Lesbók Morgunblaðsins - 24.12.1947, Blaðsíða 10

JÓLAVIÐBÚNAÐUR í THULE
Á NORÐ-VESTUR-GRÆNLANDI
Eítir írú Sya Þorláksson
Mikið íshrafl var á firðinum.
JEG hef oft verið spurð að því,
hvernig í ósköpunum við höfum getað
lifað af skammdegis myrkrið í Thule
á Grænlandi. Jeg svara þá ætíð: „Við
höfðum alls ekki tíma til þess að taka
eftir eða hugsa um myrkrið og hve af-
skekt við vorum, því við höíðum svo
mikið að gera við að undirbúa jólin,
nýjárið o. s. frv.“
Það sjer enga dagskímu í Thúle í
3 mánuði, — en tungl og stjörnur lýsa
þar fegurra og skærara en nokkurs-
staðar annars staðar í heiminum, —
svo ætla mætti að þetta væri nokkuð
langur tími til hátíða viðbúnaðar, en
við gátum ekki farið til kaupmanns-
ins og keypt jólatrje viku fyrir jól,
eða til slátrarans og pantað hangikjöts
læri eða svínasteik svo jeg tali nú
ekki um að hlaupa í biðirnar á sjálf-
an aðfangadaginn og kaupa jólagjafir.
NÝLIÐUM á verslunarstöðinni verð
ur alleinkennilega við, þegar verslun
arstjórinn fer að tala um það, ein-
hverntíma í sept. að nú sje víst mál
til komið að fara að hugsa fyrir jóla-
trjenu. Þeir fá þá að vita, að í Tliúle
er það siður að „búa til“ jólatrje úr
grenistaurum, sem skreyttir eru kræki
berjalyngi, en lyngið verður að sækja
norður yfir Wolstenholmsfiörðinn áð-
ur en fer að snjóa og fjörðinn að
leggja. Krækiberjalyng er sjaldgæf
vara í Thúle. Við biðum lengi eftir
góðu ferðaveðri, og loks 22. sept.
kváðu spakir menn óhætt að fara.
Ferð þessi er orðin fastur siður. Allir
„sem vettlingi valda“ vilja vera með.
Verslunarstjórinn, presturinn, læknir-
inn, hjúkrunarkonan og annað stór-
menni er sjálfkjörið, en auk þess eins
margir Eskimóar eins og vjelbáturinn
getur tekið. Vjelbáturinn „Thúle“
helt því strax um morguninn frá
verslunarstaðnum yfir til Eskimóa-
þorpsins, sem liggur nokkuð vestar.
Hjer bættíst mikill mannfjöldi við,
einkum konur, og var glens og gaman
á allra vörum. Eftir klukkutíma ferð
komum við í ,,berjalandið“, en borgar
ísinn var svo þjettur við ströndina,
að það reyndist erfitt verk að stjaka
róðrarbátnum í gegnum hann. ísjak-
arnir flutu ekki einungis í sjónum,
heldur þöktu þeir einnig ströndina.
Þeir líktust geisistórum hvítum dýr-
um eða fuglum, sem höfðu hópað sig
saman á landi, eða vögguðu hægt og
letilega á bylgjunum. Það fyrsta, sem
við gerðum, er á land kom, var að
reisa tjaldið og hita kaffi. Það var
margt skrafað og nokkrar gamlar kon
ur kveiktu sjer í pípum sínum. Því
næst var haldið upp í hlíðarnar, til
þess að rífa lyngið en einnig til að
tína krækiberin, sem eru ágæt á
bragðið, þegar ekki býðst annað betra.
Bak við brattar fjallahlíðar tók við
sjálfur Grænlandsjökullinn, óendan-
legur og ógnþrúnginn. ísinn hafði þeg
ar lagt ár og læki í læðing svo söngur
þeirra var hljóðnaður en langt þarna
niðri lá hafið, sem ennþá var ófjötr-
að, og raulaði vögguvísur sínar við
ísjakana. Alsstaðar í brekkunum gat
að líta litskrúðuga sitjanda kvenn-
anna, sem kepptust við að tína berin,
skreyttar hvítum og bláum refaskinns
brókum, sem námu við snjóhvít sel-
skinnsstígvjel þeirra efst á læri. Þær
líktust mest háfættum fuglum, flam
ingóum, sem bugða hálsinn í matar-
leit.
HAFFLÖTURINN var spegilsljett-
ur á heimleiðinni, en himininn glóði