Lesbók Morgunblaðsins - 22.12.1970, Síða 9

Rainer Maria Rilke
PÁFUGLSFJÖÐRIN
Bragi Ásgeirsson þýddi.
Á meðan fólkið (á októberhátíðinni í Miinchen) gekk um,
hló, glettist og reyndi að ná til hvert annars og kitla með
löngum páfuglsfjöðrum, gekk ég um aleinn með mína fjöður,
sem var alltof stolt til að kitla nokkurn. Og því lengur sem
ég ráfaði um með fjöðrina, því meir beindist athygli mín að
spengileik forms hennar, hvemig hún vó á hinum sveigjan-
lega stöngli, og hinu fagra höfði hennar með „páfuglsaugað“
sem myrkt og dularfullt rýndi á mig. Þú getur hugsað þér,
livað páfuglsfjöður þýðir fyrir málara, sem hefur allt aðra
afstöðu til litanna en við, hve mikið hann getur lært af
henni og hve mikla gleði samræmið í fjölbreytileik sínum
og mergð litatóna, sem eru samankomnir á jafn litlum fleti
getur veitt honum. En veizt þú hvað mér var hér aðalatriði?
Það, að ég sá enn einu sinni, að flest fólk heldur á hlutum
í liöndum sér til að fremja einhverja vitleysu, í stað þess að
athuga hvern hlut, og í stað þess að spyrja um þá fegurð,
sem honum heyrir til. Og því er það, að flest fólk veit alls
ekki, hve fagur heimurinn er og hvílík dýrð opinberast í hin-
um minnstu hlutum, í sérhverju blómi, steinvölu, trjáberki
eða birkilaufi . . . Og þó væri það hið fegursta ef fólk allt
glataði ekki hæfileikanum til að gleðjast jafn innilega yfir
birkilaufi eða fjöður páfugls eða svifi krákunnar og af hrika-
legu fjalli eða dýrðlegri höll. Hið smáa er jafnlítið smátt og
hið stóra er stórt. Það gengur mikil og eilíf fegurð gegnum
veröld alla og henni er réttlátlega dreift yfir stóra og smáa
hluti.
í>að er flaggað í landi, ef
landtaka er talin ófær. For-
mönnum ber að hlýða þessari
ábendingu skilyrðislaust.
Að flagga frá, slíkt er ekki
gert fyrr en í ýtrustu nauð-
syn. Þeir atburðir gerast, að
bálur ferst, áður en flaggað er
írá.
Aldrei á skipstjórinn i meiri
vanda, en þegar landtakan er
tvisýn. Hann og skipverjarnir
eru ekki einir um baráttuna.
Jóhann gleymir því enga
stund, að á ströndinni bíða
skyldmenni hans og vinir, að
ailir þorpsbúar biða á milli
vonar og ótta. Allra augu bein
ast að brimgarðinum og sund-
inu.
Stundirnar, sem formaður-
inn bíður lags, verða honum
ekki eiginlegur biðtími. Hann
man ekki tímann, en lifir allur
í sjólaginu. Ólögin ríða yfir
hvert af öðru. Hann fylgir
þeim eftir með skarpri sjón, og
mest skerpist sjón hans og at-
hyglisgáfa, og hver taug er
sem þaninn strengur, er lög
verða á sundinu.
Er þetta lagið, sem hann hef-
ur beðið eftir, eða gefst honum
annað betra?
Svarið kemur eins leiftur-
snöggt og spurningin, játandi
eða neitandi eftir atvikum.
Aldrei reynir meira á sjómanns
lund hans en í tvisýnu á sund-
inu. Eitthvað, sem honum er
yfirsterkara, ræður yfir hon-
um, frumkraftarnir í lífi hans
stjórna gerðum hans.
Hann bíður lags á sund-
inu —, og lagið kemur.
Stundum sér hann aðra báta
hverfa frá. Hann hverfur ekki
frá í þau tuttugu ár, sem hann
er íormaður. Hefði kannski
stundum verið réttara að
hverfa frá? Lengi er hægt að
verja bát áföllum á rúmsjó, en
brotsjóir taka sig hvarvetna
upp, þegar sjór er reiður, og
ekki bara á sundinu. Enginn
getur dæmt um það með fullum
rétti hvar hættan er mest. Eru
menn i landi færari um að fella
slíka dóma, en formaðurinn?
Ég legg ekki slíkar spurn-
ingar fyrir Jóhann. Um þessa
hluti ræðir hann einvörðungu
við sjálfan sig; þó segir hann
þetta:
— Enginn minna manna fékk
svo mikið sem skeina á hönd,
mína formannstíð, eða varð
fyrir neinu, sem slys getur
heitið.
-— Þú hættir skyndilega for-
mennsku á bezta aldri, segi ég.
— Ég ætlaði ekki að hætta.
Ég vildi ekki hætta. Ýmsir örð-
ugleikar réðu þvi að svona fór.
Eftir þetta var ég nokkrar ver-
tíðir á togaranum Þórólfi, og
líkaði sæmilega. En eftir að ég
hætti sjálfstæðum atvinnu-
rekstri, finnst mér, að ég
sé eins og klár, sem sóttur er
i haga að morgni, og skilað aft-
ur að kvöldi.
Jóhann heldur áfram eftir
nokkra þögn:
— Nú var þess skammt að
biða, að ég missti konuna mína
frá ungum börnum. En ham-
ingja mín var ekki öll. Til mín
kom starfsöm og góð kona,
Anna Sveinsdóttir, og stóð fyr-
ir heimili mínu meðan henni
entist líf og heilsa. Hún lézt
íyrir þrem árum. Ég tel mig
mikinn lánsmann, að hafa átt
samleið með báðum þessum
konum, og fæ seint þakkað
þeim samfylgdina.
Jóhann stendur á fætur, sýni
iegt í svip hans, að hann hefur
nærtæk verkefni í huga.
— Ég finn ekki til þess, að
ég sé orðinn gamall, segir
hann. — Ekki get ég hugsað
mér lifið án vinnunnar. Það er
sem hvert sandkorn og strá á
þessari strönd kalli á mig til
samstarfs.
— Hvað á nú að fara
að gera? spyr ég.
— Það er ekki til að minn-
ast á það, en ég ætla að ná
saman þessum fáu skjátum
mínum og hirða af þeim reifið.
Fleira er ekki sagt. Þessum
skrifum er lokið.
22. desember 1970
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS 9