Lesbók Morgunblaðsins - 31.12.1961, Blaðsíða 11
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
639
hann er ekki heimaríkur. Hann
hefir ekkert á móti því að ungir
karlapar sláist í hópinn og fái sér
þar konur. Út af því verður ekki
neitt rifrildi. Schaller segist aldrei
hafa séð karlapa í áflogum, held-
ur sé allur heimilisbragur þeirra
til fyrirmyndar. Að vísu er það
satt, að þeir berja sér á brjóst
svo að bylur í og undir tekur í
skóginum. En þetta táknar ekki
stríð, eins og menn hafa sagt áð-
ur, heldur gera aparnir þetta þeg-
ar þeir þurfa að láta tilfinningar
sínar fá útrás. Þeir berja sér ekki
á brjóst með knýttum hnefa, eins
og menn hafa sagt, heldur með
flötum lófa.
Þeir talast við sín á milli með
nokkrum einkennilegum hljóðum,
en aðallega láta þeir hug sinn í
ljós með svipbrigðum og augna-
ráði. Augu þeirra eru ekki síður
talandi en augu manna, og þeir
beita augnaráði sínu rnjög á sama
hátt og menn. Schaller segist allt-
af hafa getað séð það á svip
þeirra hvað þeim var í skapi, og
þó einkum hafa séð það á augna-
ráði þeirra. Ef gorilla er kvíða-
fullur, þá bítur hann á vörina;
þegar hann er hryggur, þá teygir
hann fram totuna. Annars er
skaplyndi þeirra álíka marg-
breytilegt og mannanna, og að
útliti eru þeir einnig ámóta, eins
og mennirnir. Schaller kveðst
hafa kynnzt þar 100 einstakling-
um svo vel, að hann þekkti hvern
þeirra á útliti og háttsemi. Aldrei
sá hann þá nota nein verkfærí.
Þeir þurfa heldur ekki á því að
halda, því að þeir geta aflað sér
fæðu og efnis í náttból með ber-
um höndunum.
Ekki kunna aparnir að synda,
svo að þeir komast ekki yfir
neina á eða læk sem ekki er hægt
að leggja bjálka yfir. Þess vegna
einangrast gorilla-aparnir í Afríku
á litlum svæðum.
Meðan.. Schaller var hjá þeim,
gekk hann alltaf óvopnaður. Hann
segir að aparnir sé mjög forvitn-
ir, en það þurfi ekki mikið til
þess að þeir verði hræddir og þá
þykjast þeir þurfa að verja sig.
Þess vegna hafa gorilla-apar oft
ráðist á ferðamenn, sem höfðu
mikinn flutning og vopn með-
ferðis, en af slíku stendur öpun-
um mjög stuggur.
Schaller hafði þá aðferð að
fara hægt yfir og forðast að trufla
apana. Hann hafði þann sið á
hverjum morgni að rekja slóðir
þeirra frá náttstað, þar til hann
kom að þeim þar sem þeir voru
að fá sér mat. Þá settist hann nið-
ur skammt frá þeim og athugaði
alla háttsemi þeirra meðan þeir
heldu kyrru fyrir. En þegar þeir
heldu lengra, forðaðist hann að
veita þeim eftirför, því að aparn-
ir verða mjög tortryggir ef þeir
halda að menn sé að elta sig. Með
þessu móti vöndust þeir honum
smám saman og höfðu ekkert á
móti því að hann væri nærri sér.