Lesbók Morgunblaðsins - 23.12.1964, Blaðsíða 4

>
*
\
SKOTTI
Isumar sem leið komst ég að
þeirri furðulegu staðreynd
að eitt er að hafa yndi af hestum,
annað að vera hestamaður. En þetta
var dýrkeypt reynsla, því í hálfan
mánuð á eftir gekk ég við staf með
annan fótinn í gipsi.
Allt frá bernsku hafði ég talið mig
hestamann mikinn, enda .alizt upp
sem nokkurs konar hestasveinn við
Haffjarðará í Hnappadalssýslu.
Eyddi ég þarna mörgum bernsku-
sumrunum innan um hesta, truntur
og gæðinga. Og hreykinn var ég þeg
ar mér var falið það heiðursstarf
að sækja hestana á morgnana, því þá
fannst mér ég vera orðinn maður
með mönnum. Oft var langt að fara,
labbandi með beizli um öxl og snær
isspotta í vasa. Aldrei var að vita
hvaða hestur næðist fyrst, hvort
unnt væri að ganga að honum með
beizli, eða hvort ég yrði að hnýta
upp í hann. Svo var riðið eftir hin-
um hestunum og þeir reknir heim.
Og að sjálfsögðu alltaf riðið ber-
bakt.
Stundum þurfti að sækja hesta
yfir ána, og þá ekki alltaf farið á
vaði. En hestana munaði lítið um
að synda með scmá snáða yfir hylj-
ina.
BRÚNN
í tvo sumur hafði ég minn einka-
hest þarna við Haffjarðará. Hann var
brúnn. Og sá grófasti brokkari sem ég
man eftir. Svio var hann blóðttatur í
þokkabót. En þetta var „minn“ hestur,
og ég var hreykinn af honum. Ekkert var
mér sárarn en þegar einíbver talaði ó-
virðulega um hann Brún minn. Þeim
mun þakklátari var ég líka þegar hainn
fékk hrós, setm sjaldan kom fyrir.
Þó man ég eftir því einu sinni að syst-
ir mín ein horfði með virðingu á hann
Brún og sagði með aðdáunarbjarma í
augum: „Mikið áttu gott að hafa svona
viljugan hest.“ Þannig stóð á að við
höfðum nokkur saman farið í hestaferð
á sunnudegi og vorum á leið inn með
Kolbeinsstaðafjalli. Fórum við hægt
yfir, því barnahestarnir við Haffjarðar-
á voru ekki allir gæðingar. Svo var það
atLlt í einu að hnakk-gjörðin mín slitn-
aði, log Brúnn fældist. Tók hann sprett
mikirun niður brekku og sáu félagar
mínir það síðast til okkar að við burf-
um fyrir smá háls, sem skagaði fram í
götuna. Hitt sáu þeir ekki.þegar ég datt
af baki. En þá róaðist Brúnn og snar-
stoppaði. Þegar svo saimferðafólkið kom
á vettvang lét ég eins og ekkert hetfði
í skorizt, gat hnýtt sarnan gjörðina og
bal.dið ferðinni áfram. Þá var það sem
systir mín viðhafði þessi lofsyrði uim
Brún, og lét jafnframt í það skína að
hún vildi gjaman hafa hestskipti við
mig. En það kom að sjálfsögðu ekki til
málaí
Um þessar mundir átti faðir minn
upppálhaldshest, sem nefndur var Skotti.
Hann var rauður, blesóttur, með hvíta
sokka og tagl. Hreinasti verðttaiuna-
gripur, reistur vel og fallagur á vefli.
Leit ég hann alltaf öfundaraugum, því
ekkert langaði mig meina en að fá að
þeysa á þessum gæðingi uim sveitina.
Eitt sinn man ég að ég náði Skotta í
haga þegar ég vair að sæikja hestana og
okkur svo að við færum saman ríðandi
um Haukad^linn diaginn etftir, og hjann
sendi eftir hestinum þá um kvöldið.
Hesturinn reyndist hinn prýðiilegiasti, en
ég þurfti að hafa mig allan við, því vilj-
ann vantaði ekki. Gekk þó allt vel til
að byrja með. Og hvar sem við hittum
mann að máli, kynnti bóndinn okkur
og bætti því jafnan við að ég hafi haft
„Sokka“ hér áður fyrr við Haffjarðará.
Virtist Skotti minn eiga marga vini
þai'na í Haukadalnuim. Svo vax það síð-
mestiu gæðimgar. Sagði Davíð mér frá
því að hann ætti fola, sem bann teldi
hið mesta bestsefni, og væri hann falur.
Ekki var tími til að skoða folann, ea
það varð úr að ég keypti hann, og
greiddi fyrir fimm hundruð krónur.
Svo hugsaði ég ekki um þennan fola i
önnum dagsins í Reykjavík, fyrr en um
haustið. Þá hringir Davíð og vill vita
hvað eigi við hann að gera. Varð það úr
að folinn var settur á fóður hjá Davíð
um veturinn. En næsta vetur fór folinn
minn í skóla. Var honum komið fyrir á
Hvanneyri til tamningar.
%
Enn hafði ég ekki séð þetfta hestsefnl,
sem ég átti. Og ég sá það aldrei. Þvl
sumarið eftir tamniniguna, er hringt til
mín. Er það Björn Gunnlaiugsson, kunn-
ur hestamaður í Reykjavík, og fór hann
að tala um hestinn minn á Hvítárvöll-
um. Hafði kunminigi hans séð hestinn
h'aupandi í haga, og litizt vel á. Spurði
Björn nú hvort hesturinm væri ekki fal-
ur, því vinur hans vildi greiða fyrir
hann kr. 3.800,-. Þótti mér þetta góð
verzlun,, og seldi hestinm óséðan. Síðan
eru ein 15 ár liðin.
EFASEMDIRNAR
VAKNA
í fyrrahiaust greip mig löngunin til a8
eignast hest. Ég hafði þá kynnzt nokkr-
um hestamönnum í Reykjavík og feng-
ið léða hesta öðm hvoru. Það varð úr að
vinur mimn einn keypti fyrir mig fall-
egan fola, sex vetra, austur á Helki. En
galtinm var sá að folinn vax ekki fuLl
taminn. Hann var að vísu vel viðráðan-
legur, en ég gat ekki fengið hann til að
tölta að ráði. Hann skeiðaði með mig
linnulaiust.
Fyrstu efasomdirnar um að ég væri
hestamaði'r vöknuðu er ég leyfði kunn
imigja mínum eirnuim að reyna nýja hest-
inn. Þá gerir hesturinm mér það að
vaða áfram á dúnmjúku tölti. Ég hugs-
aði mér nú að þetba væri svo sem á-
gætt að vita. Hann ætti þó töltið til, o.g
ef til vill tækist mér betur á eftir. En
alilt kom fyrir ekki. Mér bauð heis'turima
ekki anmað en skeið.
, Þá var það að mér datt Davíð í hug,
Eg minntist hestakaupanna forðum,
sem reyndust svo vel. Og ég hringdi
til Davíðs á Hvítárvöllum og bað hann
athuga hvort ekki væri falur sæmilegur
klárhestur mað tölti þarna í sveitinni
fyrir lítinn pening. Davíð lofaði að
athuga málið, en ég boðaði komu mína
í Bongarfjörð um næstu helgi til að sjá
hvernig honum hafi tekizt.
Nú vildi ég hafa allan varann á, og
fékk í lið með mér góðvin minn, hesta-
mánn mikinn, sem við skulum nefna
Jón, þótt það sé ekki hans rétta nafn.
JARPUR
Næsta laugardag búumst við Jón reið-
fötum og ökum upp í Borgarfjörð. Davíð
bóndi tók vel á móti okkur, eins og
hans var von og vísa, en ekki vissi hann
um nema einn hest, sem kæmi til greina.
Var þetta jarpur hestur, sem hann hafði
haft í geymslu þá um veturinn og lát-
ið ganga úti að mestu. Nú var hesturinn
inni í hesthúsi hjá Davíð, og þangað fór-
um við. Mér leizt strax vel á igripinn, og
vildi fá að reyna hann. En Davíð taldi
réttara að fá tamningamann af næsta
bæ til að sýna hestinn, og þótti mér það
Framh. á bls. 47.
...
hugði nú gott til glóðarinnar. Þegar
heim kæmi gæti ég sagt að ég hatfi enig-
um öðrum hesti náð. Það var auðvelt að
ganga að Skotta og hnýta upp í hann.
Svo snaraði ég mér á bak. En Skotti
var ekki vanur stvjona meðferð. Hann
prjónaði og jós, og ég þeyttist út í móa.
Seinna, eftir að Skoti var alldraður
orðinn, fékk ég að hafa hann, og kom
okkur þá ágætlega saiman. Enda reyndi
ég ekki að bjóða honum snærisspotta.
Mörguim árum eftir þetta kom Skotti
aftur við sögu. Það var þegar ég var á
fuglaveiðum austur í Haukadal. Þar
hitti ég að máli bónda einn. Etftir
nokkrar viðræður spyr hann ihivort ég
hatfi ekki verið við Haffjarðará meðan
„Sokki“ viar þar. Við nánari atbugun
ýom í ljós að bóndinn átti við Skotta,
sem einhvemtíma hafði verið á ferð
þarna í sveitinni. Ég hélt nú að ég
þekkti hestinn, þetta hatfði verið hest-
urinn minn. Mér iáðist víst að segja að
Skotti hefði ekki verið „minin“ hestur
fyrr en á elliárum sínum,
Þegar bóndi heyrði þetta vildi hann
endilega að ég kæmi á bak uppáhalds-
hesti hans, sem þá var á fj-aUi. Samdisit
ÍjHgí&Sttót!'
' f-irXf
asti áfanginn heim að bænum. Þá færðist
nýtt fjör í gaeðinginn, sem bóndi hatfði
lárnað mér, og þakkaði ég mínium sæila
fyrir að enginn áhorfandi var að hlað-
sprettinum í það sinn.
Allan þennan formála hefi ég hér
mér til afsökunar. Ég vil laggja á það
áherzlu að um miargra ára skeið var
ég öll sumur í nánu sambandi við hesta,
reyndi þá marga, og varð aldrei alvar-
lega meint af. En þessi samskipti mín
við „þarfasta þjóninn“ ollu því m. a. að
ég hélt að ég væri hestamaður.
FYRSTU HESTAKAUPIN
Svto liðu nokkur ár. Síldarvinna tók
við af syeitardvölinni. Að vísu ekki
síldveiðar, heldur vinma í landi. Þá var
það eitt sumar að ég var á ferð um
,Borgarfjörð. Heimsótti ég þá fomtvin
minn og kunmingja, Davíð bónda Ólafs-
son á Hvítárvölluim. Sátum við í stofu
hjá honium og röbbuðuim sarman, þegar
talið barst að hrossum. Minntist ég þess
þá að ég hatfði við Haffjarðará kyrtnzt
hestum, sem ættaðir voru frá Hvítár-
vötflum, og höfðu þeir reynzt hinir
36 LESBÓK MOHGUNBLAÐ3INS-
38. tbl. 1964