Lesbók Morgunblaðsins - 22.12.1970, Page 23

imarheimiU og vera þar mán-
uðum saman. Einhver snilling-
ur hefur sagt, að þegar fólk
hyggur á hjónaband, þá sé það
elcki svo mjög uppfylling and-
legra framavona, sem það
gengst fyrir, eða sameiginlegur
smolckur, sem það sækist eftir,
heldur upplyftingin, tilbreyt-
ingin. Það er alveg rétt. Yfir
höfuð að tala, þá er maðurinn
að vinna allan daginn. Sama er
að segja um konuna. Þegar
þau hittast á kvöldin, vilja
þau vera laus undan oki vinn-
unnar. Þá er það, sem þau
breiða úr fjöðrunum. Ef þau
geta leikið sér og slæpzt um í
vitleysu, þá getur þeim liðið
vel. Lífið er mestan part eintal
í einni og sömu tóntegund. Það
er, þegar að raddbrigðunum
kemur, að fólk viil hvort ann-
að. Það viH hafa pipar í lífs-
ins plokkfisíki . . . Ef þú og
einhver kona getið notað sama
tannburstann í 25 ár og hún
getur enn feomið þér á óvart, þá
er allt í lagi með ykkur, bæði
tvö . ..“
„En, góði, bezti, hvað kemur
þessi ósmefeklega hugmynd þín
um tannburstann St.Clair
Ohasséloup við?“
„Bfekert. Ég er bara að tala.“
„Ég heyrði það. Segðu mér
nú hreinskilnislega. Mundir
þú segja, að hann og kona
hans, Aimée, heitir hún það
ekki? — ættu sér einhverja
sameiginlega upplyftingu?"
„Já.“
„Og hver er hún?“
„Bach.“
„Jóhann Sebastían Bach!
Hvað ertu að segja? Colin
St.Clair Chasseloup! Bach!“
„Þér finnst það skrýtið, er
það ekki? Þú þekkir hann og
hefur séð hana. Þú manst,
hvernig hann er, allur eins og
fjörlaust kjötstykki, óhræran-
legt flikki. Maður, sem hugsar
ekki um annað en lyftitól og
tvöfaldan skota. Og þú hefur
séð hana, aðalborin i hundrað
ættliði, yfir sig tilfinninganæm,
vandfýsin, svolítið sérleg, hald
in ástriðufullri hrifningu á
allra nýtfizikulegustu músík,
Coué, Montessori, einu og öllu,
sem fyrirvaralaust skýtur upp
feollinum. Þau eiga ekkert sam-
eiginlegt, býst ég við þú segir.
Hann er að heiman allan dag-
inn, spilar golf, og lætur
sér leiðast það, eða slæpist í
felúbbnum. Hún spilar á píanó,
Ravel, Debussy eða einhverja
af þessum undarlegu rússn-
esku náungum. Annars er
hún að finna upp einhver
snjallræði í sambandi við upp-
eldi blessaðra barnanna. Hann
skiptir sér ekkert af þeim, hún
skemimiir þau á of mikliu dálætii.
Ef þú sæiir þau saman, mund-
irðu líklega segja, að þau
væru tvær persónur, sem
hefðu misst af síðasta strætó
og yrðu að ganga heim, og
bæði hugsuðu með sér, að það
væri hinu að kenna. En samt,
Skal ég segja þér, þau eru einu
manneskjumar, sem hæfa ein-
mitt hvor annarri. Þeim er sam
eiginlegt að meta mikils til-
breytinguna, upplyftinguna,
Þau mætast í hinum tignu tóna
hæðum Bachs ...“
„Ekki trúi ég því, að Colin
sé hrifinn aí Bach.“
„Það gerW ég heldur ekki.
Ég komst að þessu hjá vini
mínuTn, Paul Furtwangler,
sellóleikaranum. Hann fer til
þeirra nokkur kvBTtf I vwcu —
hún borgar honum ríflega —
og hann spilar ekkert nema
Baeh. Það sefar grimmdina i
dýrinu. Það heldur honum
heima, róar hann og fær hann
til að láta viskýflöskuna eiga
sig. Það er dásamlegt. Hann
getur ekki þolað Chopin eða
alla þá ómerkilegu skemmtun-
armúsiík, sem skrælingjar eins
og ég og þú höfum gaman af.
Það er eitthvað í Bach, held ég,
reglufestan, nákvæmnin, hið
feerfisbundna verk, hin hátíð-
lega bygging, sem einmitt græð
ir það sálarmein, sem hann
verður að Mða fyrir vegaia hims
sorglega ágalla síns. Hún drif-
ur hann til St.Anne-kirkjunn-
ar í Soho til að hlusta á óra-
tóríur. Þau síelta Bachkórinn
út um allar þorpagrundir, og
sjálf spilar hún Baeh, þó að hún
sé ekki mikill snillingur. Þess
vegna fær hún Furtwangel og
stundum Stinzel-kvartettinn.
Þegar þau eru að hlusta á
Baeh saman, þá mætast þau í
gjörsamri vellíðan og alsælu.
Auðvitað hafði stríðið ekki góð
áhrif á hann. Hann haltraði
stöðugt að og frá ráðuneytun-
um, með hlægilega hugmynda-
dellu um loftvarnir, og hann
horfði oft með beiskjusvip á
gamla félaga, sem skálmuðu
maskaralegir eftir götunum, sæ
barðir og saltbitnir utan af
Norðursjónum. Hann var þó
reyndar góður strákur í þá
daga. Hann drafek ekki og
bara nöldraði og nuddaði. Gerð
um við það ekki allir? . . . Það
er þetta, sem ég álít um fólk,
-— gift fólk sér í lagi, þú get-
ur aldrei sagt um það, hvort
þvú líður vel eða ekki. Við verð
um allir að lifa okkar eigin lífi
á okkar eigin hátt. Kátu hjón-
in, sem ganga um syngjandi:
Ha hopsa sa og Tjú, tjú trala
la, og sem kyssast á almanna-
færi og segja elsku þetta og
elsku hitt, þú kemst venjulega
að þvl, að þau eru að læðu-
pokast við framhjáhald
annað hvort eða bæði, með
feofekapíu eða bilstjóra. Svoleið
is þurfti Colin endilega að
verða, og konan skilur hann.
Hún kærir sig ekki um hann
öðruvisi. Einmitt af þvi að
hann er þannig, hefur hún
fyllra kverkatak á honum, þar
sem hún veit, að engin önnur
kona mundi skilja hann né um-
bera. Og þær gera það ekki.
Auðvitað rifast þau stundum,
og hann stekkur að heiman og
lætur tímunum saman eins og
bölvuð bestía. En hún veit, að
hún er örugg. Hann kemur
áreiðanlega vælandi heim til
hennar aftur eins og barinn
rakki. Og hann þreifar eftir
henni í myrkrinu, og hún held-
ur í höndina á honum, og þau
hlusta á hina hátíðlegu tóna í
fúgu eftir Baeh og verða skelfi
lega dapurlynd og hyldjúpt
snortin og einhvern veginn
gjörsamlega alsæl. Þannig er
nú fólk, og þau eru svona.
Það er ekki til neins að munn-
höggvast um það. Ég verð að
fara. Ég ætla i tyrkneskt bað
með Smithers."
Um stund varð mér hugsað
til Squidge í tyrkneska baðinu
með Smithers, sem var að
springa úr offitu, en síðan
hvarflaði hugur minn að
Chasseloup, og fjandinn hafi
það, það var ekki hægt annað
Löng verður biðin eftir birtunni.
Myrkravofur og feigðarfuglax
munu hreiðra um sig.
Veðrahamurinn gerast nærgöngulíl.
Hið lífseiga vonarblóm,
sem þrífst í myrkri,
mun þá í góðu tómi
ná að festa dýpri rætur.
Lengi verður þreyð
og lagt í tvísýnu
á djúpa ála.
Ekkert lausnarorð mun fást.
En dagsbrúnin,
handan myrkranna,
mun roða draum þeirra,
sem bíða.
Þóra Jónsdóttir
Skammdegi
22. diesemiber 1970
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS 23