Vísir - 02.02.1976, Síða 8

8
IYIánudagur 2. febrúar 1976. VISIR
VÍSIR
Ctgefandi:
Framkvæmdastjóri:
Ritstjóri ogábm:
Ritstjóri frétta:
Ritstfórnarfulltrúi:
Fréttastjóri erl. frétta:
,./ Auglýsingastjóri:
Augiýsingar:
Afgreiösla:
Ritstjórn:
Reykjaprent hf.
Daviö Guömundsson
Þorsteinn Pálsson
Árni Gunnarsson
Bragi Guðmundsson
Guömundur Pétursson
Skúli G. Jóhannesson
Hverfisgötu 44. Simar 11660 86611
Hverfisgötu 44. Simi 86611
Siðumúla 14. simi 86611. 7 iinur
Askriftargjald 800 kr. á mánuöi innanlands.
1 lausasögu 40 kr. eintakið. Blaöaprent hf.
Fólkið og leiðtogarnir
Á siðari timum hefur mjög tiðkast að tala af
litilli virðingu um stjórnmálamenn og þeirra starf.
Er þá gjarnan látið sem þá stétt skipi vart aðrir en
auðnuleysingjar, sem þurfi að komast á rikisjötuna,
þar sem þeir skammti sér opinber laun. Stefnumun-
ur manna i ólikum flokkum sé enginn, allur ágrein-
ingur sé sviðsettur handa almenningi. Auðvitað eru
flestar slikar fullyrðingar út i bláinn, en hinu er ekki
að neita, að margir stjórnmálamenn bera það nafn
ekki með neinum sóma. Það eru einkum þeir, sem
varpa rýrð á „stéttina” sem heild, og er ekki að
undra, þar sem þeir sýnast geta leikið lausum hala i
flokkum sinum.
Þá 'Vill það oft brenna við, að stjórnmálamenn
bregðast starfi sinu. Þeir eiga auðvitað að ráða
málum hverju sinni, eftir þvi sem samviskan býður
þeim, en ekki fara eftir þvi, hvað almannarómur
kýs helst þá og þá stundina. En þó er ekki verst,
þegar stjórnmálamenn fara eftir þvi, sem vinsælast
er á hverjum tima. Verra er, þegar þeir eru að
hl^upa eftir imynduðu almenningsáliti, sem er þó
ajp ekki fyrir hendi, þegar á herðir. Stærsta dæmið
i pessum efnum eru umræðurnar um varnarmálin á
(fögum vinstristjórnarinnar. Þá voru kommúnistar
isúnirað básúna i blöðum sinum, i nafni þjóðarinnar
allrar, að varnarliðið ætti að fara. Slikt væri vilji
'megin þorra manna. i kjölfarið fylgdu ótal pantað-
;ar ályktanir frá alls konar smáklikum og félögum,
,sem rikisreknu fréttastofurnar gieyptu við og
dundu siðan i eyrum manna.
öll þessi herferð bar þann árangur, að forystu-
menn Framsóknarflokksins voru farnir að trúa, að
um raunverulegan vilja þjóðarinnar væri að ræða.
Jafnvel sumir sjálfstæðismenn trúðu hinu sama.
Þá tóku sig til nokkrir röskir og viðsýnir menn og
efndu til undirskriftar undir kjörorði Varins lands.
Sú söfnun tók af öll tvimæli um raunverulegan vilja
þjóðarinnar.
Á siðustu vikum hafa kommúnistar reynt að
endurtaka leikinn. Þeir hafa enn hafið að tala óum-
beðnir og umboðslausir fyrir hönd þjóðarinnar allr-
ar. Þeir eru farnir að fullyrða að þjóðin öll vilji að
islendingar varpi öryggismálum landsins fyrir róða
og segi sig úr Atlantshafsbandalaginu. Pöntuðu
ályktanirnar eru farnar að berast i hrönnum eins og
forðum. Og þvi miður hefur bragðið heppnast að
nokkru leyti aftur, þótt svikin hafi áður verið af-
hjúpuð. Nokkrir minni spámenn Framsóknar-
ílokksins hafa bitið á agnið og eru farnir að trúa þvi,
að sennilega vilji menn almennt að islendingar
gangi úr Atlantshafsbandalaginu.
Þessir menn hefðu átt að fylgjast með baráttu-
fundum fyrir þessari úrsögn, sem fram fóru rétt
íyrir jólin. Á þá fundi mættu um og undir hundrað
hræður, þótt fjögur stjórnmálasamtök stæðu að
þeim. Þær aumu samkundur höfðu svo sannarlega
engan þjóðfundarbrag á sér.
Auðvitað eiga stjórnmálamenn að hlusta eftir
röddum kjósenda. En umfram allt eiga þeir þó að
vera menn til að fara eftir þvi, sem samviskan segir
þeim, en liggja ekki flatir fyrir lýðskruminu. Fræg
er sú setning: ,,Látið mig lausan, ég verð að elta
lýðinn, ég er leiðtogi hans”. Stjórnmálamaður, sem
ætlar sér að hlaupa eftir sviptivindum almennings-
álitsins á hverjum tima er ekki i réttu starfi. Sá
flugstjóri, sem ætlaði að miða flugtök sin og lend-
ingar við óskir einstakra farþega i hverri ferð,
fengist seint tryggður hjá tryggingafélögum.
Einbeitni Margrétor
Thatcher yljar flokks-
brœðrum hennar...
Frú Margaret Thatcher er talin
heldur óvön utanríkismálum, en
engu að siöur hefur afstaða henn-
ar til þeirra vakið allmikið umtal.
llún hakaði sér óvinsældir
rússa, þegar hún réðst á stefnu
þeirra i ræðu, svo og fjandskap
bresks ráðherra, en meöal ai-
mennings virðast vinsældir henn-
ar allmiklar.
Þessi ræða hennar gæti þó orðið
ihaldsflokknum að gagni, en
stefna hans hefur verið nokkuð á
reiki, frá þvi hann beið ósigur
fyrir Verkamannaflokknum.
Þvi mun Irú Thatcher hafa
glaðst i laumi yfir andmælum
rússa, og þau styrkt hana þar sem
hún var lalin veikust' fyrir.
11ún hefur komist hæst i aö
verða nicnnta málaráöherra . og
viöurkennir, að þekking sin á ut-
anríkismálum sé næsta Iftil mið-
að við reynslu hennar heima
fyrir.
160 styðja Thatcher
Yfir hundrað þeirra 277 þing-
manna, sem styðja ihaldsflokk-
inn. hafa fylkt sér að baki frú
Thatcher og lýst sig samþykka
þeirri skoðun hennar. að bretum
stafi hætta af rússum.
Hún þarf þvi ekki að hafa svo
miklar áhyggjur af fullyrðingum
rússa og ásökunum um. að hún sé
„striðsæsingaseggur”. Tmtalið
gæti jafnvel haft góð áhrif á
sjálfstraust frú Thatcher og veitt
henni þá þægilegu vitneskju. að
hún sé einhvers metin á alþjóða-
sviðinu.
Harðlinumenn innan Ihalds-
flokksins eru vfirleitt taldir á-
nægðirmeð hina einbeittu afstöðu
frú Thatcher, þvi að innan ílokks-
ins er hver höndin upp á móti
annarri.
Viðbrögö sovétmanna
komu á óvart
En þeir eru lfka vissulega
margir ihaldsmennirnir, sem á-
lita ræðu frú Thatcher óþarft
vopnaskak.
Það veldur fréttaskýrendum
undrun , að sovétmenn gerðu
sér það ómak að fjargviðrast yfir
ræðu leiðtoga stjórnarandstöðu-
l'lokks. þar sem fátt nýtt kom
lram um stefnumið sovétmanna.
Kom þessi gagnrvni frúarinnar
svona illa við kaunin á sovét-
mönnum, eða var einhver önnur
ástæða lyrir hinum harkalegu
viðbrögðum þeirra?
Kin kenning er þannig. að rúss-
ari hafi ráðist á frú Thathcer i þvi
skvni að stvrkja aðstöðu Wilsons
lorsætisráðherra . sem þeir álita
forystumann flokks. sem opnari
er fyrir áhrifum kommúnista en
ihaldsflokkurinn.
Nokkrir ihaldsmenn, þar á
meðal rithöfundurinn Bethell lá-
varður, halda þvi fram að sov-
éska sendiráðið i London reyni
nú að svarta ihaldsflokkinn i aug-
um umheimsins.
Bretar vilja öflugri
stjórn
Frú Thatcher hefur meðal ann-
ars sætt þeirri gagnrýni, að hún
hafi með ræðú sinni brotið i bága
við eitt meginmarkmið stjörn-
málaleiðtoga i Bretlandi — að
halda uppi friðsamlegri sambúð
við Sovétrikin og minnka þarmeð
spennuna.
En þyngri er þó á metunum ósk ,
bresku þjóðarinnar um stjórn, i
stað málamiðlunarstefnu Wilsons
forsætisráðherra.
Frú Thatcher hafði það ef til
vill i huga, þegar hún i ræðu á
flokksfundi þann 19. þ.m.. sagði
að staðreyndum um varnarmál
hafi verið haldið leyndum fyrir
þjóðinni. Ýmsir menn, bæði i
stjórn sem utan hennar hafi sagt
bretum. „að þeim stafaði sist af
öllu hætta af rússum. þar rikti
okkert nema Ijúfmennskan ein i
garð breta. og sveit herílugvéla
eða flokkur landgönguliða sé
minna virði en aðstoð við verk-
smiðju, sem þegar rambar á
barmi gjaldþrots.
„Bretland i mikilli
hættu”
„Bretum hefur aldrei verið
ógnað meir en nú siðan heims-
.styrjöldinni siðari lauk. en samt
lét rikisstjórnin varnarmál sitja á
hakanum,” sagði frú Thatcher.
„Rússar láta hergagnafram-’
leiðsluna sitja i fyrirrúmi,” sagði
hún á flokksfundi i Kensing-
ton-hverfi, „en hjá okkur eru
varnirnar látnar drabbast nið-
ur.”
Viðbrögð sovétmanna komu
breskum Iréttaskýrendum á
óvart. vegna þess hve heiftarleg
þau voru. Sovéski sendiherrann
kom i heimsókn i utanri'kisráðu-
neytið, án þess að gera boð á und-
an sér fyrst. og i bréfi frá Vladi-
mir Semenov. sendiráðsfulltrúa i
London. stóð aö breski fhalds-
flokkurinn hafi mjög breytt
stefnu sinni. og „gadti þar nú
mikils fjandskapar og ósanngirni
i garð rússa”.
I bréfinu var vitnað i fyrrum
ráðherra lhaldsflokksins. Peter
Walker og .lulian Amery sem
dæmi um hreytingu á stefnu
thaldsflokksins.
Amery kvaðst undrandi á þvi.
hve nissar væru- nú skvndilega
orðnir hörundsárar. Talsmaður
fhaldsflokksins um utanrikismál,
Reginald Maudling. taldi um-
kvartanir sovétmanna vindbelg-
ing einn.
Sovésk blöð héldu árásunum á-
fram. og Izvetia sakaði James
Oallaghan utanrikisráðherra, um
að hafa gert „kröfur” til Aust-
ur-Berlinar. Þaðvar fyrsta árás-
in. sem opinberir fjölmiðlar i
Sovétrikjunum hafa gert á bresk-
an ráðherra. frá þvi Callaghan og
Wilson heimsóttu Moskvu fyrir
nærri ári.
Varnarmálaráöherra
brást ókvæða viö
Harkalegasta árásinn á frú
Thatcherkom þó ekki frá Moskvu
heldur I,ondon. Varnarmálaráð-
herra i rikisstjórn Wilsons. Roy
Mason. sagði ræðu frú Thatcher
hafa verið flutta á óhentugum
tima og ögrandi. „Endurtekn-
ingu á gamaldags afturhalds-
rausi sem stofnað ga'ti friðnum i
mikla hættu.”
Ilins vegar urðu viðbriigð
breskra blaða nokkuð á aðra
lund.