ekki er hér rúm til að i'ýsa
Barnaslcóla Afcuireyrar um þess-
ar mundir eða þeim nýjungr&Á
sem þar vonu teknar upp. Eg -
hélt þeirri venjlu, að fara með<.
Iþá dei-ld, sem ég kenndi éih^:
hverja ferð árlega, þá skoð^
uðjum við söigustaði í Eyjáfírði
og fórum í led-ki. Þetta var eíns
og sólskinsWettur frá námssd-ít
iniu. Skólaske-mmtunin var stor-
viðburður ár hvert.
Jónína Steinþórsdóttir, eiginkona
Eiríks.
Við skó-lann var ég kenna-ri
í 24 ár o-g þar af 9 ár yfirkenn-
a-ri eíftir að Hanin’es J. Ma-gnús-
■son varð skóliaistjóri. Breyttist
þá starfss-við .mitt nokkuð.
Árið 1927 varð ég gkólastjóri
Oddeyrarskólans, sem þá v-ar
aðei-ns hálfby-ggð'ur, og gegndi
ég því star’fi í 10 ár. Var þá lok-
ið iskólabyig-gingunni, en lóð
skólans enn óskipulögð -og beið
Iþar eftirmannis míns. -i
Er mér sérstaklega minnis-
-stætt fyr-sta -ái'ið { Oddeyrarskól
an-um, o-g þá erfið-Ieika, sem þár
var við að ..gllímia. En það var
ánægjui’egt að vinna að þvj áð
-móta þ-essa nýj-u stofnun, pg
nau,t ég þ-ar -styrks og ráða fiá
■ -s'amkenniu-rum mínium.
Árið 1967 hætti ég skólastjóia
störfum eftir 40 ára kennslú-
istör’f samkvæmt læknisráði. Síð
an he'f ég nokfeuð unnið -að bind
indisimáliuim og gefið mig að rit
-störfum.
'E-g h-ef síðájstliðin þrjú ,;ár
ferðast um á vegum -S-tói'stúku
ísiiands inokicr-a mániuði á áiri,
heimsótí stúklur og boðað bi’úd-
indi í skólurn. Gafs-t mér þar
tælcifæri ti’l að vinna íyrir #tt
af áhuigamáluim míniuim og 'héim
sækja. skólaæskuna.
— Hvernig er að vera kerin-
mfnu, sem undi því vei áð veltá.f
öðrunt fræðslu. Ég valdi þetta
starf af hugsjón, þó að launin- -
væru alltaf fremur lág. Þ.etta
hljómar ótrúlega nú á tímum, en I
þó er það satt.
En ekki er því að neita að
margskonar vandamál er við að :
glíma í slcólum. Og þar er ag-
inn stærsta vandamálið. Eg held
að óhæit sé að fullyrða, að >sá
lcennari sóm ekki getur haldið
aga, njóti sín elcki í starfi, og
ætti Iþví að slcipta um starf.
, Nú er mikið talað upa, aukið
■freisi í skólum og frjálst náms-
val nemenda.' Ég ihef alltaf verið
því. fylgjandi, að ■ nemendur
fengju tækifæri tj-1 að læra það
sérstaklega; sem.-hugur þein-a
stendur til. Mér Verður þó hugs
að til sjálfs mín og bókasafnsins
í As-kov. Þó toj és ekki feömizt
hjá -hinu, að skólar hafi fastan
ramma og ákveðið efni, sem allir
þurfa að læra. Þá hefur reynslan
sýnt, að eklci hentar að fá
reynslulausum nemendum í
hendur stjórn skóla, iþó að þeir
telji s-ig til alls færir. Það hefur
gefizt illa og anun gefast illa.
Stjórit skóla ler bezt komin í
höndum skólastjóra og kennara,
þótt sjálfságt-sé; að n-emendum
gefist kostur á að bera fram
óskir sínar. Nemendur verða
svo að gera upp við sig sjálfa
áður 'en þeir hefja nám, hvort
þeir vilji læra leða sleppa því.
— Hvernig lítur reyndur
skólastjóri á æskuna í dag, um-
brot og mótmæli?
Það er langt bií mill-i okkar,
sem ólumst upp við fátækt á
fyrri stríðsárúnum-og æskunn-
ar, sem heimtar og mótmælir í
dag. Það er tæplega von að við
skiljum hana og ættum jþví að
dæma hana varlega. Þegar ég
tala víð 'Urtgt' fóík, 'geðjast mér
vel að því. Það er frjálslegt,
víðsýnt og vel gefið unga fólkið
okkar. Það taiar skýnsamlega
um hlutina.
En þegar það kemur í hópa,
þá sefjar það hvað annað. Þá
hættir vitið að ráða en tilfinn-
ingamar ,taka við stjórninni.
Mótmælahópar unga fólksins
minna cþægilega á ofsatrúar-
flokka, þar sem tilfinningunum
er geí'inn laus taumurinn. Seta
unga fólksins í siendirácSum. okk-
ar v’erkar skoplega og ó'þægi-
1-ega á mig. Hefur þetta fóllc tap-
að trúnni á almermar viðræður
u-m vandamálin? Er ek-ki hægt
að komast að niðurstöðum með
því 'að ræða máliin af viti, svo
að komizt verði hjá ærslum og
hótunú-m um ofbeldi? Erum -við
að tapa trúnni á lýðræðið? Er
homo sapiens aftur að færast
niður á stíg ihins hálfsiðaða
manns?
— Hver hafa verið helztu
aukastörf þín?
' Ég 'hef aldrei sókst 'eftir auka-
störlu-m végná pjeninga. Flest
■ mín "au-kastörf hafa verið unnin
.ac iiipri þörf.-oflast ölaunuð eins
pg félagsmálastörfin.,Þe§s. vegna
hef ég haft ánægju af þ&ssum
ari?
Mér þótti alltaf gaman að
TRÉSMÍÐAVERKSTÆÐI
ÞÓRARINS ÓLAFSSONAR
Vallargötu 14 — Keflavík —1 Sími 2047
FRAMLEIÐIR:
Hurðir og Glugga
Eldhús- og verzlunarinnréttingar
Framkvæimir allskonar trésmíðavinnu
Fyrsta ílokks efni og vinna. - Fljót afgreiðsla
Bragi Pálsson
HÚSGA GNASMÍÐ AMEXSTAIU
Langholti 7 — Kefiavík — Sími 1220
Gleðileg jól!
Gott og farsælt
ar
ÍSLENZKA ÁLFÉLAGIÐ H F.
Straumsvík
25