Lesbók Morgunblaðsins - 21.10.1956, Page 2

598
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
ingspund á hverjum degi sem það
var úti í sjó.
Fiskisókn norður á íshafsmiðin
um hávetur, var enn hættuleg,
þrátt fyrir ratsjá og hvað annað.
Ratsjáin gat bilað, þrátt fyrir ná-
kvæmt eftirlit sérfræðinga í hvert
sinn er skipið kom í höfn. Faðir
hans hafði ekki haft neina reynslu
af því á skútuöldinni, enda þótt
hann hefði farið nokkrum sinnum
til Hvítahafsins eftir aldamótin,
þegar Hull-skipin tóku að lefta
þangað. Annars veiddu skúturnar
aðeins í Norðursjó. Og það var ekki
fyrr en undir 1880 að það varð
hlutverk aðmírálsins að stjórna
gufuskipi, er þeir höfðu keypt í
félagi, til þess að taka við fiski úr
skútunum og sigla með hann á
markaðinn í London. En eftir að
farið var að setja gufuvélar 1
fiskiskipin, fóru þau að veiða við
Noregsstrendur, og upp úr 1881 hjá
íslandi og Færeyum.
Gallinn var sá, að þeir veiddu
of mikið. Eftir að þeir fengu ina
miklu togara og fiskisjár, var þeim
stuggað frá beztu veiðistöðvunum.
Þeir höfðu urið upp allan’fisk þar,
svo að bannað var að veiða þar.
Norðmenn komu fyrst, og síðan
íslendingar, og boluðu brezku tog-
urunum frá sér. Þeir voru of góðir.
Þeim var fundið það til foráttu, að
með sífelldu skaki gjörsópuðu þeir
miðin og eyðileggðu þau. Fiskur-
inn þoldi ekki aðgang þessara stóru
skipa.
Og nú var svo komið, að Lorella
og aðrir brezkir togarar urðu að
veiða djúpt undan landi, utan við
ina nýu landhelgi, djúpt undan
Noregsströndum og stundum utan
við landsýn af íslandi. Veiðistöðv-
unum fækkaði eftir því sem veiði-
aðferðunum fór fram.
Líf sjómannsins var enn erfitt.
Það reyndi ekki lítið á skipstjóra
að fylla skip sitt af góðum fiski
í hverri veiðiför, hvernig sem veð-
ur var og utan við landhelgi.
Kostnaður fór einnig vaxandi.
Brennsluolían hafði nýskeð hækk-
að í verði, og þess vegna var það
enn nauðsynlegra en áður að fá
mikinn og góðan fisk á sem styzt-
um tíma.
Hvemig átti hann að fara að
því? Bergmálsmælirinn var að vísu
góður, en hann gat ekki bent á
fisk, þar sem enginn fiskur var.
Og þó var máske annað verra —
hann gat ekki gert neinn greinar-
mun á góðum og slæmum fiski.
Blackshaw skipstjóri þóttist þó
sjálfur vita — eins og allir aðrir
skipstjórar — hvar bezta ^iskinn
væri að fá. Og honum hafði gengið
vel. Hann hafði miklar tekjur, og
allir hans menn. En dýrtíðin jókst
líka hröðum skrefum, og svo voru
hátekjuskattarnir óbærilegir.
Skipstjórinn leit enn einu sinni
yfir skip sitt, þetta fagra og renni-
lega úthafsskip, sem honum hafði
verið féngið til forráða. Þetta var
afbragðs skip, ekki nema fjögurra
ára gamalt, 171 fet á lengd, 29
feta breitt og 14 feta djúpt. Það
var smíðað til langferða og í fyrsta
flokki hjá Lloyds. Það hafði loft-
skeyti, ratsjá, allt.
Sérstaklega þótti skipstjóra vænt
um að hafa sérstakan loftskeyta-
mann. Talstöðin var alveg ómiss-
andi til þess að geta haft samband
við önnur skip og fá að frétta —
svona undan ,og ofan af — hvernig
þeim gengi. Og með því að hafa
lærðan loftskeytamann var alltaf
hægt að ná sambandi við fjarlæg
skip og fjarlægar stöðvar, ef þörf
gerðist. En framar öllu var ómet-
anlegt öryggi í því að hafa talstöð
og loftskeyti. Togarar gátu enn
komizt í hann krappan. Hvernig
fór ekki um Hildina, sem hvolfdi
vegna þess að hún festi vörpuna
í botni og fekk um leið á sig sjó
(annars var Hildina frá Fleet-
wood, og allt getur komið fyrir
Fleetwood-skip); eða þá Kingston
Aqumarine, sem strandaði við
Noreg, eða þá Sheldon og Guava,
sem bæði hurfu.
Jæja, hann hafði talstöð og gat
kallað á hjálp, ef þörf gerðist.
Hann hafði tvo ágæta björgunar-
báta, sem hengu í nýtízku gálgum,
sem voru sjálfvirkir og þurfti ekki
menn til að koma bátunum fyrir
borð. Hann hafði ljóskastara, línu-
byssu, neyðar-rákettur, björgunar-
búning handa hverjum manni, og
öll önnur björgunartæki, sem
hugsast gátu. Og auk þess hafði
hann gúmfleka uppblásinn á þilj-
um.
Skipshö'fnin var ágæt. Svo var
fyrir að þakka að öll skip voru
enn vel út búin frá Hull. Þar var
enginn skortur á sjómönnum. Það
var ekki eins og í verslunarflot-
anum, sem ekki gat fengið menn,
nema vegna þess að herskyldulög-
in undan skildu sjómenn. Það var
sitt hvað, veiðiflotinn og verslun-
arflotinn. Hörgull gat verið á
mönnum til siglinga, en fiskimenn-
irnir komu, þeim var það 1 blóð
borið, því að forfeður þeirra höfðu
verið fiskimenn. Þeir fengu gott
kaup, og þótt vinnuharka væri
nokkur, þá var það þó ekkert á
móts við það sem verið hafði á
dögum föður hans og jafnvel fyrir
nokkrum árum. Allir urðu að
vinna af kappi meðan á veiðum
stóð, en það var nú af sem áður
var að menn yrði að vinna sleitu-
laust þangað til þeir sofnuðu stand-
andi á þilfari. Nú var sama hve
mikill fiskur var, alltaf var fjórði
hver maður í hvílu sinni.
Tuttugu menn voru á Lorella:
Skipstjóri, stýrimaður, bátsmaður,
tveir netjamenn, sex hásetar,
tveir viðvaningar (drengir sem
áttu að læra sjómennsku), tveir
vélamenn, tveir matreiðslumenn,
tveir kyndarar og loftskeytamað-
ur, sem einnig vann að veiðunum,