Vísir - 23.10.1976, Blaðsíða 4

4
Laugardagur 23. október 1976 VTSIR
Rósarkross-dulspekireglan
stofnar fslandsstúku í dag
— Sjú grein um regluna og dulspeki hennar í Helgarblaði Vísis
ÍSLANDSDEILD veröur i dag
stofnuö i alþjóölegri dulspeki-
reglu, sem nefnist Rósarkross-
reglan, AMORC (Ancient Mysti-
cai Order Rosae Crusis), en
deildir þeirrar reglu starfa nú f 68
löndum i öilum heimsáifum, i
tengsium viö aöaistöövar regl-
unnar sem eru i San Jose i Kali-
forniu. island er þvf 69. landiö
sem stofnar eigin deild. Arnór
Egilsson, einn af f orvigismönnum
Rósarkrossregiunnar á tslandi
sagöi i samtali viö Vfsi I gær, aö
um áratugi heföu einstaklingar
hér á iandi gerst reglubræöur og
systur i hinni alþjóölegu reglu en I
dag stæöu nokkrir tugir þeirra aö
stofnun fyrstu stúku regiunnar á
tslandi er nefnast mun Atlantis
Pronois. Hún mun heyra undir
hina norrænu stórstúku i Gauta-
borg.
I Rósarkrossreglunni munu
vera hundruö þúsunda reglu-
bræöra og systra um heim allan,
enreglan sjálf og dulspeki hennar
er aö sögn Arnórs ævaforn.
„Tilgangur stofnunar þess-
arar islensku stúku”, sagöi
Amór, ,,er aö koma upp staö þar
sem r.ósarkrossfólk getur komiö
saman.stutt hvort annaö og skipst
á skoöunum, aö koma upp bóka-
safni og musteri, aöstööu til rann-
Tákn Rósarkrossreglunnar er
rauö rós i miöju kross.
sókna Rósarkrossfræöa, og fyrir
vigslur og aöra helgisiöi regl-
unnar.”
Arnór sagöi aö ekki væri unnt
aö skýra frá samkomustað Is-
landsstúkunnar aö svo stöddu, en
I kvöld veröur þar vigt musteri
hennar við athöfn þar sem stór-
ritari og annar þjónustumaöur
hinnar norrænu stórstúku munu
taka þátt. Hann sagöi aö i vetur
yröu haldnir fundir hálfsmán-
aðarlega og stefnt aö þvf aö Is-
landsdeildin veröi fullgilt musteri
innan reglunnar meö timanum.
„Við munum lika halda opna
fundi fyrir almenning i vetur”,
sagöi Arnór, ,,og hefja kynn-
ingarherferð fyrir Rósarkross-
reglunni og þeirri dulspeki sem
hún hefur fram aö færa”.
I grein i Helgarblaöi Vfsis, sem
fylgir blaðinu i dag fjallar einn
hinna islensku reglubræöra, sem
nefnir sig „Nestor” um dulspeki
og hlutverk hennar i dag út frá
sjónarmiöi Rósarkrossreglunnar.
Æösta musteri Rósarkrossreglunnar f aöalstöövunum I Kalifornfu.
Eftir aö hafa um árabil heyrt,
aö þeir ættu besta sjónvarp i
heimi, eru bretar sjálfir farnir
aö efast.
En á þessum timum, þegar
allt er aö gjörbreytast, stjórn-
málaflokkar jafnt sem veöurfar
— og efnahagsiifiö aö hruni
komiö — er efinn landlægur I
Bretlandi. Þaö væri undarlegt,
ef óvissan tæki ekki iika til sjón-
varpsins.
Margt bendir samt til þess, aö
sjónvarpiö sé aö missa tökin á
sinum áöurf jölmenna og trygga
áhorfendahópi.
Þaö á ekki lengur viö um
einkasjónvarpsfyrirtækin, sem
Thomson lávaröur i Fleetstreet
sagöi fyrrum. ,,Að þau væru
peningaprentsmiöjur! ” —
Bresk framleiösla er ekki leng-
ur vinsælasta efni sjónvarpsins,
heldur innfluttir bandariskir
þættir á borö viö „Kojak” eöa
„Starsky and Hutch” og ámóta
skemmtiþættir.
Þrátt fyrir þá staðreynd, aö
breskur sjónvarpsiönaöur hefur
staöiö framarlega, hefur sjón-
varpið jafnan veriö mikiö
ágreiningsefni i Bretlandi.
Strax i upphafi mætti það f jand-
skap manna á borð viö Reith lá-
varð, sem var potturinn og
pannan á bak viö uppgang BBC
á þeim dögum, þegar Utvarpiö
var einrátt. Hann var haldinn
nær sjúklegri tortryggni i garö
þessa nýja fjölmiöils.
Hann vildi likja tivf-inu viö
einskonar menningarlega tfma-
sprengju, sem gæti stefnt al-
múganum til uppreisnar og
grafiö undan þjóöfélaginu ef
ekki væri fariö aö meö gát.
Svipuö rök voru tilfærð, og
þaö oft af þingmönnum, sem
töldu sig málsvara lýöræöis og
einstaklingsfrelsis, þegar
ákveöiö var að leyfa rekstur
sjálfstæörar sjónvarpsstöðvar
upp úr 1950, sem væri I sam-
keppni við BBC.
Mönnum stóö mestur stuggur
af auglýsingabransanum, þar
sem auglýsingaskrælingjar
fengju aö fara hamförum og
lauma inn á saklaust fólk spill-
ingunni. Þaö þótti óhjákvæmi-
leg afleiöing þess, ef sjónvarps-
stöð fengi aö starfa, sem ekki
væri undir eftirliti þess opin-
bera.
Af þessu óx einn mikilvægur
meiöur. Nefnilega var sett
reglugerð um, hvernig þessar
sjónvarpsstöövar skyldu fá
tekjur sinar. Enginn auö-
lýsingaaöili fær aö framleiöa
eöa kaupa heilu sjónvarpsþætt-
ina. Þeir fá einungis aö kaupa
nokkrar minútur undir aug-
lýsingar sinar.
Þar meö vöröust bretar aö
brenna sig á sama grautnum og
bandarikjamenn, þar sem aug-
lýsingaraöilar standa aö baki
framleiösluá heilum þáttum, og
hafa oft áhrif beint eða óbeint á
innihald þeirra og boðskap.
Þaö sjálfstæði, sem sjón-
varpsstöövunum i Bretlandi var
þannig tryggt, hefur svo spegl-
ast f hæfni þeirra til þess aö
gera oft afbragðs þætti, sem
höföa samt kannski til minni-
hluta sjónvarpsáhorfenda.
Velgengni þeirra sannaöist
kannski best fyrr á þessu ári,
þegar ein þessara stöðva,
„Thames Television”, sýndi á
einni rásinni í New York i heila
viku sýnishorn af framleiöslu
sinni. Þótti sjónvarpsáhorfend-
um til um, og útsendingin fékk
góöa dóma gagnrýnenda yfir
heildina séð.
Eins og einn gagnrýnandinn
haföi orö á, þá tóku þátta-
höfundar „Thames” i sumum
tilvikum tilmeöferöar efni, sem
„sjönvarpsfrömuöiri Bandarikj-
unum heföu ekki einu sinni snert
meö töngum”. — Sem dæmi var
tekin hin opinskáa mynd „The
Naked Civil Servant”, sem
fjallar um kynvillu.
r-
I öllu hólinu gleymdist þó, að
New York-búar sáu ekki dæmi-
geröa útsendingu „Thames-
sjónvarpsins’”, þvi aö einungis
var haldiö fram breskri fram-
leiðslu. En i vikudagskrá
Thames úir og grúir af „Shaft”,
„Lögreglukonan” og öörum
innfluttum þáttum. — Tilraunin
sýndi samt, aö þegar bresku
sjónvarpi tekst vel til, þá er þaö
frábært.
Annað þótti lika koma i ljós,
viö þessa sjálfskoðun breska
sjónvarpsins. Aö það væru aðal-
lega sjálfstæðu sjónvarps-
stöövarnar, sem sýndu frum-
kvæöi og tilraunadirfsku, meö-
an BBC ratar vandlega þann
stig, sem reynslan sýnir aö er
vinsæll, eöa hefur veriö vinsæll,
og varast aö fara út fyrir þá
troönu slóö.
Nú þegar lengra er liöiö frá
þvi aö sjónvarpið leit fyrst
dagsins ljós, eru menn farnir aö
skoöa að nýju hnignun kvik-
'myndahúsanna, sem bar aö um
þaö sama leyti. Þá vildu menn
kenna um tilkomu sjónvarpsins.
Nú vilja þeir þakka velgengni
sjónvarpsins aö miklu leyti þvi,
aö kvikmyndahúsin hafi verið á
hraöri niöurleiö.
Eftir þvi sem fleiri kvik-
mýndaverum var lokaö og pen-
ingastreymi til kvikmyndanna
þornaöi upp neyddust leikarar
og leikstjórar, sem áöur vildu
miklu fremur vinna viö kvik-
myndagerö, til þess aö snúa sér
aö sjónvarpsþáttagerð. Sjón-
varpinu áskotnaðir þar margur
góöur hæfileikamaðurinn. —
Gott dæmi þar um er Jack Gold,
leikstjóri „The Naked Civil Ser-
vant”. Hann hafði gert nokkrar
kvikmyndir, sem þóttu af-
bragösgóöar, en skiluðu af sér
tapi. Sjónvarpsþáttaframleiösla
hans þykir jafnmikiö afbragö,
en laus undan okinu af nauösyn
þess aö trekkja aö sér áhorfend-
urog soga aögangseyri i kass-
ann.
Ef þaö er eitthvert svið, þar
sem breska sjónvarpið hefur
þóttskara fram úr, þá hefur þaö
helst.veriö i frásögnum af al-
mennum og opinberum vett-
vangi, i hreinni og beinni frétta-
mennsku. En jafnvel þar hefur
veriö þrengt aö. Jonathan
Dimbleby, sjónvarpsfréttamað-
ur, hleypti öllu i loft upp i um-
ræðuþætti á dögunum, þegar
hann fullyrti, að óopinbert bann
gilti við þvi aö leyfa fulltrúum
irska lýöveldishersins aö koma
fram i sjónvarpi.
BBC ver vikulega um tveim
milljónum sterlingspunda í dag-
skrá sina, sem flutt er á tveim
rásum. Sjálfstæöu stöðvarnar
verja svona þrem fjóröu þeirrar
upphæðar til sinnar dagskrár. —
Fjárhagsbagginn er að sliga
BBC, sem hefur tekjur sínar af
afnotagjöldum, enda hefur
stofnunin óskaö eftir leyfi til aö
hækka gjöldin. Eins og nú árar I
Bretlandi er það hápólitiskt mál
og þungsótt fyrir BBC.
A meöan horfir þá ekki væn-
lega til þess aö dagskrárgerö
BBC rífi sig upp úr sleninu, sem
hún er komin i.
Kreppir að breska
• W •
sionvarpmu
Breskir sjónvarpsþættir á borö viö „Lff og fjör Ilæknadeild”...