Alþýðublaðið - 09.11.1976, Qupperneq 7

alþýðu*
blaöió
Þriðjudágur 9. nóvember 1976
VETTVANGUR 7
„..emlega að viðkomandi gerfi-
hnetti (geislavidd þeirra er um
0,1 gráða) þarf bæði aflmikinn og
nákvæman búnað til að snúa
þeim. tsing á hinum stóru loftnet-
um jarðstöðva er mjög varhuga-
verð vegna þunga hennar, en hún
hefur einnig nokkur áhrif á mót-
töku merkja. Þess vegna eru loft-
netin útbúin hiturum til að bræða
is og snjó. Af þessu má sjá, að
nauðsynlegt er að hafa hliðsjón af
vindum og isingarhættu við
staðarval fyrir jarðstöðvar. Þær
eru þvi oftast staðsettar á lág-
lendi.
Tiðnirnar, sem notaðar hafa
verið til fjarskipta um Intelsat-
hnettina eru svipaðar og notaðar
hafa verið um nokkurt skeið á ör-
bylgjuleiðum á jörðu niðri og eru
radiótækin i jarðstöðvunum
svipuð þeim tækjum, sem notuð
eru á örbylgjuleiðum burtséð
frá hinum næmu viðtækjum. Mik-
ilvægustu hlutar tækjabúnaðarins
eru oftast hafðir tvöfaldir til vara
vegna mikilvægis simasamband-
anna, en stöðvarnar eru þar að
auki mannaðar. Fyrstu jarð-
stöðvarnar höfðu allt að þvi 35
manna starfslið, en á siðustu ár-
um hefur verið fækkaö mjög i
starfsliði nýrra stöðva og má bú-
ast við þvi innan tiðar, að hægt
verði að fjarstýra þeim.
íslensk jarðstöð
A undanförnum árum hefur
bygging islenskrar jarðstöðvar
oft borið á góma bæði vegna óska
um móttöku sjónvarpsefnis og
skorts á simarásum til Evrópu en
sæstrengurinn milli Islands og
Færeyja er fullnýttur. Að ósk
Pósts og sima varárið 1973 skipuð
nefnd islenskra og danskra sér-
fræðinga til að kanna kostnað við
lagningu nýs sæstrengs milli Is-
lands og Færeyja og ennfremur
skipuðu póst- og simamálastjórn
ir Norðurlanda nefnd til að kanna
möguleika á islenskri jarðstöð og
áætla stofnkostnað hennar en
áhersla skyldi lögð á að halda
kostnaði niðri.
Komst fyrri nefndin að þeirri
niðurstöðu, að nýr sæstrengur
væri svo dýr,að hann gæti alls
ekki keppt við jarðstöð. Jarð-
stöðvarnefndin komst fyrir sitt
leyti að þeirri niðurstöðu, að eng-
ir erfiðleikar væru á þvi að reisa
jarðstöð á Islandi og áætlaði
stofnkostnað slikrar stöðvar 3.5
milljónir dala. Siðastliðið haust
endurskoðaði tæknideild Pósts og
sima þessa áætlun með hliðsjón
af breyttu verðlagi og varð niður-
staðan 4,1 milljónir dala eða 750
milljónir króna (miðað við
gengisskráningu i lok júni 1976).
I áætlanagerð um islenska
jarðstöð hefur verið miðað við að
hún yrði reist á Suðvesturlandi og
helst við sjávarmál til þess að
draga úr isingarhættu. I fyrstu
mundi hún hafa samband við
jarðstöð Norðurlanda í Tanum og
jarðstöðvar i Bretlandi og Banda-
rikjunum. Kostnaður viðtækis
fyrir móttöku sjónvarpsefnis er
innifalinn i áætluðu verði stöðvar-
innar. Hins vegar er ekki gert ráð
fyrir sendingu sliks efnis héðan,
en kostnaður sendis i þvi skyni
mundi verða um 40 milljónir
króna.
Kostir islenskrar jarð-
stöðvar.
Það fer ekki milli mála, að
bygging islenskrar jarðstöðvar
mundi valda straumhvörfum i is-
lenskum fjarskiftamálum. Stafar
það fyrst' og fremst af hinum
mikla sveigjanleika i notkun jarð-
stöðva, en eins og bent hefur verið
á að ofan er mjög auðvelt að setja
upp nýjar simaleiðir til annarra
landa um gerfihnettina. Nú nota
62 lönd i Evrópu, Litlu-Asiu, Af-
riku og Ameriku Intelsathnöttinn
yfir Atlantshali. Þá er mjög
auðvelt að fjölga rásum milli
landa umfram fyrstu þörf og
einnig að aðlaga rásirnar breytt-
um þörfum eins og t.d. þegar
senda á tölvuupplýsingar.
1 öðru lagi mundi gefast mögu-
leiki á móttöku sjónvarpsefnis frá
útlöndum samstundis þvi að það
gerist. Fréttaöflun getur orðið
miklu fljótvirkari en nú er. 1
þriðja lagi mundi islensk jarðstöð
skapa mikið öryggi i fjarskiftum
okkar við útlönd þvi að bæði er
rekstraröryggi Intelsatkerfisins
að meðaltali 99,9% (og hver bilun
mjög stutt) og jarðstöð okkar
mundi vera viðs fjarri lendinga-
stað sæsstrengjanna Scotice oe
Icecan i Vestmannaeyjum og þvi
litil hætta á aö báðar leiðirnar
yrðu rofnar i einu.
Að lokum má segja, að með
yggingu islenskrar jarðstöðvar
fyrir fjarskifti um Intelsathnett-
ina fengju islenskir simamenn
tækifæri til að tileinka sér hin
nýju tækni- og rekstrarform
geríihnattarfjarskifta og þannig
fengist nokkur trygging fyrir þvi,
aðPóstur og simi verði ekki utan-
garðs i hinum miklu breytingum,
sem fyrirsjáanlega verða á fjar-
skiftasviðinu á næstu áratugum.
Kaupió bílmerki
Landverndar
#/erndum\
I« líf
Kerndum
%yotlendi/
Færeyjafréttir:
SAUÐFÉ FÆREYINGA
MISJAFNLEGA
FRAM GENGIÐ
Sósialurinn hefur eftir
Tummas Joensen, sauðfjár-
ráðunaut þeirra frænda okkar,
að sauðfé hafi gengið misjafn-
lega fram í Færeyjum á liðnu
sumri. Að visu sé ekki enn búið
að slátra öllu, sem slátra á,
mestmegnis vegna óhagstæðs
veðurs — þoku, á norðurhluta
eyjanna.
Ráðunauturinn bendir á, að
verulegur munur sé á fallþunga
þar sem notuð er itala á hög-
unum, en það mun vera um það
bil helmingur sumarhaga
þeirra eyjaskeggja. Þar sem
ekki er skipuiag og ekki gætt að
þvi að offylla hagana, sé
sláturfé stórum rýrara.
Aths. Þetta mætti vera ábend-
ing til okkar, að hafa meira
skipulag á nýtingú sumarhaga
en nú á sér stað hér. öllu má of-
bjóða.

BOEING 737 ÞOTUR
A FLUGLEIÐINNI
KAUPMANNAHÖFN-
FÆREYJAR
Flugfélagið Mairsk
Air, sem annast flug
milli Færeyja og Kaup-
mannahafnar og einnig
mað viðkomu i Odense,
er nú að endurnýja
flugflota sinn.
Flugfélagið kaupir
notaðar Boeing 737
þotur i Bandarikjunum
og eiga þær að koma i
stað Fokker Friendship
véla, sem nú hverfa af
flugleiðinni. Verð
hverrar vélar er 8
milljónir dollara og
þær geta flutt i einu 130
farþega.
Áætlað er að þessi
skipti komist á fyrir
næstu jól.
Farvæl til Fokker Friendship
Góðan dagin til Boeing 737.