Alþýðublaðið - 24.12.1970, Síða 28

Hann. sagði méx* að liann héldi á-
íram að sjá í'yrir sér talna- og,
orðai'aðirnar x huganum e.ftir að
Ihann vœri búinn að hta á þær
einu sinni. Það væx'i e.ins og hann.
höíðd þær „kópei’aðaxt“ í h.ugan-
um, og hann þyrfti etókert annað
að.gera en-að „lesa af“; gæli fu !t
eins ve! .lesið af-tur á bak eins
og. áíram. Hann hélt áíram að sjá
töluimar og oi'ðin alveg nákvæm-
lega eins og þau. komu fvrir á
spjaldinu, þannig að eí einhver
talaíeða oi'ð var illa eða ógre'ni-
lega* skri.fuð. átti hann til að lesa
t. d. þrjá í stað'-áftta eöa baka í
stað talka o. s. írv. \
Þxátt fyrir þetta ’var þó ýmds-
&egt í framfiei'ði S, sem bentí til
iþess að svarið vanú elaki svo auð-
iundið'.
'Ghumir minn vaknaði einu
sinni þegar ég varað fraxnkvæma
eina af mínum mörgu tiii'aunum.
S kvartaði yfir.-þva.yið mig að sér
fyndist óþægidegt þegai- ég segði
eittShvað m'eðan á yfirhevTsiiinum
stóð, t. d. já éðá'hé’i, þv.x þé birtist
eins og blár íletókur á listann, sem
hann sá, og þoita gerði honum
lestux'inn erfíoari.
Þetta staðfesti grun minn um
að hinn. óvenjul'egi hæfiteiki S
byggðistj, ekki eingöngu á ótrúlega-
góðu sjónminni, heldur kæmi þar
annað og meira tii. Enn fnekari
sannanit' fékk ég svo,. þegar ég
fór aftur yfir skráðar fx-ásagnir S
frá uppvaxlai'árum sínum. Á ein-
um stað segir hann svo frá; ,,Þ;e,g
ar ég var tveggja eða þriggja ára
lærði ég hebreska bæn. Eg skildi
, ekild orðin, en þegar- ég var að
læi'a bænina skynjaði ég einkenni
.lega ljósJaakki fyx-ix' s-jónum man-
, um ... jafnvel enn þann fflag í dag
sé ég. sams-konar flekki þegai' ég
. hteyri, áfcweðiíi' hljóð“.
Samskonar vióbrógð koxnu
fram hjá. S. ef. hann: vau ‘látinn
Musla- á áiiveðin tónmn hlj,óð og
sarntöl. • ■
i Þetta tóentd til að 'S 'tájíxejír-ði
iþeim lióp af fólki (iþeim hópi tii-
heyi'ir m. a. hinn fraagi i’ithöfund
ur Sci'iabin), sem hafur til að
tíex'a mjög fulikoxnna og flókna
,skynjunax'hæfi 1 eiiia, sem vísinda-
menn haía kailiað „syna’esthedúe
iieactions“.
Ljósf'l’ekikir og alla vega litir
leiftruðu fyrir sjónum S, þegar
hann heyrði tóna, Ihóvaða eða
raddir. „En hvte þér hafði gula
i i'ödd“, sagði hann, eitt sinn við.
i'ús-,neska sálfx'æðinginn L. S.
’Vygoísky, þegar þeir í'æddu sam-
an.
Við hvent orð eða tón, sem
han.n hey.nði, myndaðis.t í huga
hans sjáanlegt lifandi táJen. sem
hann síðan tengdi við orðið eða
. tóninn, þannig að bwert Qið o.g
hver tónn hafðx silst áfcveðna tákn.
Að visu á sér hið sama stað hjá
:fólki m.eð venjuiegt minnii; en
þ'essi tákn. eða rnyndir virtust
vera mildu fyllri og greini!iegi'i
þar sem S átti í hlút. Hið ótrú-
lega og' dulai’fulla xninni hans virð
dst sarnt gx'undv'allast á eins.tak-
lega. góðu sjónminrii, því í hvert
skipti sem hann heyrði orð eða
tölui’ breyttust þær samstundis í
• sjáanleg kókn eða mvnd í huga
lxans, sexn hann svo aftur tengdi
hinu í-aunveruiega aoeiti. Þannig
festi hann sér i minni onð-og töl-
ur, sem hann þunfiti að muna.
Hann lýstá þessu sjóifiur á eftir-
fara-ndi liátt: „Þegar ég heyri* t. d.
oi'ðið gi'ænn. sé ég saxnstiundis íjvr
ir mér grænan blóm.«iairp<jtt. Ef
ég heyri oxvðið rauður sé ég mann
í rauðri skyxku koma gangandi á
móti mér. B’lúkt táknar einhv.ern
sem er að veiía bláu Haggi úi um
glugga.
Sama er að segja um iölur. Taf
an 1 er t. d. virð'.uiegui' velbyggð-
ur herramaður, 2 er andi'ik kona,
3 er einhvei' leiði.nlegur maður
(af hverju? Já, það veii ég ekki),
6 er maður nxeð bóiginn fót, 7
maður með' yfúwanasikegg, 8 mjög
Celt kona og á sama hátt eru 87
feit kona og maður að- snúa upp
á yfii'varaskegg. siiit’".
Það er aiveg sarna hversu iang-
an lista orða og talna ég las fyrir
S — séi'hvert orð< og, sénhver tala
átti sér ákveðna mynd’ í huga
hans. Þegar listarnir voru mjög
langir flokkaði hann myndirnar
þannig niður í huganum, að V'isst
samhengi var á milli þeirra, og
þannig auðveldaði hann sér að
muna. Hann hugsaði sér t. d. táikn
in eða myndirnar eiga við ein-
hverja ákveðna götu í heimaborg
sinni eða götu í Moslwu. Hann tók
sér þá einskonai' „hugai’göngu-
ferð“ eftir götur.ni og hvert orð
og tala átti sér ákveðið tákn t. d.
hús, hliðargöíu eða búðarglugga.
Hann skynjaði svo tákn þ’essi eins
•og'myndir ei-koma hver á efihir
annai'ri á kvikmyndatjaldi.
Þessi aðfierð S við að ummynda
tölu.r og orð í. táitn og myndix' skýr
•ir hvei'nig: hann gal :svo auðveld-
legjx, sem raun ba.tr vitni. þúiið
upp i'öð'orða og talna bæði aftur
á bak og áíi’am og hwernig- hann
gat samstundis nefnt það orð, eða
töiu, sem- kom á. undan eðu eftir
eiiíhvem annarri í Köðinni,
Til að gei-a þetta.þui’fii liann að
eins að byrja göngu sína í hug-
anum þangað t’i’l hann koma að
túkni þess- orðs eða tölu sem ég
nel'rdi. Þannjg, gat hann einnig
hvglega flundið út hvaða tókn
lsom á undan eða eííir. Þessar
sjónmirtnismyndlr S voru mikJu
stöðugri og í'aunverulagiii en
venjulegt sjónminni annars fóiks.
Þessir y.fiiiiburða ihæfále.ikar
hans áitti.sér þó-sín tafcmörfc. Það
,kom í fljólilega í ljós■eftír að hann
hætti stöitflum sem hlaðamaður og.
by.rjaði að vinna fvrir sér með því
að koma fram og' slremmta folki
('sem „maðurinn sem gat nxunað
al:il“). Þá þurfti hann oft að
leggja á mirxnið ger oi'ða og hug-
taka se.m kcinu honum ókunnug-
lega fyrár sjónir og voi'U svo fjar
læg hvoid öði'u í tíma og rúmi að
honura neyrdist ófæ.rt að flokka
þau n.iður i samhangandi hugai'-
■ myndir.
,'.Ég var t. d. nýbyrjaður á hug-
ai'göngu eftir Maakovsky-sti'æti",
sagði hann, þegar einhver áhorf-
artda lét mig fá orðið Kremlin þá
varð ég að komast; þangað. Það
var í sjáifu sér engum vandkvæð-
um bundið... ég get ailtaf not«
azt við í-eipi, en strax á eftir lét
ein’hver annar m.ig fti orðið po-
etjrv (fcvæði) og. enn einu sinni
var ég. staddur í Púshkin-stræti.
Setjum nú svo að ég hotði rétt á
eftir flengið orðin amerískur indj-
áni þá liefði ég þui'ft að komast
t’il Ameráku ... ég. hefði að sjálf-
sögðu getað notað ueipi til að kom
ast yfir hafið, en þessi eilífu ferða
lög eru þrertandi og ei'fið ...“
Þetla vandamál hans varð á«
Leitnara eftir því s-em áhorfend-
ur hans lögðu fyrir hann fleiri og
Hóknaiii orð og onðasambönd a£
þ-essu tagi. Hónum varð nú Ijóst
að ætti hann að halda atvinnu
sinni yx'ði hann á einhvei'n hátt
að í-áða bót á þessu.
Þ.etta mai'ltaði timamót í sögu
S, þvi nú bvi'jaði hann þjálfun
siina í nýjum og einfaidai'i aðferð-
um tíl þess að nxuna. Þessar að-
fex'ðir áttu að b'.vggja honum enn-
þá fjöiuigra ímy.ndunaraíl og fljót
viitexra minni óháðu aðstæðum i
tírna og í'úmi.
Hann skýrði þessa 'nýju aðitefð
út þannig; „Áður þurfti ég á öllu
tákninu í huganum að halda. en
nú þarf ég aðeins að sjá fyrir mér
hluta þess, til þess að kalla fram
ox-ðið sem ég þa.rf að mmia. Segj
um sem svo að ég fengi orðiö
kuapi xiður hefði ég séð fyrir mér
hest og rnann á bafci; hans, en nú
sé ég aðeins fót í íslaði. Ef ég
fengi orðið veitingahús hefði ég
*
Gleðileg jól!
farsælt nýtt ár
Þökkum gott samstarf og viðskiptin
á liðnum árum.
EGILSSTÖÐUM — RE YÐARFIRÐI
SEYÐISFIRÐI — BORGARFIRÐI
28
Kaupfélag Héraðsbúa
WINTHER ÞRÍHJÓLIÐ
ÞRJAR
GERÐIR
Sérstaklega sterkbyggi,
ÁVALLT
FYRIRLIGGJANDI
REIÐHJÓLAVERZLUNÍN
Spítalastíg 8 —Sími 14661.