Lesbók Morgunblaðsins - 21.06.1997, Blaðsíða 14

DAGBOKARÞANKAR KALDRA
VORDAGA í STOKKHÓLMI
I
3
|
f
Eftir tæprg tveggja daga viódvöl í litlu höllinni í
Lidingö, sem sagói frá í síóustu Lesbók, er feró
BRYNJU BENEDIKTSDOTTUR nú heitió á
Leikslistardaga sænska Ríkisleikhússins í Hallunda.
AÐALSTÖÐVAR sænska Ríkisleik-
hússins. í byggingunni eru margir litlir og
stórir ferkantaðir salir (svörtu kassarnir) sem
fyrirhafnarlaust er hægt að breyta f leikhús, stór og
smá. Á milli eru þau notuð sem æfingahúsnæði og verkstæði.
HILMIR Snær Guðnason og Margrét Vilhjálmsdóttir f sýningu Þjóðleikhússins: Leitt
hún skyldi vera skækja, sem vakti mikla hrifningu á leiklistarhátfðinni í Stokkhólmi.
FÖÐURBRÓÐIRINN og hundurinn. Leikararnir Torbjörn Astner og Claes Hartelius fara
á kostum f samskiptum hunds og manns.
FÖRUNAUTUR minn í ferðinni og
eiginmaður Erlingur Gíslason
leitar strax uppi staðinn í bygg-
ingunni þar sem sýning Þjóðleik-
húss verður til húsa. Salurinn
er á jarðhæð og er merktur leik-
hús númer 4, tekur um 200
manns. Þangað eru þegar komn-
ir sex starfsmenn Þjóðleikhúss og eru þeir í
óða önn að tína leiktjöld og búninga uppúr
gámi frá Eimskip sem stendur á hlaðinu.
Þeir hafa aðeins tæpa þijá daga til að und-
irbúa sýninguna á „Leitt hún skyldi vera
skjækja" en fyrri sýningin á verkinu verður
á föstudagskvöld og nú er miðvikudagur. Við
erum kynnt fýrir sænskum leiksviðsstjóra
sem á að vera íslenska hópnum til halds og
trausts við uppsetninguna en sá kveðst heita
Dallas. Leikritið „Leitt hún skyldi vera
skjækja" eftir John Ford samtíðarmann
Shakespeares, er ákaflega „blóðugt" leikrit
eins og mörg leikrit frá sama tíma. Leikstjór-
inn Baltazar Kormákur velur afar snjalla
lausn til að koma til skila áhrifum og inni-
haldi verksins án þess að löðra sýninguna
blóði eins og textinn býður uppá. Baltazar
notar vatn. Vatnið flýtur um leiksviðið, það
rignir í erótískum senum, umræður og átök
eiga sér stað í stóru svörtu baðkeri á miðju
sviðinu, þar er elskast og þar er myrt. Prýði-
leg lausn að nota vatnið á þennan hátt sem
tákn blóðsins og losna þannig við blóðbaðið
á sviðinu sem sjaldnast verður trúverðugt.
Og Dallas sviðsstjóri og hjálparhella lætur
sér ekki bregða þó íslendingamir biðji um
vatnslagnir þar og frárennsli hér og hefst
strax handa við að hjálpa við pípulagnirnar.
Erlingur, sem leikur Floríó föður systkinanna
Önnubellu og Giovanni tínir upp úr töskunum
búninginn sinn, verður strax áhyggjufullur
að finna ekki lífstykkið, en í svörtu lífstykki
á hann að taka sér fótabað í baðkerinu stóra.
Vífill sýningarstjóri sannfærir hann um að
lífstykkið muni koma í leitirnar seinna. Eg
yfirgef þetta önnumkafna lið, verð að haska
mér á fyrstu sýningu hátíðarinnar sem hefst
á hádegi, Skjækjuna ætla ég ekki að sjá fyrr
en á laugardag.
Leikió fyrir framtióina
Leiklistarhátíðin, sem ber yfirskriftina
„Spela för fremtiden", er til húsa í geysi-
stórri byggingu Ríkisleikhússins. En sænska
Ríkisleikhúsið er ferðaleikhús með aðalstöðv-
amar í Hallunda, úthverfi Stokkhólms. Ríkis-
leikhúsið framleiðir, kaupir og selur leiksýn-
ingar. Grasrótarsamtök eru undirstaða þess,
en markmiðið að gera öllum Svíum kleift að
sjá gott leikhús óháð hvar í landinu þeir
búa. Eigendumir em samtök áhugafólks um
leiksýningar en fá fjármagn til framkvæmd-
anna frá ríkinu. Stjórn Ríkisleikhússins er
kosin þriðja hvert ár á landsfundi og í stjórn-
inni nú er íslendingurinn Tryggvi Þór Aðal-
steinsson. Tryggvi Þór vinnur sem fram-
kvæmdastjóri ABF (Arbetarnas bildnings
förbund) í Örebro-léni, en í umdæmi hans
em 275 þúsund íbúar. Hann skipuleggur
m.a. fræðslu-og menningarstarf í léninu og
þáttakendur á námskeiðum sl. árs vom 23
þúsund manns. Tryggvi gekk í félag áhuga-
manna um leiksýningar í sínu léni og það
félag bauð hann fram í aðalstjómina þar sem
hann situr nú.
Tra la la la
Ég flýti mér á fyrstu leiksýninguna sem
heitir því fjöraga nafni Tra la la la.. Hún er
í leiksal nr. 1, sýning fyrir börn eins og
margar sýningamar á þessari hátíð. Þetta
reynist vera uppeldisleikrit eftir Thomas Tid-
holm. Fimm leikarar skipta með sér hlutverk-
um sem eru bömin tvö og foreldramir sem
þau velja sér til að mynda fjölskyldu og síðan
bætist smábamið við. Þama er fjallað um
hlutverkaskipan innan fjölskyldunnar, skilnað
og aðra alvöm sem hendir hveija fjölskyldu.
Leiksýningin hreif mig engan veginn, leikar-
arnir vom afar duglegir en einhvern veginn
andlausir. Öll auglýsing og umbúnaður var
þó til fyrirmyndar en þjónar Iitlum tilgangi
þegar innihald er of augljós predikun. Ahorf-
endur fengu í hendur leikskrá sem hafði sér
til ágætis að vera „minnsta leikskrá í heimi“
aðeins tomma á hvem veg. Þar komust fyrir
nöfn allra sem stóðu að sýningunni og mynd-
ir af leikumnum fimm auk örsögu eftir þann
sem lék pelabarnið i sýningunni, Norberto
nos Santos.
Saga hans er í stuttu máli á þessa leið:
Fyrir fimm ámm kom góður vinur minn
að máli við mig og spurði hvort ég gæti tek-
ið að mér tvo kettlinga, lítinn högna og læðu
sem væru syskini. Fyrst var ég mjög hik-
andi. Ég vissi ekki hvernig maður á að ann-
ast ketti og hafði ekki hugmynd um hvaða
amstur því fylgir að taka að sér gæludýr.
Ég hef verið önnum kafínn allt mitt líf sem
dansari og danshöfundur og í huga mér var
dansinn og Ieikhúsið sannarlega það allra
mikilvægasta og tók allan minn tíma. Heim
kom ég aðeins til að sofa.
En þetta breyttist þegar ég fór á eftirlaun
og kettirnir Felix og Sissí komu til mín. Þá
var setið og beðið eftir mér heima og það
var dásamlegt að koma heim.
Smám saman stækkaði fjölskyldan. Trilla
bættist í hópinn ári seinna, en hana fann ég
úti f skógi. Næsta sumar kom Kleó sem ég
fann yfírgefínn í nærliggjandi kirkjugarði.
Ári seinna fékk ég veslings litlu Missý Mysu
sem var kettlingafull og sjúk. Nú síðast
bættist Mikki litli í hópinn, fölur, heyrnarlaus
og með glóðarauga. Allar kisurnar mínar eru
bestu vinir mínir og þeim kemur mjög vel
saman. Ég nýt elsku þeirra og þegar ég kem
heim á daginn sitja þær allar úti í glugga.
Ég hef eignast fjölskyldu.
Þessi litla saga leikarans kallast á við tem-
að í leikritinu Tra la,la,la. En sýningin var
of hrá predikun fyrir minn smekk, leikararn-
ir hefðu betur leikið ketti í fjölskyldusamfé-
laginu en börn.
Staersta leikhús á h jólum i heimi
í hinum glæsilegu húsakynnum Svenska
Riksteatern, þar sem 11 ferkantaðir salir þjón-
uðu fjölbreyttum leiksýningum hátíðarinnar,
gafst gestum einnig kostur á að horfa á götu-
leikhús í leikhúsgötunni og tónleika á innitorg-
inu. Þetta var einkar heppilegt, þar sem veðr-
ið var ótrúlega kalt og hryssingslegt þessa
maídaga. Leikhúsgatan var tengd inní næsta
hús, Folkets hús, þar sem menningarmiðstöð
hverfisins er til húsa og þar vom fyrirlestrar-
salir veitingahús og bókasafn sem leikhúsfólk-
ið hafði til afnota þessa daga. Á torginu var
þetta kvöld fjölmennur blandaður kór frá Suð-
urbergi. Kórfélagar vom á öllum aldri, sungu
jafnt á sænsku sem rússnesku, léku á balalæk-
ur og vom íklæddir fjölbreyttum þjóðbúning-
um fyrmm Sovíetríkjanna enda bera þeir nafn-
ið Balalækukórinn. Úti í portinu uppgötvaði
ég enn eina leiksýninguna. Reyndar ekki und-
ir bemm himni, heldur í stóra leikhúsbílnum
sem Riksteatem eignaðist fyrir þremur ámm.
Þama var leikhópur að æfa bamaleikritið Jón-
as, kennslusýningu um baráttuna við dyslexíu
sem stundum er kölluð orðblinda en orðið orð-
blinda nær varla hugtakinu sem felst í útlenda
orðinu dyslexía. Ég hafði fengið í hendur þenn-
an dag minnstu leikskrá í heimi og nú fékk
ég að skoða stærsta leikhús á hjólum í heimi
eins og stendur í kynningarpésanum um bíl-
inn. Leikhússbíllinn er rúmir 20 metrar á lengd
>
* 14 LESBÓK MORGUNBLAÐSINS ~ MENNING/LISTIR 21.JÚNÍ1997