Vísir - 01.07.1976, Síða 8

Vísir - 01.07.1976, Síða 8
8 VÍSIR v Ctgcfandi: Iteykjaprent hf. Franikvæmdastjóri: Davið Guðmundsson Hitstjórar: Þorsteinn Pálsson, ábm. Ólafur Hagnarsson Hitstjúrnarfulltrúi: Bragi Guðinundsson Fréttastj. erl. frétta: Guðmundur Pétursson Blaðamenn : Anders Hansen, Anna Heiður Oddsdóttir, Edda Andrésdóttir, Einar K. Guðfinnsson Jón Ormur Halldórsson, Kjartan L. Pálsson, Ölafur Hauksson, Óli Tynes, Rafn Jónsson, Sigriöur Egilsdóttir, Sigurveig Jóns- dóttir, Þrúður G. Haraldsdóttir. tþróttir: Bjöm Blöndal, Gylfi Kristjánsson. ( tlitsteiknun: Jón óskar Hafsteinsson, Þórarinn J. Magnússon. Ljósmyndir: Jens Alexandersson, Loftur Asgeirsson. Auglýsingastjóri: Þorsteinn Fr. Sigurðsson. Dreifingarstjóri: Sigurður R. Pétursson. Auglýsingar: IIverfisgötu 44. Simar 11660 86611 Afgreiösla: II verfisgötu 44. Simi 86611 Hitstjórn: Siöumúla 14. Simi 86611.7 linur Áskriftargjald 1000 kr. á mánuði innanlands. t lausasölu 50 kr. eintakið. Blaðaprent hf. Fróðlegar umræður um loftbólu Svo virðist sem mest loft sé nú úr bónbjargar- stefnumönnum. Enginn vafi leikur á að mikill meirihluti þjóðarinnar er andvigur auknum fjár- hagslegum tengslum við varnarliðið. Það er ekki sist ungt fólk i landinu, sem er á varðbergi i þessum efnum. Flestum er orðið ljóst, að undirrót bónbjargar- stefnunnar er uppgjöf, ábyrgir stjórnmálamenn virðast ekki treysta sér til þess að glima við þau vandamál, sem við er að etja. Hugsuðir þessarar stefnu segja tæpitungulaust að versla verði með varnir landsins þar sem löngu sé glataður silfur- sjóður Egils og þorskstofninn hafi rýrnað meir en góðu hófi gegnir. Hér er að sjálfsögðu tekist á um grundvallarat- riðið. Þeir sém vilja versla með varnarsamstarfið geta endalaust tekið við brauðpeningum. En þegar svo er komið, er vissulega óþarfi að ræða um fjár- hagslegt sjálfstæði þjóðarinnar. Einstaka stjórnmálamenn hafa reynt að færa þau rök fram fyrir hugmyndum sinum um stórkostleg framkvæmdaframlög bandarikjamanna, að við bærum skarðan hlut frá borði fjárhagslega vegna dvalar varnarliðsins hér. Sannleikurinn er hins vegar sá, að við höfum frá fyrstu tið haft efnahags- legan ávinning af varnarliðinu. í Fjármálatiðindum hefur verið birt athugun ungs hagfræðings á, hver áhrif varnarliðið hefur haft á islenskt hagkerfi. Mjög hefur dregið úr þess- um áhrifum, enda hefur markvisst verið að þvi stefnt. Og ljóst er að enn má gera betur i þeim efn- um. Benda má á að skipafélög, oliufélög og verktakar hafa haft talsverðar tekjur af viðskiptum við varn- arliðið. Þá er á það að lita að við höfum haft tals- verðar gjaldeyristekjur af varnarliðinu. Áður fyrr var hér um að ræða verulegt hlutfall af heildar- gjaldeyristekjum þjóðarinnar. Árið 1974 stöfuðu hins vegar um 3,5% af heildargjaldeyristekjunum frá varnarliðinu. Hér er um augljósan efnahagslegan ávinning að ræða. Þá kemur fram i umræddri athugun að varn- arliðsviðskiptin hafa aukið þjóðartekjur og bætt greiðslujöfnuðinn við útlönd. Það er þvi erfitt að halda þvi fram, að þjóðin i heild hafi skaðast fjár- hagslega á dvöl varnarliðsins. Á það er einnig að líta að varnarliðið hefur dregið til sin vinnuafl og svo yrði i enn rikari mæli, ef það ætti að sjá um stórkostlegar framkvæmdir við vega- og hafnargerð. Engum vafa er undirorpið að framkvæmdir af þessu tagi myndu hafa veruleg þensluáhrif á vinnumarkaðnum. Þær gætu þvi bein- linis skaðað innlendar framleiðslugreinar. Við höf- um skýr dæmi þar um frá fyrri tið. Allt þetta verður að hafa i huga, ef menn vilja ræða þessi mál hleypidómalaust og gæta að fjár- hagslegu sjálfstæði þjóðarinnar. Hér er sannarlega ekki um neitt gamanmál að ræða. Þær tölulegu upp- lýsingar, sem fyrir liggja um áhrif varnarliðsins á þjóðarbúskapinn, benda ótvirætt til þess að full þörf sé á að draga enn frekar úr þessum viðskiptum en gert hefur verið fram til þessa. Loftbóla bónbjargastefnunnar er vissulega sprungin. En umræðurnar, sem spunnist hafa um mál þetta, hafa verið fróðlegar fyrir margra hluta sakir. Fimmtudagur 1. júli 1976 VISIR Umsjón: Guömundur Pétursson Neyðast til að feffa búpening í V-Evrópu vegna langra þurrka Eftir margra vikna brennandi sól er skrælnandi þurrkurinn farinn að segja alvar- lega til sin i Vestur- Evrópu, og bændur á meginlandinu örvænta orðið um beitilönd sin og búfé. Af þessum völdum hafa bændur i Frakk- landi og Sviss neyðst til að slátra heilum hjörð- þar hefur komiö I heila öld. Rikisstjórnin hefur heitiö þvl aö leggja 1.000 milljón franka I sér- staka lánasjóöi, sem bændur geti gripiö til, ef neyöarástand skyldi skapast. Sykurrófuræktendur I Frakk- fandi hafa þegar óskaö eftir sllkri aöstoö, enda hafa þair oröiö haröast úti allra bænda. Svo mikill hefur þurrkurinn veriö, aö sumar ár Frakklands hafa þornaö algerlega upp I far- vegum slnum, og nokkrar kvislar stærstu fljóta, eins og Rhone, hafa lokast fyrir báta- og skipaumferö. Svo mjög hefur lækkaö I þeim. þúsund llrur hver smálest, en er nú komiö upp I 85 þúsund llrur (um 18 þúsund krónur). Margir bændur spá þvl, að þaö eigi eftir aö hækka upp i 150 þúsund llrur, áður en lykur. Landbúnaöarráöunautar segja, aö meö sllku verölagi á heyi sé þaö vonleysiö einbert að reyna aö halda lifi I skepnunum, og bændur neyðist til að selja þær umvörpum til slátrunar. Uppdkera hveitis, mals, hris- grjóna og bauna hefur öll oröiö meira og minna fyrir baröinu á þurrkunum. Ar og vatnslindir hafa lækkaö langt niöur fyrir venjulegt yfirborösmark. í kjölfar þurrkanna koma skógareldarnir, og um sfðustu helgi eyöilögðust 2,500 hektarar lands i Brittany i Frakklandi vegna skógarbruna. um nautgripa, þar sem beitiland er skrælnað. Svipað horfir nú fyrir bændum á ítaliu. Akrar i Vestur- Þýskalandi, Belgiu og á ítaliu eru sviðnir undan eldheitum sólar- geislunum, enda hefur hitinn þar komist upp i 34 stig á celsiusmæli. önnur hætta fylgir svo i kjölfarið. Ekki þarf nema minnsta neista til þess að brak- andi þurrir skógarnir verði að eldhafi. Ljóst er þegar I hvert óefni horfir, og hafa rlkisstjórnir þessara landa þegar brugöið viö til þess aö aðstoöa slna bændur. Framkvæmdaráð Efnahags- bandalagsins ákváöu fyrir skemmstu I Brussel aö veita nær 50 milljónum Bandarlkja- dölum til þess aö aðstoða þá bændur, sem fella veröa stóra hluta bústofna sinna vegna þurrkanna. Frönskum bændum hefur til dæmis veriö lofaö ákveönu lágmarksveröi á allt aö 10 þúsund smálestum af kjöti af mjólkurkúm til þess aö draga úr mesta ofboöinu. En I sumum héruöum I vesturhluta Frakk- lands, þar sem ástandið er verst, hafa einstakir bændur gripiö til þess aö slátra naut- pening slnum strax, áöur en verö á nautakjöti byrjaöi aö falla. Skortur á beit hefur neytt þá til aö auka gjöfina og hefur fóöurblöndukostnaöur hvers bónda þotið upp úr öllu valdi. Þurrkarnir i Frakklandi hafa nú staöiö senn sjö mánuöi, og er þaö lengsta þurrkatlmabil, sem Um slðustu helgi urðu 2,500 hektara.r lands I Brittany og ná- grenni Parlsar og Absace skógareldum að bráð. Sömu teiknin eru nú á lofti á Italiu. A norðurlandi hafa verið einhverjir verstu þurrkar, sem komið hafa þar I þrátiu ár. Em- bættismenn landbúnaðarráðu- neytisins I Mílanó segja vera skammt I það, aö slátra verði nautpening I hundruö þúsunda tali. Úrkoma á Norður-ítaliu og I Pó-dalnum hefur ekki verið einu sinni þriöjungur af meöalúr- komu I júnl, og er svo komiö i vatnsskortinum, aö ýmsar borgir eins og Feneyjar og Bergamo eru farnar aö skammta neysluvatn. Verð á heyi. hafur veriö sprengt upp. Þaö var áður um 60 sSIPFj mzm:. - iufBBSg&sji Tiöir skógareldar hafa veriö á bökkum Genfarvatns aö undan förnu vegna hitabylgjunnar, og hafa svisslendingar notaö flugvélar til slökkvistarfsins. Vlöa á Englandi og I Wales hefur gætt svo vatnseklu, að komið hefur til tals að skammta neysluvatn. Svo mjög hefur lækkað I ánni Thames, aö menn minnast þess ekki að það hafi nokkru sinni verið svo lltið I henni fyrr. Enda eru þetta verstu þurrkar, sem gegnið hafa yfir Bretland I meira en 200 ár. Breskir sérfræöingar telja, aö skýringa á fyrirbrigöinu sé að leita I breytingum á veðurfari á Atlantshafssvæðinu. Þeir segja, aö jökulrönd heimskautsins hafi dregist saman eftir fjölda mildra vetra, og hafi regnbeltið færst norður á bóginn, svo aö það nær ekki lengur til stórs hluta Evrópu, heldur rétt suður fyrir Island og Skandinaviu. Margra vikna þurrkar og steikjandi hiti hafa haft örlaga- rlkar afleiðingar fyrir svissneskan landbúnaö. í vesturhluta Sviss hafa bændur neyöst til þess aö fella mjólkur- kýr, þar sem naumast er stingandi strá fyrir skepnurnar. — Þar hafa skógareldar veriö tiöir aö undanförnu, og þá einkum viö bakka Genfarvatns. 1 Vestur-Þýskalandi eru vln- bændur þeir einu, sem ekki hafa oröið fyrir einhverjum skaöa af völdum þriggja mánaöa þurrka. Þaö er meira aö segja haldiö, aö þegar fram I sækir, veröi litið á 1976 sem gott vlnár. — Þar hefur lækkað svo I ám, aö flutninga- prammarnir á Rinarfljóti hafa neyöst til aö minnka farmana svo aö þeir taki ekki niöri. Holland hefur hinsvegar meö öllu sloppiö viö afleiöingar þurrkanna, en hálft landiö liggur undir sjávarmáli, svo aö þar er ávallt nóg vatn. A meöan allt skrælnar þannig hjá bændum I vestur-hluta álfunnar, hafa Moskvubúar mátt þola eitt sitt allra vot- viörasamasta sumar á þessari öld, og um leiðeitt þaö kaldasta.

x

Vísir

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Vísir
https://timarit.is/publication/54

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.