Vísir - 03.04.1976, Blaðsíða 4

Föstutiminn er senn á enda að
þessusinni. Kyrravikan á næsta
leiti. Með lotningu og tilbeiðslu
nálgumst við þá atburði, sem
kyrravikan minnir okkur á, nú i
ár eins og endranær. Og þeir
koma á móti okkur úr óra-
fjarska löngu liðinna alda. Þeir
standa eins og klettar upp úr
reginhafi.Allt umhverfis þá, allt
sem hæst bar og veglegast og
voldugast þótti á þeirri tið, er
grafið og gleymt, máð út og
horfið. Ekki til i hugárheimi
nokkurs manns. Verður þetta
ekki eins þegar horft er fram?
Hvað mikið lifir af okkar sam-
tið, af þvi sem hún skapar eða
hefur til mála að leggja á sviði
sögunnar? Hulin er okkur sú
framtið. En ef álykta skal út frá
fortiðinni, og þvi sem hún hefur
okkur eftir skilið, þá er ekki ó-
eðlilegt að lita svo á, að einnig i
fjarlægri framtið muni hinir
2000 ára gömlu atburðir kyrru-
vikunnar bera hærra en allt það,
sem er að gerast nú og við jafn-
vel viljum telja, að geti skipt
sköpum i mannkynssögunni.
Hið mikla
drama
Hið mikla drama kyrruvik-
unnar fer fram á ýmsum stöð-
um: t húsi æðsta prestsins,
frammi fyrir ráðinu, i höll Pila-
tusar landstjóra, á Hausa-
skeljastað. Þar var það full-
komnað, þar með hafði það
ræst, sem hann sagði fyrir: Sjá,
vér förum upp til Jerúsalem og
þar mun það koma fram við
mannssoninn, sem skrifað er af
spámönnunum. Hann verður
svikinn, framseldur, hæddur,
Honum verður misþyrmt. Hann
mun verða húðstrýktur. Hann
mun verða liflátinn.
Þar var hóð
hin
harða barótta
Allt kom þetta á daginn. Allt
þetta gerðist i kyrru vikunni eins
og við vitum. En forleikurinn
fór fram i Getsemane, gras-
garðinum við Oliufjallið handan
við ,,Kedrons breiðan bekk”.
Þar var háð hin harða barátta.
Þar var beðið: Þó ekki, sem ég
vil heldur sem þú vilt. Þar birt-
ist honum engill af himni, sem
styrkti hann meðan lærisvein-
arnir, vinirnir, brugðust, yfir-
buguðust, sofnuðu. Hann einn
vakti i bæn og baráttu á örlaga-
nótt.
Frá þessu öllu er sagt i upp-
Getsemane
kveður Hallgrimur „um herr-
ans Jesú dauðastrið i grasgarð-
inum”. Sá sálmur er bæði að
bragarhætti og efni framhald
annars sálmsins og er með þvi
kyngimagnaðasta, sem finnst i
kveðskap Hallgrims:
Gegnum hold, æðar, blóð og
bein
blossi guðlegrar heiftar
skein
hafi pislarsögunnar, svo sem
hún er skráð i guðspjöllunum.
Og Hallgrimur, hann tekur
þetta einnig til meðferðar i
Hassiusálmunum. Fyrstu niu
sálmarnir fjalla um atburðina i
Getsemane. Af þeim öllum má
einhvern lærdóm draga enn i
dag.
Að voga frek-
lega
holdsins styrk
1. sálmur: Um herrans Kristi
útgang i grasgarðinn — þar er
þetta aikunna erindi:
Sú von e r bæði völt og m yrk
að voga freklega á holdsins
styrk.
An Guðs náðar er allt vort
traust
óstöðugt, veikt oghjálparlaust.
Hverer sá, sem ekki getur til-
einkað sér og heimfært til sin og
sinnar aðstöðu það, sem hér er
sagt og Hallgrimur orðar svo
snilldarlega. Um þann upphafs-
sálm Passiusálmanna erekki úr
vegi að geta þess, að Matthiasi
fannst hann vera „angurblið-
astan af öllum sálmunum”.
Annar Passiusálmurinn er
um „Kvöl Kristi i grasgarðin-
um”. Þar er 7. erindið „ein af
þessum perlum Passiusálm-
anna, sem ekki verður með orð-
um lýst”, segir dr. Magnús
Jónsson i sinu mikla riti um
Hallgrim.
Enda þótt þess sé ekki getið i
helgisiðabókinni, hefur það orð-
ið fastur liður, a.m.k. i sveitum
landsins og viðar að syngja það
um leið og lik er borið i kirkju.
Þá taka söngmenn sér stöðu
innan við sáluhliðið og syngja:
Jurtagarður er herrans hér
helgra Guðsbarna legstaðir
þegar þú gengur um þennan reit
þin sé til reiðu bænin heit.
Andláts þins gæt og einnig þá
upprisudaginn minnstu á.
Huggunin er
líka mikil
i þriðja Passiusálminum
eins og segir i 2. versi. Eða
þetta:
An Guðs náðar er allt um
kring
eymd, mæða, kvöl og
fordæming.
En huggunin er lika mikil og
þvi má hjartað fagna i sinni
barnslegu gleði:
Sjá þú, að engill sendur var
syni Guðs hér til huggunar.
Þeir góðu andar eru oss nær
alla tima þá biðjum vær
helst þá lifs enda liður að.
Lazari dæmi kennir það.
Fjórði Passiusálmurinn segir
frá „samtali Krists við læri-
sveinana”. — Um hann mætti
fara mörgum orðum. En hér
Ég er meö þér
En Drottinn sagði um nótt
við Pál i sýn: „óttastu eigi
heldur tala þú og þeg eigi,
þvi að ég er með þér, og eng-
inn skal ráðast að þér til að
vinna þér mein, þvi að ég á
margt fólk i þessari borg.”
Post. 18. 9-10.
Engin eins málhrein
bók
Þýðing Gamla testament-
isins er hin fegu'rsta og rétt-
asta, sem um getur á
Norðuriöndum ... Þó eigi sé
litit nema á málið eitt á þýð-
ingunni þá er það sannast
mála um það sagt, að engin
eins málhrein bók hefur
börnum tslands borist, siðan
út komu Kvöldvökur
Hannesar biskups og
Odyseifskviða Sveinbjarnar
Egilssonar. En sá er hinn
mikli munur. að Biblian
verður allra-heimila-bók
framtiðarinnar en hinar
bækurnar voru, tiltölulega á
fárra vitum.
(Eirikur Magnússon).
Frækorn trúarinnar
Vér berum ábyrgð á þvi,
að það trúarfrækorn vaxi,
sem Guð hefur gróðursett i
sálum okkar. Við eigum aö
hlúa að þvi, með þvi að
hugsa um Jesú, hugsa af al-
vöru um lif hans, áminning-
ar og fyrirheit, hugsa um
hann sem nálægan og
máttugan frelsara og vin,
þannig að umhugsunin verði
að tilbeiðslu.
(Fr. Hallgrimson).
ég sé þaö nú best
Ég lærði „Ungum ér það
allra best” og margt annað
gott af öllum hug og hjarta.
Min góða móðir hafði allan
hug á þvi að innræta okkur
börnum sinum guðs orð og
góða siðu. Ég sé það nú best
á elliárum minum, hver
móðir hún var mér á æsku-
árum minum, þegar mest
þurfti við.
(Páll Melsteð).
Islandssaga —
kirkjusaga
Á fundi Prestafélags
Suðurlands i Skálholti 80.8.
’54 hélt próf. Sigurbjörn
Einarsson nú biskup erindi
er hann nefndi: Skálholt á
timamótum. Þarkomst hann
m.a svo að orði:
Kirkju feðranna hillir uppi
i sögunni. Nýlega sagði
gáfaður maður úr leik-
mannastétt við mig: ,,is-
landssagan er alveg á sér-
stakan hátt saga kirkjunn-
ar Það, sem saga konung-
anna og annarra slikra
mektarmanna er öðrum
þjóðum, það er saga
biskupa og kirkjunnar hjá
okkur.”