Lesbók Morgunblaðsins - 31.12.1961, Blaðsíða 12

640
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
Villimenn ganga á glóandi steinum
/ HÖFUNDUR þessarar greinar heitir David Attenborough og ei
kunnur dýraíræðingur og sjónvarpsmaður. Hann fór til Fiji-eya
til þess að taka kvikmyndir af þjóðhátíðum þar og þó einkum
af því er menn vaða eld.
ÞAÐ ERU tvær ólíkar aðferðir til
þess að vaða eld á Fiji. önnur
þeirra er aðkomin, og er helgi-
siður Hindua, fluttur þangað af
Indverjum. Þá ganga menn ber-
fættir á eldsglóðum. Hin aðferðin
er upp runnin á Fiji-eyum. Þá er
ekki gengið á eldsglóðum, heldur
á glóandi heitum steinum.
Aðeins einn ættflokkur á Fiji
hefir haldið við þessum sið. Hann
á heima á lítilli ey, sem Mbengga
heitir og er um 20 sjómílur suð-
vestur af Suva.
Ey þessi er ekki nema 8 km. á
breidd og viðlíka á lengd. En þó
er hún fjöllótt og hæsti tindurinn
er um 1000 fet á hæð. Ströndin er
klettótt því að þar héfir hraun
fallið fram í sjó. ^
Þegar við komum í þorp eld-
vaðenda, hittum við þar ungan
mann, sem kvaðst heita Henry.
Hann var kennari þarna og talaði
lýtalausa ensku. Hann sagði okk-
ur söguna um uppruna eldgang-
anna:
— Endur fyrir löngu vaf það
siður hér að fólkið safnaðist sam-
an á kvöldin til þess að hlusta á
sögur sagðar. Og þá var það venja
að hver maður ætti að færa sögu-
manni sögulaun, „nambu“, daginn
eftir. Og þá var það eitt kvöld að
ungur höfðingi, sem Tui N’kualita
hét, lofaði að færa sögumanni ál
daginn eftir í sögulaun.
Næsta dag fór hann snemma á
fætur til þess að standa við orð
sín og lagði leið sína út að læk,
sem rann skammt fyrir utan þorp-
ið, og ætlaði að ná þar í ál. Hann
kom þar skjótt að leirpytti, þar
sem líklegt var að álar heldi sig,
og þar byrjaði hann að grafa.
Þegar hann hafði grafið nokkra
stund, sá hann eitthvað kvika á
botni holunnar. Hann greip því
með hendinni niður í botninn og
náði þar taki á einhverju lifandi
og slímkenndu, sem hann taldi
víst að væri áll. Hann reyndi að
toga þetta upp úr holunni, en þá
heyrði hann hrópað í angist þar
niðri:'
— Hjálp! Slepptu mér!
— Nei, það geri eg ekki, sagði
Tui N’kualita, — því að eg er
kominn hingað til þess að veiða
þig og hafa þig í sögulaun.
— Ef þú vilt sleppa mér, þá
skal eg gera þig að bezta skip-
stjórnarmanni í heimi, var þá
sagt.
Tui N’kualita herti takið og
sagði: — Eg er bezti skipstjórnar-
maður í heimi.
— Þá skal eg gera þig að bezta
spjótkastara í heimi, ef þú slepp-
ir mér, grátbændi röddin.
— Eg er bezti spjótkastari í
heimi. Enginn getur kastað lengra
en eg.
— Þá skal eg gera þig að fal-
legasta manni í heimi, ef þú
sleppir mér.
— Eg er fallegasti maður í
heimi og engin kona stenzt fegurð
mína.
— Slepptu mér, bað röddin, þá
skal eg kenna þér að vaða eld
þannig að þú brennist ekki.
— Þá er öðru máli að gegna,
sagði Tui N’kualita. — Komdu
upp úr holunni og sýndu mér
hvernig á að fara að því.
Og þá kom upp úr holunni —
ekki lítill áll, eins og hann hafði
búist við — heldur svolítill álfur,
og hann hét Tui na Moliwai.
Og álfurinn byrjaði þegar á því
að grafa eldgröf, sem við köllum
„lovo“. Hann gróf stóra gröf, rað^
aði steinum á botninn og hlóð svo
timbri þar ofan á og kveikti í.
Þegar eldurinn hafði logað glatt í
nokkrar klukkustundir, voru stein-
arnir orðnir rauðglóandi. Þá tók
álfurinn í hönd Tui N’kualita og
leiddi hann fjórum sinnum fram
og aftur um glóandi steinana og
báðir voru berfættir, en þá sakaði
ekki hið minnsta.
— Þakka þér fyrir, sagði Tui
N’kualita. — Nú ertu laus og eg
verð að finna eitthvað annað í
sögulaunin.
— Þakka þér fyrir, sagði Tui na
Moliwai. — Héðan af skalt þú og
allir ættingjar þínir og afkom-
endur ykkar um alla tíma hafa
þann hæfileika að geta vaðið eld.
— Og síðan hafa allir Mbengga-
menn getað vaðið eld án þess að
þá saki, mælti Henry að lokum.
Nú hafði „lovo“ verið grafin ut-
an við þorpið. Þetta var kringlótt
gröf um fimmtán fet í þvermál
og fjögur fet á dýpt. Umhverfis
hana lágu stórir timburstokkar og
hrúga af sótugum hnullungum.
Um kvöldið fóru þorpsbúar að
raða timbrinu í gröfina. Margir
stokkanna voru svo þungir,' að
tveir menn áttu fullt í fangi með